خبرگزاری مهر- گروه استانها: هرچند گفته می‌شود در سطح استان اردبیل بیش از ۶۰۰ قهوه‌خانه وجود دارد و با هدف نجات جوانان از دام اعتیاد به آن، تعدای از قلیان سرا ها پلمپ شده و در برخی شهرها حتی قلیان سرایی دایر نیست، اما اعتیاد به قلیان هنوز چشم کور می‌کند و یکی از نگرانی‌های تربیتی نوجوانان محسوب می‌شود. بطوریکه طی سال‌های اخیر نه تنها قلیان از قهوه‌خانه‌ها به رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های شیک شهری و بین‌راهی کشیده شده بلکه در هر پارک و تفریحگاهی با قیمت نازل عرضه می‌شود.
نه تنها فروشندگان سودجو بلکه در برخی مواقع حتی این خود خانواده‌ها هستند که در دورهمی هایی که می‌خواهند محبت و انسجام خانواده را به نمایش بگذارند قلیان را به عنوان یک تفریح ! به فرزندان خود پیشکش می‌کنند.
از سویی اخباری از عرضه قلیان‌های آلوده به مواد مخدر این نگرانی را به وجود آورده است که مبادا مواد مخدر با دست پر مهر پدر و مادر و یا دوستان بی‌اطلاع به فرزندانمان برسد.
موضوعی که بررسی خبرگزاری مهر نشان می‌دهد نه برنامه جامعی برای مبارزه با شیوع آن در اردبیل اجرا می‌شود و نه هیچ نهاد خاصی خود را متولی مبارزه با قلیان می‌داند.
توصیه‌های صوری پوسترهایی که در مدارس روی در و دیوار چسبانده شده نیز نتوانسته از گرایش به قلیان بکاهد و امروز مصرف قلیان در ملأعام توسط نوجوانان قبح و زشتی خود را از دست داده است.
نگرانی از مشارکت خانواده‌ها در ترویج مصرف قلیان
به عقیده کارشناسان بهداشتی تأثیر مخرب قلیان به مراتب بیشتر از سیگار است. با این وجودبه نظر می‌رسد مصرف قلیان بیش از سیگار در بین خانواده‌ها مرسوم شده و حتی برخی خانواده‌ها اقدام به خرید قلیان‌های تزئینی در منازل می‌کنند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در گفتگو با خبرنگار مهر از شیوع قلیان در بین نوجوانان ابراز نگرانی کرد و گفت: متأسفانه دیده می‌شود که در برخی مواقع این پدر و مادر هستند که قلیان را به عنوان یک سرگرمی پیشنهاد می‌دهند.
هاجر جمادیه افزود: این رفتار که در مراسمات، مهمانی‌ها و یا گردش‌های خانوادگی قلیان به نوجوانان پیشنهاد شود یک زنگ هشدار است و لازم است خانواده‌ها آگاهانه از این اقدام خودداری کنند.
وی با بیان اینکه موضوع اعتیاد شوخی‌بردار نیست و سن اعتیاد به قلیان به نوجوانان رسیده است، خواستار اطلاع‌رسانی گسترده به خانواده‌ها شد.
جمادیه افزود: این آسیب اجتماعی از جمله مهمترین آسیب‌هایی است که مراکز کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در اردبیل به دنبال مقابله با آن و اطلاع‌رسانی برای هشدار به خانواده‌ها است.
این اظهارات در حالی است که برخی خانواده‌ها از شیوع قلیان در بین فرزندان خود نیز ابراز نگرانی می‌کنند. بطوریکه نسرین رحمانی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: هر قدر می‌خواهم فرزندم از آسیب‌ها به دور باشد در جمع‌های دوستانه و بیرون از خانه چیزهای جدیدی یاد می‌گیرد.
وی در خصوص پیشنهاد قلیان از سوی برخی خانواده‌ها اضافه کرد: متأسفانه این موضوع نگران کننده است چرا که یکی از دوستان پسرم قلیان می‌کشید که وقتی جویا شدم کجا استعمال می‌کند متوجه شدم در منزل خودشان و به همراه پدرش استعمال می‌کند.
زمزمه‌های افزودن مواد مخدر به قلیان
نگرانی از استعمال قلیان فی نفسه به یک اقدام نمایشی تبدیل شده و مطابق اظهارات ذکر شده برخی خانواده‌ها در این خصوص سهل‌انگاری دارند.
این در حالی است که استعمال قلیان محدود به پسران نبوده و در بین دختران نوجوان نیز دیده می‌شود و در عین حال استعمال محدود به خانه‌ها نمانده و در اماکن عمومی از جمله کافی‌شاپ‌ها به ویژه کافی‌شاپ‌های بین‌راهی به وفور مشاهده می‌شود.
برخی شهروندان اردبیلی با مراجعه به خبرگزاری مهر خواستار رسیدگی معضل تازه از راه رسیده و آن هم افزودن مواد مخدر به قلیان شدند.
بطوریکه برخی قرص‌های سرخوش کننده، شیشه و برخی مواد مخدر در قلیان‌ها افزوده شده و به مشتری کم سن و سال عرضه می‌شود.
تلاش خبرگزاری مهر برای صحبت با چند تن از فروشنده‌ها بی‌نتیجه ماند و هیچ‌کدام حاضر به پذیرش چنین موضوعی نبودند. از سویی در پی مصاحبه با رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل وی تصریح کرد که هر چند چنین معضلی را شنیده است اما لازم است دستگاه‌های ناظر و مراجع قضایی رسیدگی کنند.
بررسی اجمالی نشان می‌دهد هنوز این امکان منتفی نیست و به دلیل اینکه مصرف‌کنندگان در خفا و پنهانی اقدام به مصرف می‌کنند لازم است مراجع قضایی ورود داشته و نسبت به شناسایی امکانی که قلیان‌های آلوده عرضه می‌کنند، اقدام کنند.
نامشخص بودن متولی بهداشت قلیان سراها
نه تنها در آگاه‌سازی خانواده‌ها از عوارض قلیان هنوز اقدام درخوری مشاهده نمی‌شود بلکه به نظر می‌رسد امکان عمومی شامل رستوران و کافی‌شاپ‌ها، قلیان سراها و سایر مراکز متولی مشخص بهداشتی ندارند.
بطوریکه رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با تائید صدمات جبران‌ناپذیر قلیان تصریح کرد: صدور پروانه این مراکز در دست ما نیست و علوم پزشکی ابزار برخورد مستقیم با این امکان را ندارد.
فرهاد پور فرضی تصریح کرد: عوارض ریوی و انواع سرطان‌ها از سموم تنباکو ایجاد می‌شود و به ویژه نوع میوه‌ای آن به دلیل ترکیبات سمی که دارد عوارض جبران‌ناپذیری برجای می‌گذارد.
وی با تأکید به اینکه غلظت قلیان بیشتر از سیگار بوده و عوارض بیشتری دارد، اضافه کرد: لازم است با آموزش و فرهنگ‌سازی در بین خانواده‌ها نسبت به عوارض مصرف قلیان اطلاع‌رسانی شود.
به واقع متولی گری بهداشت امکان عمومی که نسبت به عرضه قلیان اقدام می‌کنند نامشخص است و والدین این سؤال را طرح می‌کنند که در صورت مشاهده تخلف کدام دستگاه اجرایی را باید در جریان بگذراند؟
ضرورت یکپارچه‌سازی برنامه‌های مبارزه
پور فرضی در گفتگو با خبرنگار مهر قول مساعد طرح مبارزه با اعتیاد قلیان را در کارگروه سلامت استان مطرح کرد.
در عین حال مدیرکل آموزش‌وپرورش استان اردبیل نیز مبارزه با اعتیاد را مهمترین برنامه کاری خود در راستای مقابله با آسیب‌های اجتماعی مدارس عنوان کرده است.
احمد ناصری معتقد است اعتیاد جدی‌ترین آسیبی است که گروه‌های سنی دانش‌آموز را تهدید می‌کند و لازم است با برنامه‌های منسجم، آسیب‌های آن را سد کرد.
از سوی بهزیستی استان نیز نقشه راه پنج ساله مبارزه با اعتیاد را برای دوره دوم خود اجرا می‌کند و برنامه‌های این سند به ۱۶ دستگاه اجرایی ابلاغ شده است.
پاسخ به این سؤال که دستاورد این سند در دوره اول اجرا برای محدود کردن سن اعتیاد چه بود و چرا با وجود این همه نقشه راه و برنامه‌های مبارزه شیوع انواع اعتیاد به ویژه در بین نوجوانان رو به افزایش است، ضروری است.
به نظر می‌رسد برگزاری چند نمایشگاه با کیفیت پایین در خصوص اعتیاد و یا چند کارگاه مشاوره پاسخگو نبوده و در وهله نخست لازم است تمامی دستگاه‌ها در امر مبارزه با یک برنامه منسجم پیش بروند.
نه برخورد قهری با قلیان سراها و نه هشدار به نوجوانان با کاریکاتورهایی که بیشتر آن ها را می‌خنداند تا بترساند طی سال‌های اخیر نتوانسته موفق عمل کند. امروز پاسخ به نگرانی اعتیاد به قلیان در ابتدا شناخت نوجوان و درک نیازهای وی را می‌طلبد. از سویی آموزش مستقیم و امر و نهی کردن‌هایی که فلش تقصیر را به سمت نوجوان گرفته کارساز نیست.
شاید بهتر است به این سؤال پاسخ دهیم که قلیان در بی‌خبری ما جایگزین کدام نیاز نوجوانان شده و چه جایگزین بهتری می‌توان برای آن پیدا کرد؟
نظر شما