به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی رویکردهای گوناگون به مقوله تکنولوژی از سلسله نشست های فلسفه تکنولوژی روز گذشته در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با سخنرانی حجت الاسلام پارسانیا، احسان شریعتی، سید حسن حسینی و محمدتقی چاوشی برگزار شد.
در این نشست سید حسن حسینی با موضوع «شیء طبیعی و مصنوعات تکنولوژیک، از دوگانه انگاری تا این همانی، بررسی و نقد چند دیدگاه» به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی گفت: مرزبندی بین هویت طبیعی و مصنوعی به ما کمک می کند که مشخص کنیم چه ماهیتی به امر مصنوع می دهیم.
وی ادامه داد: فربیک نظریه پرداز هلندی نظریه وساطت تکنولوژی را مطرح می کند که می گوید نمی توان ردپای تکنولوژی را در پیوند میان انسان و ناانسان نادیده گرفت. فربیک با طرح مفاهیم قصدیت مرکب و آزادی مرکب میان حوزه انسان ها و ناانسان ها رابطه برقرار می کند. فربیک دوگانه انگاری را نتیجه تفکر مدرن می داند.
حسینی گفت: فلوریدی در نظریه رئالیسم ساختاری اطلاعاتی، ماهیت نهایی واقعیت را اطلاعات می داند. نظریه اخلاق اطلاعات وجود را سزاوار احترام می داند که انسان، امر مصنوع و امر طبیعی دارای ارزشی اخلاقی است.
وی ادامه داد: عامل های مصنوعی هم عامل اخلاقی محسوب می شوند و در برابر کنش هایی که دارند پاسخگواند.
حسینی افزود: اندروفینبرگ سعی کرده بین مصنوعات و اشیای طبیعی مرزی بگذارد. میان امر مصنوع و امر طبیعی یک ساخته شدنی وجود دارد و در امر طبیعی رشد کردن رشد کردن وجود دارد.
وی ادامه داد: برنو لاتو در بر هم زدن دوگانه انگاری خیلی رادیکال است. از نظر او همه چیز نوعی ساختن یا برساختن برای انسان است. لاتور معتقد است انسان بخشی از ماهیت تکنولوژی است و نمی توان این دو را از هم تفکیک کرد.
این استاد دانشگاه گفت: پیتر فرماس اشیاء طبیعی، اشیاء مصنوعی و اشیاء اجتماعی را تفکیک می کند.
وی ادامه داد: این نظریات هر کدام ایرادهایی دارد که در اینجا هدف من آشنایی مخاطب با این نظریات است. باید گفت نمی توان جبرگرا بود و ندانیم هویت امر مصنوع چیست.
وی افزود: در فلسفه اسلامی مفهومی وجود دارد که ماهیت شیء طبیعی را از غیرطبیعی مشخص می کند و آن مفهوم صورت نوعیه است. فیلسوفان اسلامی در این بحث خیلی دقیق وارد شدند. صورت نوعیه پیش فرض نیست بلکه مسئله است.
حسینی ادامه داد: یکی از شاخص های آن غایت مندی است. اشیاء طبیعی خود شأن غایت دارند ولی اشیاء مصنوعی غایتش همان کارکردی است که ما برای آن تعریف می کنیم.
وی گفت: شهید مطهری نیز ملاک هایی برای صورت نوعیه دارد. به ذاتمندی، عدم قابلیت مصنوع در راه یابی بر اساس غایت، تفاوت مصنوع با طبیعت در سطح تغییرات و... می توان اشاره کرد.
وی افزود: اگر دوگانه انگاری و این همانی را دو سر یک طیف فرض کنیم افرادی که در این جلسه به آنها اشاره کردم در قسمت های مختلف طیف قرار می گیرند.
حسینی در پایان گفت: بحث من می تواند مقدماتی باشد بر این معنا که هویت هر نظریه در فلسفه تکنولوژی مشخص شود. اگر دوگانه انگار باشید، ابزارگرا می شوید و اگر دوگانه انگار نباشید جبرگرا می شوید.
نظر شما