خبرگزاری مهر - گروه استانها: بازخوانی آخرین نتایج آمارگیری از نیروی کار که اواخر خردادماه امسال توسط مرکز آمار ایران منتشر شد نکات قابل‌تأملی را در خود دارد، از نرخ بیکاری ۱۴.۵ درصدی برای لرستان گرفته تا رتبه نخست اشتغال ناقص برای این استان که حکایت از ریسک بالای بازار کار این استان دارد.
نرخ بیکاری ۱۴.۵ درصدی، خوب یا بد
در آخرین گزارش مرکز آمار ایران خوشبختانه برخلاف سال‌های گذشته لرستان در رتبه نخست بیکاری قرار ندارد، اما نرخ بیکاری ۱۴.۵ درصدی باوجود خبر خوشحال‌کننده جدا شدن لرستان از صدر جدول بیکاران پیام‌های دیگری نیز با خود دارد.
نرخ بیکاری ۱۳.۳ درصدی در تابستان ۹۳
بگذارید کمی عقب‌تر برویم، به تابستان سال ۹۳ و زمانی که در ارتقایی شگفت‌انگیز نرخ بیکاری در لرستان با هفت درصد کاهش به ۱۳.۳ درصد رسید، موضوعی که خیلی زود مسئولان لرستان را مشعوف کرد تا این شادمانی تا بهار سال بعد ادامه داشته باشد.
بهار سال ۹۴ مرکز آمار ایران بازهم حامل خبر خوشی برای لرستانی‌ها بود، خبری که حکایت از کاهش نرخ بیکاری در این استان به ۱۰.۷ درصد داشت تا استانی که سال‌ها عنوان قهرمانی بیکاری را یدک می‌کشید حالا به میانه‌های جدول بیکاری بیاید.
نرخ بیکاری ۱۰.۷ درصدی در بهار ۹۴
ورود لرستان به جرگه استان‌های وسط جدولی درزمینهٔ نرخ بیکاری به‌رغم اینکه از سوی مسئولان به‌عنوان دستاوردی ویژه اعلام می‌شد اما همچنان نگرانی‌های مردم این استان را رفع نکرد تا بیکاری همچنان دغدغه نخست لرستانی‌ها باشد.
نرخ بیکاری ۱۴.۵ درصدی در زمستان ۹۴
تا اینجای ماجرا روند کاهشی نرخ بیکاری در لرستان در نوع خود قابل‌توجه بود، اما گزارش اخیر مرکز آمار ایران در زمستان ۹۴ حکایت از نرخ بیکاری ۱۴.۵ درصدی برای لرستان دارد؛ شاید لرستان با این نرخ بیکاری همچنان تا صدر جدول بیکاران فاصله داشته باشد ولی مقایسه این رقم با نرخ بیکاری ۱۱.۵ درصدی زمستان ۹۳ و ۱۰.۷ درصدی بهار ۹۴ به‌نوعی رشد بیکاری در این استان را نشان می‌دهد.
رتبه نخست اشتغال ناقص؛ حباب کاهش بیکاری می‌ترکد؟
ماجرا آنجا عمیق‌تر می‌شود که نام لرستان در صدر لیست استان‌های با نرخ اشتغال ناقص قرار دارد، اما اشتغال ناقص یعنی چه؟
افراد دارای اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی است که در هفته مرجع، حاضر در سرکار یا غیب موقت از محل کار بوده و به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیش‌تر، قرار داشتن در فصل غیر کاری و کمتر از ۲۴ ساعت کارکرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بوده‌اند.
اشتغال ناقص چگونه محاسبه می‌شود؟ سهم اشتغال ناقص عبارت است از نسبت جمعیت دارای اشتغال ناقص به جمعیت شاغل، ضرب‌در ۱۰۰.
به زبان ساده اشتغال ناقص نشان‌دهنده ریسک بالای بازار کار و احتمال افزایش نرخ بیکاری ناگهانی به دنبال از دست رفتن اشتغال است، موضوعی که در لرستان وضعیت آن نسبت به دیگر استانها بحرانی‌تر گزارش‌شده است.
مطابق گزارش مرکز آمار ایران هم‌اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که احتمال ریزش ناگهانی اشتغال در ۸ استان کشور به‌مراتب نسبت به سایر مناطق محتمل‌تر است به‌طوری‌که در استان لرستان که در صدر این استانها قرارگرفته یک‌پنجم کل بازار کار (۲۱.۷ درصد) درخطر ریزش و نابودی قرار دارد.
کارشناسان طبق تعریف اشتغال ناقص که می‌گوید نوعی از اشتغال است که فرد امکان فعالیت به میزان ۴۴ ساعت در هفته (میزان استاندارد) را ندارد و به دلیل شرایط بنگاه و بازار و ...، این نوع اشتغال با درآمد کامل همراه نیست و شاغلان امکان تأمین مخارج خود را در اشتغال ناقص نخواهند داشت.
قرارگیری لرستان در صدر استان‌های با اشتغال ناقص نگرانی‌ها را در این زمینه مضاعف کرده که آیا روند کاهشی نرخ بیکاری در لرستان طی دو سال اخیر به‌مانند حباب بوده که امکان ترکیدن آن وجود دارد؟
این وضعیت نشان می‌دهد که تلاش برای تثبیت اشتغال ایجادشده در لرستان ضروری بوده وگرنه نگرانی درزمینهٔ از دست رفتن بازار کار ایجاد شده و افزایش نرخ بیکاری وجود دارد، موضوعی که وزارت کار نیز به آن واکنش نشان داده تا دولت مهم‌ترین برنامه امسال خود در بخش اشتغال را تثبیت و حفظ موقعیت‌های شغلی فعلی قرار دهد.
کاهش بیکاری اقدام ویژه می‌طلبد
نوسان نرخ بیکاری و اشتغال در لرستان در حالی است که محمد بیرانوندی نماینده مردم خرم‌آباد و دوره چگنی در آخرین اظهارنظر خود رونق اقتصادی و تلاش برای رفع معضل بیکاری را مهم‌ترین موضوع نشست‌های مشترک دولت و مجلس اعلام کرد.
وی در این رابطه گفته است: با توجه به نرخ بالای بیکاری در لرستان باید اقدامات ویژه‌ای برای رفع این معضل انجام شود.
بیرانوندی بابیان اینکه درد بیکاری جوانان لرستانی درواقع یک نوع بحران است، افزود: بیکاری در استان از حد معمول گذشته لذا باید از آن به‌عنوان بحران یادکرد و نسخه‌ای ویژه برای آن پیچید.
نماینده مردم خرم‌آباد و دوره چگنی در مجلس شورای اسلامی بیان داشت: مشکلاتی که بیکاری برای استان ایجاد کرده از بحران‌هایی همچون جنگ، سیل و زلزله کمتر نیست لذا برای برون‌رفت از این بحران باید توسط مدیران استان به‌عنوان فرماندهان بحران برنامه ویژه‌ای اتخاذ کرد.
نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی نیز به معضل بیکاری در دو شهرستان کوهدشت و رومشکان اشاره‌کرده و گفته است: نرخ بیکاری در استان لرستان بالا است و این در حالی است که این معضل در شهرستان‌های کوهدشت و رومشکان مضاعف‌تر است.
الهیار ملکشاهی یادآور شد: نرخ بیکاری در این دو شهرستان ۴۲ درصد است.
وعده یک سال استثنایی
و اما اظهارات نمایندگان لرستان در مجلس شورای اسلامی در حالی است که مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان وعده کرده است که امسال، سالی استثنایی برای اشتغال لرستان باشد.
علی آشتاب گفته است: مطابق سند اشتغال استان قرار است در سال ۹۵ حدود ۲۵ هزار شغل در استان ایجاد شود.
به‌هرروی باید منتظر ماند و دید که آیا ۲۵ هزار شغل وعده داده‌شده توسط مسئولان لرستان محقق می‌شود یا تلاش متولیان برای تثبیت شغل‌های ایجادشده نیز بی‌نتیجه خواهد بود.
نظر شما