خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- زینب امیدی: نان های سنتی کهگیلویه وبویراحمد حاصل دسترنج و تلاش مردمان این دیار است که از کشاورزی و دوستی با طبیعت و کوه و درخت به دست می آید.
در گذشته مردمان این دیار، میوه بلوط نقش مهمی در تهیه نان و غذای مردم ایفا می کرد و در مصارف دارویی نیز کاربرد فراوانی داشت.
بلوط نقش مهمی در تهیه نان و غذای مردم ایفا می کرد و در مصارف دارویی نیز کاربرد فراوانی داشت نانی که از فرآوری میوه درخت بلوط به دست می آید، در درمان بسیاری از بیماریهای گوارشی موثر است.
این نان که به «نان کلگی» معروف است از قدیمی‌ترین نان های محلی کهگیلویه و بویراحمد است که برای تهیه آن، میوه درخت بلوط را چیده و به طور سنتی فرآوری می کنند.
برای تهیه نان بلوطی، عصاره بلوط یا «کلگ» را درون آب یک هفته می‌خیسانند، تا به‌صورت خمیر درآمده و سپس آن‌را درون سبدهای مخصوصی که از شاخه‌های بادام کوهی می‌سازند، پالایش می‌کنند.
بعد آن‌را با دست ورز می‌دهند و به‌وسیله ابزاری به نام حسوم، روی ساج پهن کرده و به‌وسیله حسوم وارونه می‌کنند، تا دو طرف آن برشته شود. این نان به رنگ قهوه‌ای تیره است.
نان گندم
نان سنتی گندم نیز یکی از پرطرفدارترین نان‌ها در این استان است که هنوز هم در روستاها، مناطق عشایری و شهر ها در خانه ها پخت می شود.
این نان از آرد گندم به دست می آید و برای پخت آن از تابه فلزی، وسیله پهن کردن نان که به آن «خِنَک» می گویند و وردنه ای بلند و باریک که حدود یک متر طول دارد و به آن «تیر» می گویند و هیزم استفاده می کنند.
این نان بسیار نازک بوده وقتی که پخته شد، خشک می شود که در هنگام استفاده باید آب زده و کمی نگه‌دارند تا نرم شده و سپس استفاده می کنند.
برکو
یکی دیگر از نان های سنتی این استان نان «برکو» است که برای تهیه آن از آرد گندم مخلوط با بلغور گندم استفاده می کنند.
گرده ذرتی
«گرده ذرتی» یکی دیگر از نانهای سنتی است که با آرد ذرت تهیه می شود و برای پخت نان ابتدا آرد ذرت را خیسانده تا کمی ترش شود و سپس تابه سنتی مخصوص را روی آتش قرار داده و خمیر را روی آن پهن می کنند.
در مرحله بعد تابه را از روی آتش برداشته و وارونه روی زغالها قرار می دهند تا پخته شود و سپس با روغن یا کره حیوانی چرب کرده و می خورند.
شلشلی
«شُلشُلی» از دیگر نان های استان است که با آرد گندم تهیه می شود.
این نان با آرد گندم تهیه شده و بسیار خوشمزه است.
برای تهیه این آرد خمیر رقیقی تهیه کرده به طوری که از دست چکه کند و سپس تابه را روی اجاق گذاشته و این خمیر رقیق را روی تابه ریخته و پهن می کنند، سپس تابه را روی زغال قرار می دهند تا طرف دیگر نان نیز پخته شود.
این نان را با روغن محلی و عسل چرب کرده و می خورند.
تکو
«تکو» یکی دیگر از نانهای محلی استان است که از آرد ذرت تهیه شده و معمولا نسبت به نانهای دیگر استان حجیم تر است.
مشتک
«مُشتک» از دیگر نانهای سنتی استان است که برای پخت آن دو چانه خمیر گندم را روی هم قرار داده و نان کلفتی تهیه می کنند که به آن مشتک می گویند.
گرده زیرچاله
«گرده زیر چاله» نیز یکی دیگر از نانهای محلی کهگیلویه و بویراحمد است که با آرد گندم، رازیانه و گاهی شکر یا شیره خرما تهیه می شود.
برای پخت این نان به خمیر آرد گندم زیره، شکر و یا شیره خرما اضافه کرده و خمیر سفتی را که به دست می آید با کف دست پهن می کنند.
سپس این نان بیضی را با نوک انگشتان شکل داده یا با وسیله ای طراحی کرده و زیر خاکستر گرم قرار داده و روی آن زغالهای افروخته می ریزند تا پخته شود.
نان برنجی
نان در کهگیلویه و بویراحمد نقش مهمی در سبد غذایی خانوار دارد«نان نارنجی» از دیگر نانهای سنتی استان است که از مخلوط آرد بلوط و آرد گندم تهیه شده و بسیار لذیذ است، این نان به دلیل خاصیتهای فراوانی که دارد، در سالهای اخیر طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار مهر، نان در کهگیلویه و بویراحمد نقش مهمی در سبد غذایی خانوار دارد و با پیشرفت تکنولوژی نانهای سنتی جای خود را به نانهای ماشینی داده اند که از کیفیت مناسبی نیز در استان برخوردار نیستند و این امر ابتلا به بیماریهای گوارشی را در استان افزایش داده است .
تولید نانهای سنتی استان در خانه می تواند نقش مهمی در سلامت افراد خانواده ایفا کند.
نظر شما