خبرگزاری مهر، گروه استانها – بهنام عبداللهی: ایرج طهماسب، حمید جبلی، حسین علیزاده، عباس کیارستمی و بسیاری دیگر از آنانی که امروز در آسمان فرهنگ و هنر ایران جایگاه درخشانی برای خود دارند، از یک کانون، پرواز را آموخته‌اند.
کانونی که تمام خوبی‌ها، علاقه‌ها، هنرمندان، هنردوستان و... را در خود می‌پروراند و به آسمان راهی می‌کند، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نام دارد. این نهاد را نمی‌توان شبیه هیچ دستگاهی دانست اما بی‌شک در جامعه‌ای که آموزش و پرورش نقش چندانی در پرورش استعداد کودکان و نوجوانان ایفا نمی‌کند و بیش‌تر موضوعات آموزشی را دنبال می‌کند، کانون کلیدی‌ترین و مهم‌ترین دستگاه به شمار می‌آید.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیش از نیم قرن است که با کتاب‌های رنگارنگ و متنوع خود، دوست کودکان و نوجوانان است. کتاب‌هایی که شاعران و نویسندگان آن‌ها، عاشق کودکان هستند، از مصطفی رحماندوست تا فرهاد حسن‌زاده و... که عمرشان را در نوشتن برای بچه‌ها گذرانده‌اند و ثمره زحماتشان و زحمات تمام مربیان و عوامل دلسوز کانون را امروز در جایگاه‌های مختلف فرهنگی و هنری می‌توان به وضوح دید.
دیگر بچه خجالتی نیستم!
شاید خیلی‌ها کانون را با کتاب‌ها و قفسه‌هایش بشناسند اما کودکان و نوجوانانی که بهترین سال‌های زندگی‌شان را در کانون گذرانده‌اند، خوب می‌دانند که کتاب فقط پس‌زمینه‌ای برای ۱۰ها فعالیت مختلف فرهنگی-هنری است. از قصه‌گویی و نمایش گرفته تا نقاشی و خوشنویسی و ... .
اوقات فراغت برای دانش‌آموزان یعنی فصل تابستان اما این فصل تنها فصلی نیست که کودکان و نوجوانان می‌توانند از کانون استفاده کنند زیرا کانون تنها دستگاهی است که برای اوقات فراغت تمام سال بچه‌ها برنامه دارد؛ اما بی‌شک می‌توان تابستان را بهترین فرصت دانست برای پیوستن به کانون و آشنایی با این دوست قدیمی بچه‌ها.
در یکی از روزهای گرم تابستان به مجتمع کانون پرورش فکری تبریز آمده‌ایم. بزرگ‌ترین مرکز تبریز و استان که بیش‌ترین تعداد کلاس‌ها در این مرکز برگزار می‌شود. بی‌هیچ تلاشی می‌توان دید که تمام اتاق‌ها و کلاس‌ها پر شده و بچه‌ها در کلاس‌هایی که در محوطه مرکز برگزار می‌شود، حضور دارند.
در ابتدا بازدیدمان سراغ بچه‌هایی می‌رویم که در کتابخانه نشسته و مشغول مطالعه هستند، درست مثل یک بزرگسال اهل تفکر. سنا مودت ۱۱سال دارد و به گفته خود ۴سال است که عضو کانون است. او معتقد است که خیلی‌چیزها را از کانون یاد گرفته است و در این‌باره توضیح می‌دهد: من بچه خجالتی بودم و در جمع نمی‌توانستم صحبت کنم اما بعد از اینکه به عضویت کانون درآمدم به تدریج این مشکلم حل شد.
سنا برای خبرنگار مهر شرح می‌دهد: اوایل دنبال جایی می‌گشتم تا اوقات فراغتم را پر کنم ولی بعد از اینکه به کانون آمدم حتی در ایام مدرسه نیز از فعالیت‌های کانون غافل نشدم.
او اعلام می‌کند: ابتدا فکر می‌کردم فعالیت‌ها کانون صرفا در امانت کتاب محدود می‌شود اما بعدها دیدم که فعالیت‌های زیادی با محوریت کتاب برگزار می‌گردد.
سنا یکی از کتابخوان‌ترین اعضا مرکز مجتمع تبریز نیز هست و در این‌باره تاکید می‌کند: کتاب‌هایی که به فضای کودکان و نوجوانان خیلی نزدیک هستند حتما می‌توانند بچه‌ها را عاشق خود کنند.
این عضو فعال درباره رضایت پدر و مادرش از فعالیت‌های کانون خاطرنشان می‌کند: حتما وقتی پدر و مادرم می‌بینند من در رشته‌هایی که دوست دارم در کانون فعالیت کرده و روز به روز پیشرفت می‌کنم، من را حمایت و تشویق می‌کنند.
آثاری بزرگ‌تر از سن‌شان
اما کانون مربیان دلسوزی دارد که در بی‌ادعاترین شکل ممکن برای بچه‌ها دل می‌سوزانند تا شاهد بال و پر گرفتن پروانه‌های آینده باشند. ژاله محمدباقرزاده، مربی سفال مرکز مجتمع تبریز که تحصیل‌کرده رشته صنایع دستی دانشگاه شیراز و نقاشی شهید باهنر تهران است معتقد است چون بچه‌ها روحیه‌های متفاوتی دارند، کار با آن‌ها روحیه‌اش را زنده و شاداب نگه می‌دارد.
وی به خبرنگار مهر می‌گوید: بچه‌ها همچنین روحیه‌های لطیفی دارند و گاه به چشم می‌خورد که آثاری خلق می‌کنند که شاید هرگز به ذهن یک فرد بزرگسال خطور نکند.
استعدادآزمایی به ۴۵شکل
محمدباقرزاده همچنین تشریح می‌کند: با خردسالان که معمولا هر هفته یک یا دو جلسه داریم مجموعه‌های خاصی از جمله اجسام دریایی، صحرایی و... کار می‌کنیم و با نوجوانان نیز بسته به علاقه‌شان طرح‌هایی انتخاب می‌کنیم.
وی درباره نحوه آموزش سفالگری به بچه‌ها ابراز می‌کند: سعی می‌کنم نحوه درست کردن یک شکل را به صورت خیلی جزئی برای تک تک بچه‌ها با مفاهیمی ساده‌تر توضیح بدهم. مثلا از دایره‌ها و مربع‌ها شروع می‌کنیم و در نهایت یک جسم خاصی می‌سازیم.
این مربی سفالگری کانون تاکید می‌کند: طبیعی است که آموزش این رشته در جلسات اول برای بچه‌ها بسیار دشوار بنظر می‌رسد اما ولی وقتی به صورت دوستانه و غیررسمی باهم کار می‌کنیم بچه‌ها علاوه بر اینکه یاد می‌گیرند، لذت بیش‌تری نیز می‌برند.
محمدباقرزاده در پایان عنوان می‌کند: کلاس‌های مختلف کانون فرصتی هستند برای اینکه بچه‌ها هنر و استعداد درونی خود را کشف کنند. اگر کسی متوجه بشود که نمی‌تواند در سفالگری موفق شود می‌تواند در ۴۵کلاس مختلف ما استعدادهای خود را بیازماید.
سراغ چندتن از مادرانی می‌رویم که دست بچه‌هایشان را به دست مربیان مهربان کانون سپرده و خودشان نیز در محوطه مرکز مشغول صحبت با یکدیگر هستند. یکی از مادران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: کانون امکانات و کلاس‌های متنوع و بسیار خوبی دارد.
وی ادامه می‌دهد: تعریف فعالیت‌های کانون را از آشنایان شنیده بودم اما تا زمانی که فرزند خودم را ثبت نام نکرده بودم زیاد باور نمی‌کردم که می‌تواند مفید واقع شود.
هزینه‌ها می‌توانست پایین‌تر باشد
علوی تشریح می‌کند: فرزند من ۸ساله است و عضو یک‌ساله کتابخانه کانون شده است. اما اسمش کتابخانه است!
وی توضیح می‌دهد: با عضویت در فعالیت‌های جاری کانون بچه‌ها می‌توانند از بی‌شمار برنامه‌ها بهره‌مند شوند. در ضمن کتاب‌های کانون هم از تنوع کمی و کیفی خوبی برخوردار هستند و می‌توانند روی فکر بچه‌ها تاثیرات مثبتی برجای بگذارند، برخلاف کتاب‌هایی که در بیرون قابل خرید است.
این مادر می‌گوید: علاقه فرزند من رفته رفته به کانون آنقدر زیاد شده که در تابستان هر روز و در سایر فصول سال که مدرسه داریر است یک روز در میان به کانون می‌آید.
مادر دیگر حاضر در جمع نیز تاکید می‌کند: فرزند من ۷ سال دارد و در کلاس خلاقیت و نوآوری مخصوص کودکان ۳الی ۸ سال شرکت می‌کند.
وی می‌افزاید: از مربیان کانون راضی هستیم. چون هم از سطح سواد علمی بالایی برخوردارند (مثلا مربی فرزند من روانشناس است) و هم اخلاق و رفتار بسیار مطلوبی با بچه‌ها نسبت به سن‌شان دارند.
فیضی همچنین تشریح می‌کند: کلاس پرورش خلاقیت ۱۱ جلسه است و هر جلسه در قالب‌های مختلف مثل کاردستی نقاشی و عروسک‌سازی و... برگزار می‌شود.
با توجه به فضای رقابتی که بین برگزارکنندگان کلاس‌های اوقات فراغت تابستانی به وجود آمده بنظر می‌رسد که کانون باید با هزینه‌های کمتری پذیرای بچه‌ها باشد.این مادر بیان می‌کند: اینکه خود کانون تجهیزات لازم را در اختیار بچه‌ها می‌گذارد خوب است ولی هزینه جلسات با اینکه یک دستگاه دولتی است اما تفاوت چندانی با کلاس‌های غیردولتی و خصوصی ندارد.
وی اضافه می‌کند: با توجه به فضای رقابتی که بین برگزارکنندگان کلاس‌های اوقات فراغت تابستانی به وجود آمده بنظر می‌رسد که کانون باید با هزینه‌های کمتری پذیرای بچه‌ها باشد.
اما علی بینش، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری آذربایجان شرقی می‌گوید که استقبال خوانده‌ها از کانون خبر از مناسب بودن هزینه‌ها و امکانات آن دارد. وی به خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: امسال استقبال خانواده‌ها از کلاس‌های تابستانی کانون بی‌نظیر بود؛ به طوری که خانواده‌ها مجبور شدند برای فاز دوم برنامه‌های اوقات فراغت رزرو کنند.
وی تشریح می‌کند: نزدیک به ۴۵ کارگاه تخصصی داریم و استقبال خانواده‌ها از تمامی این کلاس‌ها و کارگاه‌ها بیانگر اعتمادی است که به کانون دارند و بچه‌هایشان را به مربیان این مجموعه می‌سپارند. در عین حال خوشحالیم از اینکه کانون در سطح استان توانسته به وظیفه اصلی خود که غنی‌سازی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان است عمل کند.
آموزش‌هایی که در اردو ماندگار می‌شوند
بینش در ادامه اعلام می‌کند: خوشبختانه در ۲سال اخیر جهش فعالیت‌های کانون آذربایجان شرقی به لحاظ کمی و کیفی ارتقا یافته و قابل مقایسه با سال‌های پیشین نیست.
معاون فرهنگی کانون خاطرنشان می‌کند: البته ۴۵ کارگاهی که در تابستان برگزار می‌شود، در کنار ۴۰فعالیت جاری کانون برای اعضا یک‌ساله کتابخانه است که در تمام طول سال پابرجاست.
وی در این‌باره توضیح می‌دهد: فعالیت‌های جاری ما که در چارچوب فرهنگی، هنری و ادبی هستند شامل معرفی شخصیت، معرفی سرزمین، نمایش خلاق، خوشنویسی، نقاشی، کارگاه‌های شعر و داستان می‌شود اما اساس تمام این فعالیت‌ها، کتاب و کتاب‌خوانی است.
وی همچنین درباره آموزش غیرمستقیم کانون به بچه‌ها ابراز می‌کند: همه‌ساله اردویی با محوریت موضوعات روز برگزار می‌کنیم که پس از ۱۰سال، شهریورماه امسال قرار است این اردو در خارج از استان و در اردوگاه دلگشا استان مازندران برگزار شود.
وی می‌افزاید: محوریت اردو امسال طبیعت، آب و بازی خواهد بود تا در یک فضای کاملا تفریحی و فرهنگی به بچه‌ها درباره اهمیت آب آموزش‌های لازم را ارائه دهیم. این نوع آموزش قطعا ماندگارتر و اثرگذارتر واقع خواهد شد.
کسی که پایش را بگذارد، دست برنمی‌دارد
شاید کانون رسما برای کودکان و نوجوانان باشد اما کسی که پایش را در کانون بگذارد، محال است که دست بردارد. یه طوری که کانون اکنون دوستانی بزرگسال و میانسال دارد که هرازگاهی به مرکز و مربی‌شان سر می‌زنند و از خاطرات متعددشان می‌گویند و همه این‌ها نشانگر مقبولیت کانون بین بچه‌هاست.
مدارس هرچند وظیفه اصلی را در قبال آموزش و پرورش بچه‌ها بر عهده دارند اما با توجه به حجم بسیار زیاد درس‌های خشک و تئوریک و کتاب‌هایی که راه آموشی مستقیم را در پیش گرفته‌اند، بنظر می‌رسد کشف استعداد کودکان و نوجوانان در مدارس چیزی دور از انتظار است.
کانون و مراکز آن در سراسر شهرها و روستاها و حتی مراکز سیار آن که به مناطق محروم ارائه خدمت می‌کنند، می‌توانند بهترین وسیله برای سپری معنادار و مفید اوقات فراغت باشند و نیز در تعیین مسیر آینده بچه‌ها نقش بسزایی ایفا کنند. چیزی که در تابستان و سایر اوقات فراغت برای خانواده‌ها باید مهم باشد این است که این اوقات را به هر قیمتی نباید سپری کرد وگرنه می‌توان صبح تا شب پای تلویزیون یا رایانه و موبایل نشست!
عکس‌ها از: فرناز فلاحی
نظر شما