به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای جلسه علنی نوبت عصر روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی استیضاح وزیر راه و شهرسازی، محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز در موافقت با استیضاح آخوندی سخنرانی کرد.
وی تأکید کرد: بنده، وزیر را قاصر و مقصر می‌دانم، از نظر اینجانب، ایشان متهم هستند. آقای وزیر، هیأت مدیره‌ای را در شرکت راه‌آهن منصوب کرده است که اکثریت آنها به دلیل غیر راه‌آهنی بودن، فاقد صلاحیت هستند. همچنین برخلاف قانون، مسئول کمیسیون سوانح از هیأت مدیره موظف تعیین شده که علاوه بر غیرقانونی بودن، بر پیشگیری در سال‌های گذشته امتناع نموده است.
فرهنگی اظهار داشت: ضعف نظارت کمی و کیفی بر قطارهای مسافری، آماده نبودن آنها برای حمل و نقل ریلی، استمرار خرابی‌های همیشگی، به روز نبودن تعمیر و نگهداری که یکی از علل اصلی حادثه بوده و ضعفی مستمر است، به حوزه مدیریت وزیر متوجه است.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی افزود: ضد حریق نبودن واگن‌ها، مجهز نبودن قطار به امکانات ایمنی، امکان اطفای حریق و آموزش نداشتن پرسنل قطار در این زمینه کاملاً به ضعف مدیریت برمی‌گردد.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه مدیریت ایشان، سیستم نامناسبی برای ایمنی حمل و نقل ریلی با قیمت بالا و کیفیت پایین تهیه شده که اتفاقاً در این مورد درست عمل کرده، اما به دلیل تکرار عدیده خطاها، نادیده گرفته شده و مورد توجه نبوده است. ایشان قبلاً گزارش کارآیی آن را داده و مسئولیت کارکرد بدون خطای آن را پذیرفته است.
فرهنگی گفت: ترتیبات اجرایی درستی برای دادن مجوز خاموش کردن ATC قطارها، طراحی و پیش‌بینی نشده است.
عضو کمیسیون صنایع مجلس در خصوص قاصر و مقصر بودن وزیر راه و شهرسازی گفت: طبق ماده ۱۴ قانون اساسنامه شرکت راه‌آهن، حداقل سه نفر از اعضای هیأت مدیره باید از کادر رسمی و باسابقه راه‌آهن باشد که وزیر رعایت نکرده است. اسامی پنج نفر را که بنده ذکر نمی‌کنم ولی مناصب آنها را می‌گویم؛ یکی از آنها عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت، راه‌آهنی نبوده و به سازمان خود برگشته است، دوم؛ بازخریدی سال ۸۷ و بازخریدی شرکت پیمانکاری هستند که کادر رسمی محسوب نمی‌شوند، نفر بعدی، شغل آزاد و سرپرستی کارگاه داشته است، کار بازرگانی انجام می‌دادند و نفر دیگر، پرسنل بیمه و نفر پنجم نیز شغل آزاد داشتند. یکی از آنها که راه‌آهنی بوده است هم در کمیسیون عالی سوانح مسئولیت داشته که آن هم غیرقانونی است.
وی اظهار داشت: طبق قانون، افرادی که مسئولیت در کمیسیون عالی سوانح بر عهده دارند، از زمان عضویت در این کمیسیون نباید مسئولیتی در راه‌آهن داشته باشند.
فرهنگی در ادامه به شرح علل لزوم نداشتن مسئولیت اعضای کمیسیون سوانح در راه‌آهن پرداخت و گفت: در طول سه سال اخیر بازدیدی از لوکومتیوها و راه‌آهن صورت نگرفته و آقایان مشغله‌های بیشتری داشته‌اند.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی افزود: مواد ۵۳۳ و ۵۲۶ قانون مجازات اسلامی بر تقسیمِ «تقصیر» استوار است. بر اساس این قانون، تقصیرکاران به صورت خطی مجازات می‌شوند. علاوه بر این، طبق قانون عدم رعایت مقررات قانونی شامل انتصاب غیرقانونی، بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی، تحت عنوان «تقصیر» قرار می‌گیرد؛ نه تحت عنوان «قصور و کوتاهی»؛ بنابراین طبق این مواد، کسی که در انتصاب افرادی که در حوزه آنها اتفاقی رخ می‌دهد، اهمال کند، مستقیماً تقصیر دارد.
عضو فراکسیون ولایت مجلس ادامه داد: مسامحه، غفلت و عدم رعایت نظامات دولتی از مصادیق بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی محسوب می‌شود و باید تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.
وی اظهار داشت: طبق قانون اگر فردی موجب تصادم یا حادثه دیگری در خطوط ریلی شود، به حبس محکوم می‌شود و اگر در نتیجه حادثه، یک یا چند نفر کشته شوند، مرتکب، محکوم به اعدام خواهد شد.
فرهنگی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: در مورد سیستم CTC باید گفت آقای آخوندی در محضر مقام معظم رهبری توضیحاتی در مورد امنیت سیستم ارائه دادند. ایشان فرمودند سیستمی را تهیه کردیم که طبق اطلاعات ما ۱۲۰۰ میلیارد خرج آن شده است؛ این سیستم دخالت اشخاص، حتی راننده را صفر نموده است. سؤال اینجاست که چرا آن ۴۸ نفر به آن شکل نگران‌کننده کشته شدند؟
عضو کمیسیون صنایع مجلس در بررسی علل حادثه گفت: قطار شماره ۴۸۰، لوکومتیو زیمنس آلمانی است و ساخت سال ۱۳۹۴ است، واگن مسافری ساخت ۱۳۵۸ آلمان شرقی، رستوران ساخت ۱۳۵۹ فرانسه، یک مولد بخار ساخت ۱۳۳۷ آمریکا، جمعاً با ۱۳ واگن به دلیل اشکال ترمز متوقف می‌شود. اول، رسماً در اطلاعیه کمیسیون سوانح آمد که علت سانحه، یخ‌زدگی است. پشت همین تریبون آمدیم و اعلام کردیم که چرا در سیبری، شوروی و روسیه از این اتفاق‌ها نمی‌افتد؟ در پاسخ به ما اعلام شد که برای هر کشوری متناسب با دمای آن کشور، ترمز تهیه می‌شود. سؤال اینجاست که اگر این‌گونه است، چرا متناسب با دمای کشور ما، سیستم ترمز تهیه نمی‌شود؟ در ادامه اعلام شد که اصلاً مشکل به خاطر ترمز نبوده، بلکه به خاطر نشت هوا بوده است.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: این در حالی است که با همان اشکال ترمز، پس از سانحه، سه واگنی که دچار آتش‌سوزی شده بودند، جدا شده و قطار با همان ایراد، تا ایستگاه بعدی می‌رود.
وی در بیان علت دقیق حادثه گفت: علت اصلی این بود که آن ترمز و آن سیستم، تحمل فشار ۱۳ واگن را در سراشیبی و دمای پایین نداشته است، بنابراین با جدا شدن سه واگن دچار حادثه شده، می‌تواند با سرعت به ایستگاه بعدی برود؛ این مشکل ناشی از ضعف نظارت است.
فرسودگی واگن‌ها، سنگینی بار و تک دیزله بودن قطار، عامل این حادثه بوده است
فرهنگی اظهار داشت: فرسودگی واگن‌ها، سنگینی بار و تک دیزله بودن قطار، عامل این حادثه بوده است که بعد از این حادثه، بخشنامه کردند که همه قطارها باید دو دیزله باشد.
عضو فراکسیون ولایت مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: در ماجرای قطار تبریز، یک فردی که هیچ مسئولیتی در امر کنترل و CTC نداشته، کدهای مجوز حرکت را در جیبش گذاشته، مسئول CTC از او می‌خواهد که یک کُد بده تا من بتوانم مجوز حرکت بگیرم؛ این فرد کد را از جیبش درمی‌آورد، به مسئول CTC می‌گوید و بعد معلوم می‌شود اشتباه است. معلوم است که چند کد در اختیار این فرد غیرمسئول است که نگهبان آنجاست و مسئولیتی در این زمینه ندارد. اشتباه شده و کدها به قطار دیگری داده شده است.
فرهنگی در پایان گفت: از این فرد که چنین مجوزی را داده، در بازجویی سؤال کردند که تو چرا با توجه به خطراتی که وجود داشت، اعتراض نکرده و به کار خود ادامه‌ای داده‌ای؟ وی اعلام کرده است؛ تمامی این موارد، بارها و بارها برای اینجانب و کلیه اپراتورها پیش آمده و مرتباً به مسئولان یادآوری و تکرار کرده‌ایم.
نظر شما