به گزارش خبرنگار مهر، جلسه کانون هم‌اندیشی تعالی و توسعه استان قم شامگاه یکشنبه با موضوع آسیب‌های اجتماعی در استان برگزار شد. در این جلسه جمعی از مدیران و کارشناسان مرتبط با موضوع آسیب‌های اجتماعی حضور داشتند که مسئله تدوین سند چشم‌انداز فرهنگی و اجتماعی استان قم توسط مرتضی داستانی، مدیر مسئول روزنامه ۱۹ دی مطرح شد.
وی با اشاره به اینکه در طول ۲۰ سال گذشته جلسات مرتبط با موضوعات فرهنگی و اجتماعی تنها بیان گزارش‌ها در این عرصه بوده، ابراز داشت: اگر یک سند چشم‌انداز در این زمینه تدوین کرده بودیم الآن می‌توانستیم تشخیص دهیم که چه مقدار از راه را رفته و در آینده چه کارهایی باید انجام دهیم.
مدیر مسئول روزنامه ۱۹ دی افزود: وقتی این سند وجود نداشته باشد گردش مدیران هر از گاهی اقدامات را به نقطه نخست می‌رساند و هیچ‌گاه به نتایج مشخص نخواهیم رسید.
وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر توجه به آسیب‌های اجتماعی، اظهار کرد: مشکل ما در کل کشور و به ویژه قم، پنهان کردن آسیب‌ها است.
داستانی به ادعای برخی درباره رها شدن موضوع تربیت در خانواده‌ها اشاره کرد و گفت: دلیل این رفتار این است که مردم از آسیب‌های موجود در جامعه بی‌خبر هستند و گمان می‌کنند که فرزندانشان در مدارس نظام اسلامی به خوبی تربیت می‌شوند.
معضل ناهمگونی فرهنگی در قم
حسن عابدی، مدیرکل ورزش و جوانان استان قم هم با اشاره به اینکه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی باید از نوجوانی آغاز شود، گفت: در قم مهاجرپذیری و ناهمگونی فرهنگی از موضوعاتی است که خود را در آسیب‌های مختلف اجتماعی نشان داده است.
وی می‌گوید: اداره کل ورزش و جوانان مسئله آموزش زوج‌های جوان را به عهده گرفته و در طول یک سال و نیم گذشته حدود ۲۱ هزار زوج جوان را آموزش داده است.
به گفته عابدی، برگزاری آموزش‌های پیش از ازدواج برای دانشجویان و دختران پیش دانشگاهی و آموزش والدین دانش‌آموزان در این زمینه از جمله برنامه‌هایی است که در دستور کار قرار دارد و در تمام این امور مشکل اصلی کمبود اعتبارات است.
محمدرضا باقرپناهی، عضو دوره سوم شورای اسلامی شهر قم هم در این جلسه بر آموزش خانواده‌ها از طریق رسانه برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی تأکید کرد.
قم؛ شهری بدون خاکریز
سعید کاویانی، مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم مهمان دیگر این جلسه بود که با توجه به مؤلفه‌های شهرسازی و شهروندی قم را شهری بدون خاکریز خواند.
وی با اشاره به اینکه مؤلفه‌های فرهنگی، امنیتی، ایمنی، روان‌شناختی و... در کالبد شهر قم دیده نشده است، ابراز داشت: در قم ساخت و سازها بدون برنامه‌ها شکل می‌گیرد و شهر رشدی ناهمگون دارد.
مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم خاطرنشان کرد: در بحث شهرسازی به سمتی می‌رویم که حاشیه نشینی بافت مرکزی شهر را هدف قرار داده و از طرفی بافت فرسوده شهری خود به عنوان حاشیه عمل می‌کند.
وی با اشاره به اینکه در تصادفات در استان به شدت هزینه می‌دهیم، افزود: ما بعضی روزها تا ۵۰ تصادف در قم داریم که بخشی از آن به موتورسیکلت سواران مربوط می‌شود که هر فوتی دو میلیارد تومان برای کشور هزینه دارد.
لزوم ایجاد وحدت بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در قم موضوعی که کاویانی برای رسیدن به وضعیت مطلوب در مقابله با آسیب‌های اجتماعی به آن تأکید کرد.
شهر عصبانی، شهر پرخاشگر و شهر لجوج از جمله توصیفاتی بود که مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم برای برخی از نقاط شهر قم استفاده کرد.
معضل بد اخلاقی اقتصادی در قم
وی با اشاره به اینکه وحدت و همدلی در شهر قم برای پیشبرد اهداف یکی از ملزومات است گفت: اولین معضل در قم حاشیه نشینی است که رنگین کمانی از آسیب‌های اجتماعی را با خود همراه دارد و دومین معضل بد اخلاقی اقتصادی است.
فروش مال غیر، چک بلامحل، تحصیل مال نامشروع، تصاحب مال غیر و ... از جمله مصادیق بداخلاقی اقتصادی است.
مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم با اشاره به اینکه توجه به آثار و تبعات طلاق در استان قم امری ضروری است، ابراز داشت: در استان قم یکی از عوامل مهم و اساسی طلاق عدم موفقیت زوجین در برقراری ارتباط با یکدیگر است چرا که برخی خانواده‌ها از فرهنگ سنتی و فرهنگ دینی فاصله دارند و بر همین مبنا ضرورت گسترش سطح آگاهی‌های عمومی و مهارتی افراد و گسترش آموزش‌های قبل و حین ازدواج به همراه فرهنگ مراجعه به مشاور در راستای تعالیم دینی برای تحکیم بنیان خانواده امروز امری حیاتی است.
فرماندار قم هم در این جلسه بر ضرورت طراحی راهکارهای عملیاتی برای حل مشکلات اجتماعی در قم تأکید کرد و گفت: غیر از این باشد نمونه گفت‌وگو و ارائه آمار را در جلسات اداری به صورت مکرر داریم.
وی معتقد است در استان قم امکانات خوبی برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی وجود دارد اما از این امکانات به خوبی استفاده نمی‌شود.
کمبود نشاط اجتماعی در محلات قم
عبدالله جلالی، مدیرکل سابق کمیته امداد امام خمینی(ره) استان قم هم به حلقه مفقوده مبارزه با آسیب‌های اجتماعی در قم اشاره کرد و گفت: آسیب بیکاری منشأ بسیاری از دیگر آسیب‌ها است و باید ببینیم چه راهکارهای عملی برای حل این وجود دارد.
وی معتقد است سیاه نمایی در بحث آسیب‌های اجتماعی هم کار درستی نیست و نباید به جامعه بار منفی در این زمینه القا کرد.
محسن صابری، مشاور استاندار قم هم احیای هویت اجتماعی را از جمله ملزومات مقابله با آسیب‌های اجتماعی دانست و گفت: محلات ما در شهر قم بی‌هویت و بی‌روح هستند و نشاط اجتماعی در میان مردم به حداقل رسیده است که باید در قالب طرح‌هایی، نشاط و تعلق خاطر محلی را به مردم القا کرد.
مهاجرت در قم عامل ایجاد شکاف طبقاتی است
علیرضا آقایوسفی، روانشناس و استاد دانشگاه نیز در این جلسه با اشاره نقش مهاجرت به قم در آسیب‌های اجتماعی اظهار داشت: این مهاجرت‌ها درست مدیریت نشده و یک شکاف طبقاتی در شهر قم به وجود آورده است.
وی با اشاره به اینکه زندگی در برخی نقاط شهر قم برای افرادی می‌تواند مایه شرمساری باشد، افزود: وقتی این اتفاق بیفتد کم کم احساس غرور محلی از بین رفته و عدم دلبستگی محلی به نوبه خود آسیب‌های بعدی را به دنبال دارد.
این روانشناس، اعتیاد، طلاق و خیانت زناشویی را اولویت‌های آسیب‌های اجتماعی در قم دانست و گفت: این‌ها می‌توانند سرقت، نزاع، روابط نامشروع و... و. به وجود بیاورد.
وی ناکارآمدی در عملکرد خانواده، نظام آموزشی و مدیریت شهری را سه عامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی در قم دانست و افزود: در خانواده‌های ما یک نظام تربیتی ناکارآمد وجود دارد و این موضوع در پژوهش‌هایی که درباره عوامل مرتبط با افسردگی دختران در قم انجام شده، نشان داده شده است.
کم‌رنگ شدن ارزش‌های اسلامی
آقایوسفی با اشاره به اینکه نوجوان‌هایی که بعد از انقلاب بزرگ شده‌اند با خواسته‌های ما فاصله دارند و ارزش‌های مطلوب انقلاب را ندارند، اظهار کرد: امروز دیگر ارزش‌های خانواده‌ها به آن اندازه که انتظار داریم ارزش‌های مذهبی نیست و بدتر آنکه کارآمد هم نیست. در جوامع غربی که دین دغدغه اصلی‌شان نیست اما ارزش‌های مورد نظر خودشان را در نظام تربیتی‌شان گنجانیده‌اند.
وی معتقد است ازدواج دشوار، اشرافی گری و تجمل گرایی موجب افزایش طلاق شده است و در این راستا باید فرهنگ ازدواج مناسب را در مساجد و مدارس و سراهای محله به مردم آموزش داد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نباید منتظر مراجعه خانواده‌ها بود گفت: باید درب خانواده‌ها را بزنیم و با اهل خانه درباره مسائل خانواده صحبت کنیم.
وی افزود: موضوع دیگری که باید آن را جدی گرفت مسئله مشاوره‌های پیش از ازدواج است تا ازدواج‌های با ریسک بالا در جامعه کاهش یابد. همین موضوع درصد قابل توجهی از خیانت‌های زناشویی و طلاق را پایین می‌آورد.
آقایوسفی با اشاره به اینکه بخشی از آسیب‌های اجتماعی از سوی کسانی ایجاد می‌شود که طلاق نیاز زندگی‌شان است اما به دلیل شرایط خانوادگی امکان آن را ندارند، تصریح کرد: یکی از امور لازم تسهیل طلاق برای آن‌هایی است که به آن نیاز دارند که لازمه این موضوع حمایت از این زنان است.
وی با اشاره به اینکه نظام آموزش و پرورش ما بر فرم و شکل ظاهری تربیت تأکید می‌کند نه بر درونی سازی ارزش‌ها گفت: به همین دلیل دانش‌آموزان به محض اینکه از مدرسه بیرون می‌آیند به راه متفاوتی می‌روند. همچنین فقدان آموزش مهارت‌های زندگی و استفاده از ابزارهای فناورانه و حضور در شبکه‌های مجازی و دنیای اینترنت در مدارس ما جدی است.
شهرسازی در قم پیوست روان‌شناختی و جامعه‌شناختی ندارد
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بخش دیگری از مشکل به شهرسازی و مدیریت شهری در قم مربوط می‌شود ادامه داد: شهر ما شهر امنی برای تردد انسان‌ها نیست. نه پیاده‌رو مناسب دارد نه مسیر دوچرخه و نه مسیری برای معلولان. شهرداری برای افزایش غرور محلی تلاش نمی‌کند و محدودیت فیزیکی در شهر بسیار زیاد است.
وی با انتقاد از کمبود فضای تفریحی برای زنان و کودکان در شهر قم گفت: چند بوستان داریم که بانوان بتوانند با خیال راحت در آن تفریح و ورزش کنند؟ وقتی خانم از صبح تا شب در خانه هیچ تفریحی نداشته باشد، هنگام حضور شوهر در خانه شاداب نخواهد بود.
آقایوسفی تأکید کرد: باید فشار بیاوریم به شورای شهر، آموزش و پرورش، مسجد و مؤسساتی که وظیفه آموزش دارند تا دائم ارزش‌های اجتماعی را به خانواده‌ها آموزش دهند.
وی با اشاره به اینکه برنامه شهرسازی ما پیوست نگاری روان‌شناختی ندارد ادامه داد: یک خیابان با عرض ۱۵ متر اطرافش ۵۰ آپارتمان شکل گرفته که این ازدحام خود موجب ایجاد آسیب‌های اجتماعی است.
آقایوسفی معتقد است باید نظام شهرسازی را وادار کنیم که مبتنی بر پیوست نگاری روان‌شناختی و جامعه شناختی کار خود را پیش ببرد.
نظر شما