جایزه جلال تا زمانی اهمیت دارد که ادبی و ملی بماند

محمد کشاورز نویسنده تقدیر شده در نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه این جایزه به اعتبار نام نویسنده‌ای که به آن منتسب است می‌تواند مهم باشد گفت: اهمیت جایزه جلال تا زمانی باقی خواهد ماند که ادبی و ملی باقی‌بماند و سیاسی نشود، یعنی خودش را به اندیشه و سابقه‌ای خاص محدود نکند.

وی ادامه داد: جلال آل‌احمد نویسنده‌ای آزاداندیش بود و به بسیاری از ارکان روزگار خود نقد داشت و این نقد کردن را نیز جزوی از کار نویسندگی خود می‌دانست. در واقع باید او را روشنفکری بدانیم که اگر امروز نیز حیات داشت به بسیاری از اتفاقات پیرامونش نقد داشت و آنها را دربست نمی‌پذیرفت.

کشاورز افزود: این جایزه به اعتبار نام او برای من جایزه مهمی است. اما من بر این باورم که این اهمیت زمانی قابل توجه خواهد بود که نگاه منتقدانه او را باور کرده، بپذیریم و  به آن ارج بنهیم.

این نویسنده با تاکید بر اینکه به باور وی هر سیستمی در کنار تاییداتی که انتظار دارد از او بشود نیاز به نقد سازنده نیز دارد، افزود: اگر جلال آل‌احمد را یک ادیب و منتقد ببینیم، آنگاه جایزه منتسب به او نیز اهمیت خود را پیدا می‌کند اما اگر تلاش ما این باشد که جلال را به سمت راه و سلیقه‌ای خاص هدایت کنیم که موید حرف‌های امروز ماست، اهمیت انتساب این جایزه به نام او نیز کم می‌شود. باید این جایزه را ملی دانست و در ملی ماندنش نیز کوشید و آن را به گرایش و یا دولت خاصی محدود نکرد.

کشاورز در ادامه در پاسخ به این سوال که چقدر این جایزه را در زندگی خود تاثیرگذار می‌داند گفت: اگر جایزه جلال را در ۲۰ سالگی به من می‌دادند شاید در زندگی من تاثیر می‌گذاشت اما وقتی در ۵۸ سالگی آن را به من می‌دهند دیگر نباید چنین انتظاری داشت. من در سنی هستم که اندیشه‌ من شکل گرفته و فرم نوشتنم را پیدا کرده‌ام. البته دریافت این جایزه خوشحالم کرد و باعث افتخارم شده و آرزویم این است که بتواند جایزه‌ای ملی باشد و باقی بماند.

این نویسنده همچنین با اشاره به وضعیت داستان کوتاه ایران در سال‌های اخیر عنوان کرد: داستان کوتاه همیشه خواننده کمتری نسبت به رمان داشته است و شاید بهتر و درست‌تر این است که بگوییم خواننده عام ادبیات کمتر به سراغش رفته‌اند اما همین خواننده غیرعام نیز اقبال زیادی به این نوع از داستان داشته است. ما از دهه شصت به بعد نسل خوب و تازه‌ای از داستان کوتاه نویسان در ایران را دیده‌ایم و این روزها نیز نسل جوان و پرنفسی که دغدغه‌های خاصی دارند و داستان‌هایی خوشخوان می‌نویسند. البته به نظر من در سال۱۰ تا ۱۵ مجموعه خوب داستان کوتاه بیشتر نمی‌شود پیدا کرد و از میان آنها نیز دو سه داستان خوب ماندگار می‌شود. البته اینها هیچکدام شاهکار نیستند اما می‌شود به آنها امیدوار بود.