خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی: اصطلاح نظم نوین جهانی (New World Order) به هر دوره‌ای از تاریخ که با تغییری چشمگیر در اندیشهٔ سیاسی و توازن قوا در جهان همراه بوده‌است، اطلاق می‌گردد. با وجود ارائهٔ تعاریف متعدد از این اصطلاح، نظم نوین جهانی اصولاً به باور ایدئولوژیکی مرتبط است که برقراری حکومت جهانی را فقط و فقط از طریق تلاش همگانی برای شناسایی، فهم، یا رفع مشکلات جهانی که از ظرفیت و گنجایش دولت-ملت‌های انفرادی خارج است، امکان‌پذیر می‌داند.
«رابرت کوهن» از نظریه پردازان برجسته نهادگرایی نولیبرال معتقد است که شاهد این هستیم که قدرت رهبری هژمونیک ایالات متحده آمریکا بعد از دهه ۱۹۷۰ میلادی دچار افول شده است. کوهن معتقد است به رغم اینکه قدرت رهبری آمریکا کاهش یافته است رژیمهای بین المللی که بعد از جنگ جهانی دوم از جمله صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و گات(سلف سازمان تجارت جهانی) ایجاد شدند در دوره افول هژمون نیز پابرجا خواهند بود.
اینکه نظم نوین جهانی از منظر قطبی بندی به چه صورت خواهد بود یکی از مهمترین مسائل در ترسیم سیاست خارجی هر کشوری می تواند باشد.
دکتر «آرتور سایر» استاد اقتصاد سیاسی و معاون سابق شورای روابط خارجی شیکاگو در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این موضوع که با افول هژمون در ساختار نظام بین الملل وضعیت قطب بندی نظام به چه صورت خواهد بود به خبرنگار مهر گفت: «هژمونی» واژه سنگینی است که بسیار مورد علاقه دانشگاهیان است و برعکس کمتر مورد علاقه سیاستمدارانی است که با چالش های حقیقی جهان مواجه هستند و سعی در حل و فصل آنها دارند.
وی در ادامه افزود: آمریکا از دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰ بر جهان سیطره اقتصادی داشت. اما باید این مسئله را در نظر داشت که در آن زمان ولع جمعی در خصوص کمونیسم و جنگ در اوج خودش بود و بخاطر همین آمریکایی ها بطور خاصی احساس به چالش کشیده شدن داشتند.
وی در خصوص احتمال اینکه نظم بعدی در نظام بین الملل چند قطبی باشد نیز گفت: اصطلاح «چند قطبی» هم از آن اصطلاحاتی است که بیشتر مورد علاقه دانشگاهیان است.
وی با تشریح ساختار نظام بین الملل در دوره جنگ سرد یادآور شد: جهان جنگ سرد عموما چند قطبی بود به استثاء زرادخانه های آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی. حتی در سطح هسته ای هم، انحصار هسته ای به ترتیب در دهه های ۱۹۵۰ (بدون مستقل در نظر گرفتن برتانیا از آمریکا) و ۱۹۶۰ شکست.
معاون سابق شورای روابط خارجی شیکاگو در ادامه تصریح کرد: اساسا بازارهای اقتصاد رقابتی مشوق تکثرگرایی هستند و از آن منفعت می برند.
وی افزود: ارائه طرح مارشال از سوی آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم صرفا جنبه کمک بشردوستانه نداشت بلکه در این طرح منافع اقتصاد آمریکا هم لحاظ شده بود زیرا اگر اروپا بصورت یک ویرانه باقی می ماند دیگر هیچ مشتری برای سرمایه داری آمریکا وجود نداشت.
نظر شما