به گزارش خبرنگار مهر، کتاب پرآوازۀ «دائودِه‌جینگ»، «دفتر دائو و دِه» یا «دفتر حق و راستی» اثر حکیم بزرگ چینی، لائودْزی در حدود دوهزار و پانصد سال پیش نوشته شده است. این دفتر مشتمل است بر تعالیمی در هشتاد و یک بند که همه ترکیبی است از نظم و نثر، شعر و حکمت، عرفان و زندگی روزانه. محور این تعالیم بر «دائو» است یعنی «حقیقت همه حقائق» و «مبدأ همه مبادی». کلمۀ «دائو» را از آنجایی که به امری تعریف ناشدنی اشاره دارد، همیشه ترجمه ناشده رها می‌کنند. «دائو» را آنجا که ترجمه کرده‌اند، معولاً به «راه» برگردانده‌اند: راهی از خود در خود به خود. «دائو گرداب‌وار است، هرچه هم به کارش بندند، هرگز پُر نمی‌شود» (دائودِه‌جینگ، بند 4). به‌نزدیکِ لائو دْزی اصطلاح «دائو»، به راه یا روش محدود نیست، بلکه «علّت متعالی اولی» است: «یگانگی ازلی»، امر غیر قابل وصف، بی زمان، مبداءِ همه‌جاییِ گیتی، آنکه جهان را برپا می‌دارد بی آنکه از خود چیزی خرج کند، آنکه جهان را نگاه می‌دارد و مهار آن را به دست دارد.
در قصص چنین آمده که «لائودْزی» در آن هنگام که کار و بار دنیا را به قصد عزلت در کوهستان‌های غرب رها کرده بود، «نگهبان مرزی» از وی التماس می‌کند که اندکی توقف کند و دفتری مشتمل بر تعلیماتش بنگارد. نتیجۀ این توقف دفتری است در باب «دائو» و «دِه»، «حق» و «راستی». محتوای این دفتر بر اهل حکمت و مترجمان همواره موضوعی است جدل برانگیز. بیش از هفتصد شرح و تفسیر در سننِ حِکْمیِ شرقِ دور بر «دائودِه‌جینگ» نوشته‌اند و آن را بیش از دویست‌وپنجاه بار به زبان‌های غربی ترجمه کرده‌اند. دفتری که یقیناً از حیرت برانگیزترین و معمّایی‌ترین کتابها است.
این دفتر چند باری هم به زبان فارسی ترجمه شده است، ولی نه ترجمه‌هایی اصیل و مستقیم از زبان چینی باستان. عجیب است که مترجمان ایرانی غالباً خام‌ترین و سطحی‌ترین ترجمه‌های انگلیسی را انتخاب می‌کنند و آن را ترجمه می‌کنند، ترجمه‌هایی نظیر ترجمۀ اورسلا کِی. لِه‌گین نویسندۀ داستان‌های علمی-تخیلی که کار او را راسل کِرکلند، استاد برجستۀ مطالعات چین‌شناسی دانشگاه جورجیا، خیال‌بافانه و محرّف می‌خواند، یا ترجمه‌هایی مانند ترجمۀ استیون میشل که با ترجمۀ له‌گین از این جهت هم‌داستان است که تحریف را به مرز حذف کردن و جابجا کردن گزینشی پاره‌هایی از «دائودِه‌جینگ» پیش برده است و نه از مبانی زبانشناسی استوار برخوردار است و نه با تعلیم سنّتی خویشاوندی دارد.
برای نخستین بار است که این دفتر مقدس از سوی انتشارات «زندگی روزانه» به قلم « اسماعیل رادپور» از زبان چینی باستان به فارسی بر مبنای (و همراه با) نسخۀ هِه‌شّانگ‌گُنگ و با نظری به دیگر نسخِ کهن برگردانده می‌شود. این ترجمه همراه است با یادداشت‌هایی دربارۀ معنی بعضی عبارات این دفتر، نکاتی مربوط به اختلافات نسخ، اشاراتی از تفاسیر نخستینِ پیران دائویی، نکات مربوط به ترجمه و اشتقاقات صوری و لفظی بعضی نویسه‌ها، شرح اصطلاحات مهم و مکرّرِ این دفتر، و همچنین مقدمه‌ای دربارۀ شخصیت «لائودْزی»، جایگاه او و «دفتر دائو و دِه» در سنّت دائویی، انجمن دائویی، میراث‌داران «لائودْزی»، ساختمان و مفاهیم «دائودِه‌جینگ»، دست‌نبشته‌ها و نسخه‌های مختلف «دفتر دائو و دِه»، و نکاتی چند دربارۀ ترجمۀ این دفتر.
نظر شما