به گزارش خبرنگار مهر، قطب الدين صادقي در نشست انجمن كارگردانان خانه تئاتر كه با عنوان راههاي دستيابي به خلاقيت هنري در تئاتر روز گذشته در سالن اجتماعات خانه تئاتر برگزار شد، با بيان اين مطلب گفت: "اولين عاملي كه قبل از هر چيز خلاقيت هنر نمايش را تضمين مي كند، وجود متخصص است. به دليل بحران هاي مختلفي كه پس از انقلاب در تئاتر كشور به وجود آمد، ما بهترين نيروهاي تئاتري را دودستي تقديم سينما كرديم. هيچ تئاتري بدون نيروي متخصص و خبره در دنيا شكل نمي گيرد، در حالي كه ما روز به روز متخصصان تئاتر را از دست مي دهيم."
وي ادامه داد: "اولين مشكل در حرفه اي ترين گروههاي تئاتري پيدا كردن بازيگر است. در اين حرفه كمبود بودجه و ناامني شغلي باعث فراري شدن نيروهاي متخصص مي شود. لازمه وجود يك جريان تئاتري سالم و نيرومند وجود متخصصان طراز اول است. در هيچ كشور اروپايي هيچ متخصصي تئاتر را رها نمي كند، اما متاسفانه در ايران برخي تئاتري ها در مسابقه غم انگيز به دست آوردن پول، نام و سابقه خود را از دست مي دهند و متاسفانه هنرمندان شاخص تئاتر در سريال هاي بي ارزش بازي مي كنند و ديگر حتي وقت نمي كنند تخصصشان را كامل كنند و تمرينات مربوط به بدن و بيان خود را رها مي كنند."
صادقي بحران مديريت تئاتر را از ديگر عوامل بازدارنده خلاقيت هنري عنوان كرد و افزود: "اگر هزار نيروي متخصص داشته باشيم اما يك مدير شايسته براي مديريت وجود نداشته باشد، تمامي اين نيروها به هرز مي رود. هيچ نظامي هنري در طول تاريخ بدون دو عامل نيروي متخصص و مديريت شايسته شكل نگرفته است. تمامي پيشرفت هايي كه در زمينه خلاقيت فرهنگ و هنري شده، به يمن همكاري و همدلي اين دو است و هر نوع جدايي ميان اين دو عامل به ضرر فرهنگ و هنر اين مملكت است. دورهاي بحراني تئاتر ما به دليل نبود اين دو عامل همراه هم به وجود آمده است."
وي خاطرنشان كرد: "مديران بسياري در تئاتر بوده اند كه اصلا اين هنر را دوست نداشته اند و تنها به اين دليل اين پست را قبول كرده اند كه به مقام بالاتر دست پيدا كنند. بعضي از آنان تئاتري بودند، اما به شدت از تئاتر دور بوده، آن را به خوبي نشناخته و درباره آن احساس مسئوليت نمي كردند. متاسفانه هنوز كه هنوزه بحران مديريت در تئاتر ما حل نشده، در حالي كه خلاقيت هنري با وجود اين بحران شكل نمي گيرد."
كارگردان "عادل ها" آزادي را يكي از لازمه هاي شكل گيري خلاقيت هنري دانست و افزود: "هنرمند بايد براي بروز خلاقيت خود بايد احساس آزادي كند. وظيفه مسئولان بسترسازي و حمايت است نه هدايت. ما طي 29 سال كار خود را بلد شديم. مسئولان بايد با سعه صدر و تساهل به كارهاي هنري نگاه كنند. بدون درك هنري درست و آزادي، خلاقيت در هيچ هنري وجود نخواهد داشت."
وي با اشاره به بودجه و امكانات در رسيدن به خلاقيت در تئاتر خاطرنشان كرد: "انجام هيچ كار هنري بدون پول و امكانات شدني نيست. يك هنرمند تئاتر از اين راه مي خواهد زندگي خود را بگذراند، اما متاسفانه بودجه تئاتر نامشخص است و با تبعيض تقسيم مي شود. در حالي كه بيشترين بودجه بايد براي توليد تئاتر هزينه شود. نوع رفتاري كه با حرفه اي هاي تئاتر مي شود از رفتار با آماتورها هم بدتر است. سلسله مراتب در تئاتر ما وجود ندارد و رفتارهاي برخي مديران با جوان ها باعث فرصت طلب بارآوردن آنان مي شود. هيچ معياري براي تعيين جايگاه افراد وجود ندارد، در حالي كه بايد با تعيين معيارها، افراد جايگاه مشخص و معيني پيدا كنند."
صادقي با انتقاد از اينكه برخي اهالي تئاتر درباره حرفه خود احساس مسئوليت نمي كنند، گفت: "بسياري از تئاتري ها غيرت و عشق و علاقه خود را نسبت به اين هنر از دست داده اند. ما بايد در هر شرايطي شرف حرفه اي خود را حفظ كنيم، اما متاسفانه آن را به راحتي زير پا مي گذاريم. اخلاق و ارزش ها در حرفه ما در حال از بين رفتن است. ما به جاي اينكه درباره هم داوري كنيم بايد يكديگر را دوست داشته باشيم. در حالي كه همبستگي خود را از دست داده ايم و دائما در حال داوري هستيم. اخلاق تئاتري در ميان ما از بين رفته و ارتباطات ما از هم گسيخته است."
وي وجود مدعيان بسيار زياد را كه در آينده اي نزديك به دنبال محلي براي عرضه كار خود مي گردند يكي ديگر از مشكلات تئاتر در آينده اي نزديك عنوان و اظهار كرد: "سالانه حدود 800 فارغ التحصيل تئاتر داريم كه به دنبال سالني براي اجراي نمايش خود هستند. اداره كل هنرهاي نمايشي به عنوان متولي اصلي تئاتر اين مملكت كوچكترين كاري براي توسعه سالن هاي تئاتر نكرده است. در شهر 12 ميليوني تهران شش سالن نمايش وجود دارد. براي اين فارغ التحصيلان اصلا سوابق و سلسله مراتب مهم نيست. آنان بايد در محيط هاي دانشجويي تجربيات و شايستگي هاي خود را نشان دهند نه اينكه از حرفه اي ترين نقطه تئاتر شهر شروع به كار كنند. زماني كه ما دانشجو بوديم، اجرا در تالار سنگلج را حتي در خواب هم نمي ديديم. آن سالن مخصوص بزرگان تئاتر بود."
كارگردان "عكس يادگاري" ادامه داد: "در مينسك پايتخت بلاروس 38 تماشاخانه براي دو ميليون جمعيت وجود دارد، اما طي اين سال ها هيچ سالني به ظرفيت نمايشي كشور افزوده نشده است. مديران اداره كل هنرهاي نمايشي قدرت ندارند امكانات بگيرند. قدرت آنان تنها در اعمال نفوذ روي كارگردانان است. آنان نمي توانند با مديران ديگر رو به رو شوند و براي هنرمندان تئاتر امكانات بگيرند. سوله هاي ايرانشهر چند سال است هيچگونه كاربري ندارند. باندبازي زشتي در مطبوعات راه مي اندازند و براي يكديگر مقاله مي نويسند."
وي تاكيد كرد: "توسعه فيزيكي تئاتر صفر است و همين عامل باعث هجوم جوانان به مراكز حرفه اي شده است. چون تقاضا زياد است، هيچ كس به هيچ كس رحم نمي كند. در اين شرايط است كه حذف فيزيكي بي رحمانه اي صورت مي گيرد."
صادقي با اشاره به اينكه تئاتر حرفه اي بايد شكل بگيرد، تاكيد كرد: "تئاتر حرفه اي بايد به عنوان تئاتر بدنه شكل بگيرد. در هر كشوري اولين چيزي كه در تئاتر تعريف شده، تئاتر حرفه اي است. تئاتر كلاسيك، معاصر، تجربي و تئاتر كارگري در كشورهاي ديگر به خوبي تعريف شده است. در چارچوب فعاليت هاي وزارت ارشاد بايد يك نظم فرهنگي در تئاتر شكل بگيرد. تئاتر گاراژ نيست كه يك نمايش با اتمام اجرا از آن بيرون برود و نمايشي ديگر جايگزين آن شود. بايد سالن هاي تئاتر هويت پيدا كند و سالن هاي تخصصي داشته باشيم. اولين كار ما بايد ايجاد نظم باشد. اين نظم به طور دامنه دار هيچگاه اعمال نشده است."
وي افزود: "اولين تعريف مدرنيته، شكل گيري نهادهاي مدني و ساختارهاي اجتماعي نوين است. ما تشكيلات و گروه تئاتر نداريم، جاي ثابتي براي تمرين نداريم و من به عنوان يك كارگردان نمي توانم گروه خود را در سالن تمرين ثابت دور هم جمع كنم. ما با مفاهيم تشكيلات بيگانه هستيم و هنور وارد فضاي مدرنيته نشده ايم. مديران قدرت يكسويه مي خواهند، در حاليكه در جامعه مدرن اين حالت وجود ندارد."
در ادامه جلسه هرمز هدايت، نويسنده و كارگردان تئاتر، با بيان اينكه تئاتر در ايران مشكلات بنيادي دارد، گفت: "آنقدر مشكلات تئاتر زياد است كه فكر نمي كنم بتوان براي آن كاري كرد. اما بسياري از مشكلات به خود ما برمي گردد. بزرگترين لطمه اي كه به نمايش هاي من زده مي شد از جانب دوستان همكارم بود. تنها كاري كه مي توانيم بكنيم اين است كه به خودمان بيشتر بپردازيم. به نظر من با جدا شدن خانه تئاتر از خانه هنرمندان يكسري امتيازات را از دست داديم و قدرت ما كم شد. زماني خانه تئاتر مي تواند تاثيرگذار باشد كه بتواند سياستگذاري كند."
جمشيد جهانزاده، كارگردان و بازيگر تئاتر، نيز با بيان اينكه بايد سالن هاي نمايشي مستقل شوند، گفت: "بايد سالن هاي فرهنگسراها هويت مستقلي پيدا كنند و مديران آن به طور مستقيم بر اجراي نمايش ها نظارت داشته باشند، نه اينكه مسئولان اداره كل هنرهاي نمايشي مسئوليت نظارت بر نمايش هاي اين سالن ها را داشته باشند."
كيومرث مرادي، نويسنده و كارگردان تئاتر، نيز با انتقاد از اينكه هنرمندان تئاتر در سال هاي گذشته به اين امكانات محدود قناعت كردند، خاطر نشان كرد: "ديگر قناعت بس است. هنرمندان تئاتر در سال هاي گذشته در هر شرايطي كار كردند و هيچ امكاناتي به سالن هاي نمايشي اضافه نشد. از سال 67 تا امروز پروژكتورهاي سالن هاي تئاتر شهر افزايش پيدا نكرده اند و همه ما با كار در اين شرايط به مديران باج داديم و مدام كار خود را تكرار كرديم."
وي ادامه داد: "ما بايد از مسئولان بخواهيم شرايط بهتري براي ما فراهم كنند. نيروهاي جوان هم حق دارند كار كنند و توان خود را نشان دهند. بنابراين بايد شرايط براي كار آنان فراهم شود. تالار مولوي بايد مخصوص اجراهاي دانشجويي باشد، در حالي كه مي بينيم همين سالن هم به اجراهاي حرفه اي اختصاص پيدا كرده است."
نظر شما