خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- محمد مالمیر: در فارسی از تروریسم با عنوان اقدام برای ایجاد رعب و وحشت و یا هراس‌افکنی نام برده شده‌است، همچنین تروریسم استفاده از خشونت و یا تهدید به استفاده از اعمال وحشت برانگیز برای دستیابی به اهداف سیاسی٬ مذهبی و یا ایدئولوژیکی گفته می‌شود.
در روزگار مدرن، تروریسم یکی از عوامل اصلی تهدید جامعه به شمار می‌رود و طبق قوانین ضد تروریسم در اکثر کشورهای دنیا توسط سیستم قضایی جرم محسوب می شود. چنانچه در جنگ علیه غیر نظامیان، شهروندان عادی، نیروهای بی‌طرف و یا اسیران جنگی اعمال تروریستی انجام شده باشد، جنایت جنگی به حساب می‌آید.
بسیاری از سازمان‌های سیاسی برای پیشبرد اهداف خود اعمال تروریستی را بکار می گیرند. برخی اوقات مشاهده می شود دولت‌های حاکم از این حربه برای دستیابی به مقاصد خویش استفاده نموده‌اند.
در فرهنگ علوم سیاسی، تروریسم به این صورت تعریف شده است: «اعضای تحت تعلیم ایدئولوژی تروریست، مهمترین هدف خود را واژگون کردن نظام سیاسی موجود قرار می دهند. گروه های تروریستی برای رسیدن به هدف خود، به تهدید و خشونت متوسل می‌شوند.»
اولین کاربرد واژه ترور در جهان مدرن، مانند بسیاری از مفاهیم نوین دیگر از جمله «پیشرفت و ترقی» از انقلاب فرانسه نشات گرفته است. در ادبیات فارسی «ترور» مأخوذ از Terreur و به معنای قتل سیاسی به وسیله اسلحه است. «شاخص جهانی تروریسم» نشان می‌دهد که ۱۰ هزار حمله تروریستی فقط در سال ۲۰۱۳ انجام شده که نسبت به سال ۲۰۱۲ میلادی به میزان ۴۴ درصد افزایش یافته است. این گزارش که توسط موسسه اقتصاد و صلح تهیه شده می‌گوید در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۸ هزار نفر بر اثر حملات تروریستی جان خود را از دست داده‌اند که هشتاد درصد آنها در کشورهای عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان و نیجریه قربانی شده‌اند.
بنابراین گزارش، عراق با ۶ هزار و ۳۶۲ قربانی (بیش از یک‌سوم کل کشته‌ها) بزرگ‌ترین قربانی حملات تروریستی بوده و گروه‌های موسوم به داعش، القاعده، بوکوحرام و طالبان مسئول بیشترین کشتارها بوده‌اند.
همچنین جنگ داخلی سوریه که از سال ۲۰۱۱ شروع شد، تاثیرات فراوانی را در افزایش حملات تروریستی داشته است. در فهرست کشورهایی که بیشترین آسیب را از تروریسم دیده‌اند، ایران بعد از بریتانیا و قبل از یونان و ایالت متحده امریکا در رده بیست و هشتم قرار دارد. ایران همچنین جزو ۱۳ کشوری است که بنابراین گزارش در کنار مکزیک و رژیم صهیونیستی در معرض خطر افزایش حملات تروریستی است.
ستمگرکشی و دیگر شکل‌های ترور هرچند معمولاً در چارچوبی از وحشت‌گرایی (تروریسم) انجام می‌شوند اما میان تروریسم و ترور تفاوت‌های مهمی وجود دارد. مفهوم واژهٔ ترور یک منبع مهم ابهام‌زایی در مورد ماهیت ترور است. واژهٔ ترور گاه برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات تروریست‌ها استفاده می‌شود. برخی پژوهشگران همچون دیوید راپوپورت و ایویانسکی نظریه امروزین ترور را برگرفته از نظریه ظالم کشی می‌دانند. آشکارترین تمایز ترور و تروریسم این است که هدف یک قاتل سیاسی یک شخصیت معین است و اسلحه برای از میان بردن او استفاده می‌شود اما هدف یک اقدام تروریستی جمعی است و برای ایجاد رعب و وحشت بیشتر می باشد.
راپوپورت برای تمایز قتل سیاسی از عمل تروریستی روش بدیعی را ارائه می‌دهد که در آن به جای «نفس اقدام» به «معنای اقدام» توجه می‌شود. او تروریسم را یک فرایند و قتل سیاسی را یک رویداد می‌داند؛ «قاتل سیاسی انسانی را نابود می‌کند که (به عقیده او) یک نظام را به فساد و تباهی کشانده‌است اما تروریست نظامی را نابود می‌کند که پیشتر هر کسی را که در خود جای می‌داده به فساد کشانده‌است. قتل سیاسی یک حادثه، یک اقدام گذرا و یک رویداد است ولی تروریسم یک فرایند و یک روش زندگی است».
تفاوت میان تروریسم و جنش آزادی خواهانه با سه معیار زیر مشخص خواهد شد:
تفاوت در روش جنگی
روش جنگ گروه های تروریستی کاملاً غیر اخلاقی و غیرانسانی و می توان گفت کاملاً وحشیانه است. در این قبیل اقدامات غیر عرفی و غیر قانونی برای این گروه ها اهمیتی ندارد که در یک عملیات انتحاری چه تعدادی کشته و کشته شدگان چه کسانی هستند د ولی در گروه های آزادی بخش سعی بر مبارزه علیه ظلم و ستم موجود از راه درست و اصولی است و در اقدامات آنها، میان نظامیان و غیرنظامیان تفاوت زیادی وجود دارد و همیشه این مطلب را مد نظر داشته اند که به غیرنظامیان آسیبی نرسانند.
حامیان
عموماً گروه های تروریستی اغلب از سوی رژیم های خودکامه و قدرت های بزرگ و بین المللی تشکیل شده و مورد حمایت واقع می شوند. برخلاف این که گروه های آزادی بخش از سوی کشور خود و گروه های مردمی داخلی حمایت می شوند.
انواع تروریسم
تروریسم علاوه بر روش های متفاوتی که دارد، انواع مختلفی هم دارد که در یک نگاه کلی می توان آن را به پنج دسته تقسیم کرد:
١-تروریسم شخصیتی
٢- تروریسم دولتی
٣-تروریسم بین المللی
٤-تروریسم هسته ای
٥- تروریسم سایبری
چنانچه از تعاریف مفاهیم اشاره شده گذر کنیم، در دنیای امروزی شاهد این مساله هستیم که قدرت های منطقه ای و فرامنطقه در حضور و بروز گروه های تروریستی نقشی اساسی داشته و به دور از حقیقت نیست که ادعا شود، عمده گروه های تروریستی دست آموز کشورهای خودکامه هستند و به قصد دستیابی به اهداف کوتاه و دراز مدت گردانندگان آنها شکل گرفته اند. نکته سوال برانگیزی وجود دارد که در دنیای مدرن تروریسم را به دو دسته «تروریسم خوب» و «تروریسم بد» تقسیم نموده اند.
گروه های تروریستی دست آموز خویش را تا بن دندان مسلح می نمایند و از هیچ نوع حمایتی در تمامی سطوح دریغ نمی کنند؛ از این گروه ها به عنوان «تروریسم خوب» نام می برند و دیگر گروه ها، حتی نهضت های آزادی بخش را که در مقابل اهداف این ابرقدرت ها به پاخواسته و ایستادگی می نمایند را «تروریسم بد» معرفی می کنند.
در برهه هایی نیز گروه های تروریستی خوب تا زمانیکه در راستی دستیابی به اهداف کشورهای تشکیل دهنده قدم برمی دارند و کشتارهای وحشیانه راه می اندازند و در بدنه جامعه جهانی و منطقه ای ایجاد رعب و دهشت افکنی می نمایند «تروریسم خوب» هستند و زمانی که تاریخ مصرف آنها گذشته و یا به نوعی به سرپیچی از فرامین آنها می پردازند، با تغییر نگرش اساسی حامیان خویش مواجه شده و به «تروریسم بد» تبدیل می شوند و سرنوشتی همچون بن لادن برای آنها رقم زده می شود.
نظر شما