لزوم حفظ خط مسکو-آستانه/ علل سفر منطقه‌ای «اردوغان» و «پومپئو»

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی: مقام‌های ترکیه شاید درباره مسائل مختلف با اوباما تنش و اختلاف داشتند اما همه شواهد و قرائن حکایت از آن دارند با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا فرصت جدیدی برای اجرای طرح های ترکیه در سوریه و عراق به وجود آمده است.

ترکیه برای پیشبرد طرح های خود در این منطقه نیاز به هماهنگی و همکاری نزدیک با عربستان سعودی که از دیگر متحدان قدیمی آمریکا در منطقه است دارد.

در هفته های گذشته شاهد گفتگوی تلفنی ۴۵ دقیقه ای «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه با همتای آمریکایی خود دونالد ترامپ بودیم، گفتگوهایی که موجب شد تا «مایک پومپئو» رئیس جدید سیا، ترکیه را به‌عنوان نخستین مقصد خود برای سفر خارجی خود انتخاب کند. همزمان با گفت‌وگوهای ترامپ و اردوغان درباره مسائل مختلف منطقه ازجمله سوریه و عراق، وزیر امور خارجه ترکیه هم با همتای عربستانی خود در آنکارا دیدار داشت و دو طرف بر هماهنگی های۲کشور درباره سوریه و عراق تأکید کردند.

از جزئیات مذاکرات اردوغان و ترامپ به‌صورت رسمی گزارشی منتشر نشده اما منابع نزدیک به رئیس‌جمهور ترکیه می‌گویند محورهای اصلی گفتگوهای آنها سوریه و عراق بوده است. رویترز گزارش داده که اردوغان و ترامپ درباره اقدام مشترک در الباب و رقه توافق کرده‌اند و رئیس‌جمهور آمریکا بر حمایت این کشور از ترکیه به‌عنوان شریکی استراتژیک و متحد ناتو تأکید داشته است.

ترکیه در دوره ریاست جمهوری اوباما به‌شدت از دولت اوباما به‌خاطر حمایت از نیروهای کرد سوریه موسوم به نیروهای دمکراتیک سوریه انتقاد داشت. اکنون گفته می شود که اردوغان تلاش دارد که ترامپ طرح وزارت دفاع آمریکا را برای ارسال تجهیزات بیشتر برای این گروه  رد کند. همچنین ترکیه مدت‌ها به‌دنبال ایجاد منطقه امن در شمال سوریه بود که ترامپ اکنون به‌دنبال اجرایی کردن این مسئله با وجود مخالفت دولت سوریه است.

ترکیه برای تحقق برنامه های خود در منطقه علاوه بر هماهنگی و همکاری با آمریکا نیاز به همکاری با عربستان سعودی نیز دارد.«عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان که برای شرکت در نخستین نشست شورای هماهنگی ترکیه-عربستان به آنکارا سفر کرده بود در نشست خبری مشترک با  همتای ترک خود اعلام کرد که ۲کشور عربستان و ترکیه درخصوص سوریه و عراق رویکردهای مشابهی دارند.

شاید بتوان سفر روزهای اخیر اردوغان به عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس را در این راستا تفسیر و تعبیر کرد. گفته می‌شود آمریکا قصد دارد که ترکیه وارد ائتلاف عربی تحت رهبری عربستان برای عملیات در سوریه و عراق شود. وزیر امور خارجه ترکیه هم در این نشست خبری تأکید کرد که ترکیه منافع مشترک با عربستان دارد و باید هماهنگی بیشتری با عربستان داشته باشد. او گفت: آنکارا با ریاض و واشنگتن در زمینه مبارزه با تروریسم همکاری خواهد کرد.

در همین خصوص گفتگویی با «عثمان فاروق لوغ اوغلو» معاون حزب جمهوری خلق ترکیه و منتقد سیاست های دولت این کشور داشته ایم .

وی درباره رابطه بین دیدار مایک پومپئو رئیس سیا از ترکیه و سفر اردوغان به عربستان، قطر و بحرین بعد از این دیدار گفت: ترکیه و عربستان در تلاش برای بهبود روابط با آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ هستند و ترامپ هم در تلاش است تا حمایت منطقه ای از دو هدف خود را به دست آورد. اولین هدف او شکست داعش است و هدف دومش جلوگیری از خروج آوارگان از منطقه است یعنی همان ایجاد منطقه امن.

لوغ اوغلو در ادامه در این خصوص گفت: دیدار«پومپئو» رئیس سیا از این دو کشور هم با هدف جلب تعهدات از سوی این دو کشور بود.

وی همچنین درباره احتمال تلاش اردوغان برای میانجیگری بین ایران و عربستان با هدف حل اختلاف دو کشور در این سفر گفت: با در نظر گرفتن موضع اعلامی ترامپ در قبال ایران، احتمالا منطقه شاهد فراز و نشیب های بیشتری خواهد بود که نتیجه آن افزایش تنش ها بین ایران و امریکا خواهد بود. این مسئله تاثیر منفی بر روابط ایران و ترکیه نیز خواهد گذاشت زیرا آمریکا برای منزوی کردن ایران به ترکیه فشار خواهد آورد. این امر بطور غیرملموس موجب خواهد شد تا ترکیه نتواند برای رفع اختلافات بین ایران و عربستان میانجیگری کند.

لوغ اوغلو همچنین درباره همکاری همزمان ترکیه با آمریکا و متحدانش در سوریه از یک سو و همکاری با روسیه و متحدانش از سوی دیگر گفت: در خصوص سوریه نیز دولت ترکیه اخیرا سیاست سازنده تری در پیش گرفته است. همکاری ترکیه با هر دو طرف یعنی روسیه و آمریکا  در سوریه مهم است و سازگار با شرایط هر دو طرف است.

وی درباره لزوم تداوم همکاری کشورش با ایران و روسیه و دمشق برای حل بحران سوریه گفت: خط مسکو- آستانه باید در ژنو هم دنبال شود. ایران نیز باید به موضع مثبت خود برای حل مسالمت آمیز درگیری ها در سوریه همچنان ادامه دهد.