بايد به طبيعت ساختار فرهنگي خودمان رجوع كنيم

آيدين آغداشلو هنرمند معاصر كه از برپا كنندگان نمايشگاه " نگاه معنوي " درموزه هنرهاي معاصر است دررابطه با چيستي و ماهيت اين اصطلاح ضمن بيان جملات بالا گفت : ما نه تنها در رابطه با هنر معنوي بلكه درباره هنر مردمي ، هنر مذهبي ، هنرمتعهد ، هنر ملي و هويت و دهها مورد نظير آن گمان مي كنيم تعاريف از پيش شكل گرفته اي وجود دارد كه قادريم با اشاره به هركدامشان وجه  مشتركي را كار گيريم ، بنابر اين اين نمايشگاه مهمترين خصيصه اش و نهايت كاركردش  اين است كه بجاي آنكه پاسخي دراين باب باشد ، خود پرسشي در اين رابطه بوجود آورد .
وي ادامه داد : من خودم شخصا تعريفي براي خودم در باب تاريخ هنر معنوي در هنر گذشته ايران دارم و نمايشگاهي كه انتخاب و پيشنهاد كردم بر مبناي همين تعريف بود .  اين مسئله مترادف است با هنري كه برمبناي سنت و سابقه تلاش براي اتصال به يك جهان قدسي و متافيزيك شكل گرفته باشد . اين مسئله درخوشنويسي و مينياتور ايران متجلي بوده است و چون دربعضي جهات تا به امروز تداوم داشته بنابر اين مي شود  نمونه هاي معاصر را در امتداد همين راستا جستجو كرد .
وي تاكيد كرد : در باب هنر مذهبي و ديني نيز شاخصه هايي وجود دارد كه مي توانيم به نوعي كلي ولي تاحدودي قابل تصور،  نمونه هاي آن را سراغ بگيريم. اما درباب هنر مدرن حتي همين مقدار مشخصه هاي قابل تعريف وجود ندارد . به همين دليل نيز همانگونه كه در نمايشگاه نگاه معنوي مي بينيد هنرمدرن مي تواند شامل هر اثر هنري باشد . اين گستردگي ، ابهام و غير قابل تعريف بودن ، زمينه اي را ايجاد مي كند ما جستجوي خودمان را شكل دهيم تا در انتها به تعريف جامعي برسيم يا نرسيم . براي خود من بسياري اوقات لذت جستجو با لذت كشف برابري مي كند ، ديگران خود دانند .
آغداشلو در ادامه در رابطه با رويكرد هنرمندان جوان به هنر هاي مفهومي بدون توجه به وجه آكادميك هنردر قرن بيستم و بيست ويكم گفت :   هنر معاصر ايران دنباله اي است از هنر معاصر جهاني ، هيچ صد و مانعي نمي تواند هنر معاصر ايراني را از توجه به اين روند عظيم منصرف كند . از سوي ديگر مي توان چنين اشكالي را ( اگر اشكال باشد ) در هنرمندان جوان معاصر جهان هم جستجو كرد . اگر درايران نقاشي كمتر ميان هنرمندان جوان طرفدار دارد و هنرهاي مفهومي را زمينه مناسب تري براي جهان خود فرض مي كنند باز همچنان واقعيت گريز ناپذيري كه چه بپذيريم و چه نپذيريم حضور دارد ونه تنها دراينجا بلكه در سطح جهاني نيز وجود خود را نشان مي دهد اين است كه هنر مفهومي درحال جايگزين شدن بجاي نقاشي مرسوم معمولي است كه مي شناسيم .
وي افزود : اين مسئله كه هنرمندان جوان ما نه از مجراي آكادميك و نه برپايه معرفت شناسي هنرهاي تجسمي قرن بيستم حركتشان را شكل مي دهند بيشتر به برنامه ريزي دانشكده هاي هنر ي ما مربوط مي شود تا آنكه به هنرمندان جوان ما  مربوط باشد .
وي ادامه داد : گمان مي كنم عارضه اي كه در اين بخش بوجود آمده عينا درمورد  گرافيك معاصر ايران هم وجود دارد .
او توضيح داد : درسال 1325 شمسي  نسلي از نقاشان بسيار مدرنيست ( و به اعتبار مردم آن دوره كوبيست ها ) هنر معاصر جهاني را به ايران آوردند . شايد آنها نيز مجال مرور هنر غرب از دروه رنسانس تا قرن بيستم را نداشته و مي خواستند يكسره فرهنگ ما را معاصر كنند . اين مسئله نقطه هاي ضعف و  قوت  خود را داشت . من هيچ راه حل بلا فاصله اي در رابطه با اين مسئله ندارم و گمان مي كنم در طول زمان آب جاري و سيال راه خود راخواهد يافت . ما در عصري زندگي مي كنيم كه  گمان مي كنيم  فقط با تعريف هاي از پيش تعيين شده سرو كار داريم ، در صورتي كه چنين نيست.