خبرگزاری مهر – گروه استانها: روان‌پزشکی در ایران، قدمتی همچون طب دارد چراکه بر اساس بررسی‌ها در قرون‌وسطی که بیماران روانی را در غرب به بهانهٔ جادوگری یا جن‌زدگی تنبیه یا شکنجه یا غل و زنجیر می‌کردند در ممالک اسلامی بخصوص ایران رفتاری انسانی با آنان در پیش می‌گرفتند و با گیاهان دارویی، عطریات، موسیقی و روش‌های مشابه مشاوره، آنان را درمان کرده یا در آسایشگاه‌های خاصی نگهداری می‌کردند.
دقت نظر در این موضوع تا جایی است که رازی و ابن‌سینا در کتاب‌هایشان به اختلال‌های روانی اشاراتی داشته‌اند و برای بیماران خود روان‌درمانی کرده و اثر هیجان را بر دستگاه قلبی – عروقی شرح داده‌اند.
طبق تحقیقات انجام‌شده روان‌پزشکی نوین ایران با تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ آغاز و در سال ۱۳۱۶ بخشی در دانشکده طب شروع به آموزش دانشجویان کرد.
بیمارستان روانی همدان از سال ۱۳۰۴ به‌عنوان تیمارستان غرب در همدان فعالیت داشته و تنها به نگهداری بیماران عقب‌مانده و بدون مکان اکتفا می‌کرده است در همین خصوص و با توجه به مدارک به‌دست‌آمده بیمارستان روانی همدان از سال ۱۳۰۴ به‌عنوان تیمارستان غرب در همدان فعالیت داشته و تنها به نگهداری بیماران عقب‌مانده و بدون مکان اکتفا می‌کرده که آمار و گزارش‌ها دقیقی در این زمینه در دست نیست.
این بیمارستان روانی در سال ۱۳۲۴ با ساخت ساختمان جدید شروع به فعالیت کرده و از پنج استان مجاور شامل لرستان، کردستان، کرمانشاه، خوزستان و ایلام نیز بیمار روانی پذیرفته و با تعداد ۸۵ نفر پرسنل و یک روانپزشک به بیماران سرویس‌دهی می‌کرده است.
روال به همین صورت ادامه یافته تا اینکه در سال ۱۳۶۷ با احداث ساختمان بیمارستان سینا و تفکیک بیماران مزمن و حاد به‌صورت فعال با داشتن ۵ روانپزشک و افراد مجرب گروه روان‌پزشکی، روانشناسی، کاردرمانی و گفتاردرمانی به‌طور درمانی ـ آموزشی به فعالیت خود ادامه داده تا اینکه با ورود بنیاد فرشچیان به شهر همدان، بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی روان‌پزشکی در کوتاه‌ترین زمان ممکن در سال ۱۳۸۶ در همدان ساخته شد.
بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی روان‌پزشکی فرشچیان همدان دارای چهار بخش است
بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی روان‌پزشکی فرشچیان همدان دارای چهار بخش روان‌پزشکی مردان و زنان، دو کتابخانه، مرکز کاردرمانی با تجهیزات کامل، درمانگاه روان‌پزشکی، داروخانه اتاق شوک با تجهیزات کامل و ریکاوری، سالن کنفرانس و همایش، مرکز تحقیقات، مرکز مشاوره و روانشناسی، اتاق ملاقات برای بیماران با همراهان و ملاقات‌کنندگانشان در خارج از بخش و سلف‌سرویس است.
هم‌چنین این مرکز با داشتن شش روانپزشک، دو رزیدنت روان‌پزشکی، دو روان پرستار، چهار کار درمانگر، ۱۰ پرستار، ۵ روانشناس به‌طور درمانی ـ آموزشی روزانه فعالیت می‌کند و در حال حاضر این بیمارستان در کشور منحصربه‌فرد است.
بااین‌وجود معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان همدان معتقد است همدان حداقل به ۲۰۰ تخت روان‌پزشکی در بیمارستان‌ها نیاز دارد.
محمدرضا عبادیان با تأکید بر اینکه بیمارستان‌های استان همدان در رشته‌های داخلی و جراحی در بخش‌های مختلف خدمات ارائه می‌دهند، گفت: در سال‌های گذشته تخت‌های روان‌پزشکی به بیمارستان‌های روان‌پزشکی منحصر بود و دیگر بیمارستان‌ها تخت روان‌پزشکی نداشتند.
برخی بیماران روانی را نمی‌توان سرپایی درمان کرد و باید این بیماران بستری‌شده و خدمات پزشکی دریافت کنند معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان بابیان اینکه برخی بیماران روانی را نمی‌توان سرپایی درمان کرد و باید این بیماران بستری‌شده و خدمات پزشکی دریافت کنند، تأکید کرد: عدم وجود تخت‌های روان‌پزشکی در بیمارستان‌ها از مشکلاتی است که در کشور وجود داشته و تدبیری اندیشیده شد که تخت‌های بیمارستانی اشغال نشده را بتوان به‌عنوان تخت روان‌پزشکی استفاده کرد و بیماران روانی را تحت درمان دارویی قرار داده و سپس به‌صورت سرپایی درمان را ادامه داد.
عبادیان با اشاره به درخواست وزارت بهداشت از استانها، اظهار داشت: سال گذشته از استانها درخواست شد که اعلام شود آیا امکان تبدیل تخت‌های بیمارستان‌ها به تخت روان‌پزشکی وجود دارد یا خیر؟
متوسط اشغال تخت در استان همدان کمتر از ۸۰ درصد است
وی بابیان اینکه متوسط اشغال تخت در استان همدان کمتر از ۸۰ درصد است، یادآور شد: به‌طور میانگین ۲۰ درصد تخت‌ها در بیمارستان‌ها خالی است، هرچند در بعضی ساعات هفته، بیمارستان‌ها پر از بیمار است اما در اواخر هفته اشغال تخت به کمتر از ۵۰ درصد می‌رسد بنابراین از بخش خالی بیمارستان‌ها برای بستری بیماران روان‌پزشکی استفاده خواهد شد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان از اختصاص تخت‌های بیمارستان‌های استان به تخت‌های روان‌پزشکی خبر داد و افزود: این درخواست به شهرستان‌های استان اعلام‌شده و پیش از آن نیز در راستای اجرای طرح تحول نظام سلامت، روان‌پزشکانی به شهرستان‌های استان اعزام‌شده و در بیمارستان‌ها خدمات ارائه می‌دهند.
وی بابیان اینکه تعداد روان‌پزشکان در شهرستان‌ها بسیار کم بود و یا اگر وجود داشت بسیار کم‌فروغ بودند، عنوان کرد: شهرستان‌ها یک یا دو روانپزشک و مرکز استان نیز ۸ روانپزشک دارد و در سطح شهر نیز روان‌پزشک‌هایی به‌صورت آزاد فعالیت می‌کنند؛ به‌طوری‌که درمجموع می‌توان گفت در بیمارستان‌های استان همدان ۲۰ تا ۲۵ روانپزشک فعال هستند.
تعداد روان‌پزشکان کافی نیست
عبادیان با تأکید بر اینکه تعداد روان‌پزشکان کافی نیست، یادآور شد: پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت در برخی شهرستان‌ها حتی یک روانپزشک هم وجود نداشت.
وی بابیان اینکه طرح تحول نظام سلامت تخت‌های روان‌پزشکی را افزایش داد و افرادی که مشکلات روان‌پزشکی دارند به‌راحتی تحت درمان قرار می‌گیرند، گفت: در حال حاضر ۱۶۰ تخت فعال در بیمارستان سینا به بیماران روانی اختصاص دارد و با راه‌اندازی بخش روان‌پزشکی اطفال ۱۰ تخت نیز به این بخش اضافه خواهد شد کما اینکه تخت‌های جدیدی نیز ویژه سالمندان و افراد معتاد در این بیمارستان در نظر گرفته‌شده است.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: در شهرستان‌ها ۱۶ تخت روان‌پزشکی به بیمارستان‌ها اضافه‌شده و درمجموع در حال حاضر ۲۰۰ تخت در بیمارستان‌های استان همدان به بیماران روانی خدمات ارائه می‌دهند اما اگر بتوان شرایط را به‌خوبی مدیریت کرد همدان حداقل به ۲۰۰ تخت دیگر نیاز خواهد داشت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز بابیان اینکه همدان بیمارستان روان‌پزشکی دارد، گفت: بااین‌وجود نیاز به ساخت بیمارستان روان‌پزشکی دیگری در استان همدان احساس می‌شود.
کسب مجوز ساخت بیمارستانی با پایه روان‌پزشکی در شهرستان ملایر در دست پیگیری است
حبیب‌الله موسوی بهار وضعیت استان همدان نسبت به سایر استانها را به نسبت بهتر دانست و گفت: کسب مجوز ساخت بیمارستانی با پایه روان‌پزشکی در شهرستان ملایر در دست پیگیری است و ساخت این بیمارستان توسط یک خیر انجام خواهد شد.
وی به بهبود شرایط مراجعه بیماران روانی به پزشک اشاره کرد و اظهار داشت: باید شرایطی فراهم شود که بیماران بدون نگرانی به روانپزشک مراجعه کرده و درمان شوند که اگر روند مراجعه تسهیل شود، کج‌خلقی‌ها، مسائل خانوادگی و مشکلات کاری بیماران روانی رفع می‌شود.
در همین خصوص یک پزشک روانشناس بابیان اینکه بسیاری از مردم از بیماری روانی خود اطلاع ندارند و مشکلات روحی و روانی را بیماری نمی‌دانند، گفت:برخی افراد به دلیل اینکه نمی‌خواهند انگ بیماری روانی به آن‌ها زده شود به روانپزشک مراجعه نمی‌کنند.
آسیب وارده به فرد ناشی از مشکلات روحی و روانی بسیار بیشتر از بیمارهای جسمی بوده که باید به آن توجه شود محمدحسین اعتدالی بابیان اینکه آسیب وارده به فرد ناشی از مشکلات روحی و روانی بسیار بیشتر از بیمارهای جسمی بوده که باید به آن توجه شود، افزود: بیماری روانی مانند بیماری جسمی است اما به زمان درمان بیشتری نیاز دارد.
وی بابیان اینکه مردم باید بیماری‌های روانی را جدی بگیرند زیرا بی‌توجهی به این بیماری‌ها عواقب بدی به دنبال داشته و علاوه بر افسردگی، آسایش و آرامش را از افراد می‌گیرد، گفت: روی‌آوری به زندگی مدرن و صنعتی موجب افزایش بیماری‌های روانی در جامعه شده و نقش بسیار زیادی در افزایش این بیماری‌ها داشته است.
اعتدالی بابیان اینکه با پیشرفت فنّاوری، فشار سنگین ناشی از کار، استرس روزانه محیط کار و خانه بیماری‌های روانی را افزایش داده که نیاز به مدیریت برای کنترل استرس، خشم و ارتباط مؤثر را بیشتر کرده است، اظهار داشت:افراد باید با خود مراقبتی و تلاش برای کسب مهارت‌های زندگی مشکلات ناشی از پیشرفت فنّاوری را کنترل کنند و با آگاهی کامل در حد معمول و متعارف از فنّاوری روز استفاده کنند.
وی تأکید کرد: بیماری‌های روانی تأثیر زیادی روی سلامت فرد داشته و با ضعیف کردن سیستم ایمنی بدن، فرد را در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار می‌دهد به‌طوری‌که بسیاری از سرماخوردگی‌ها منشأ روانی داشته که به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد.
براساس بررسی ها در کشورهای پیشرفته مراجعه به روانشناس و روانپزشک امری ضروری و بدیهی است و همه افراد به آن علاقه داشته و تقریبا هر کسی برای امور مختلف زندگی خود حداقل سالی یک‌بار برای مشاوره به روانشناس مراجعه می‌کند.
به‌طور کلی باید گفت مشاوره گرفتن و مراجعه به روانپزشک اقدامی مفید و مثبت است که در بدبینانه‌ترین حالت اگر فایده‌ای برای فرد نداشته باشد ضرری هم ندارد و حتی توصیه می‌شود همه افراد هرساله علاوه‌بر چکاب جسمی، چکاب روانی نیز شوند تا با رجوع به یک روانشناس و یا روانپزشک بتوانند از وضعیت روانی خود مطلع شوند.
نظر شما