به گزارش خبرگزاری مهر محمد جواد ظریف در گفتگو با شبکه المیادین تاکید کرد: در ابتدا می خواهیم پیروزی ملت سوریه و دستاوردهای مهم و فداکاری هایش به ویژه شکستن محاصره دیر الزور را تبریک بگویم چرا که این پیروزی در برابر گروههای افراطی که بهتر است هیچ جایی در منطقه و جهان نداشته باشند مهم به شمار می رود.
وی در گفتگو با «علی هاشم» مجری این شبکه در خصوص روابط ایران با کشورهای منطقه گفت:ما همواره دست همکاری به سوی همه همسایگان خود دراز می کنیم اگر نخواهیم به گذشته برگردیم اگر نخواهیم در گذشته زندگی کنیم معتقدم که ایران اگر بخواهد شکایت کند شکایت های بیشتری از همسایگان عرب خود دارد.ایران از سوی یکی از همسایگانش در معرض لشکر کشی قرار گرفت و دیگران هم از این اقدام حمایت کردند.حمله شیمیایی هم شد و هیچ کدام از همسایگان به این مساله اعتراض نکردند.ما معتقدیم که امنیت را از محیط امن و با ثبات وام می گیریم.بنابراین تنها ثبات منطقه خلیج فارس برای ایران مهم نیست بلکه ثبات تمام کشورها در این منطقه برای ایران مهم است.
ظریف افزود: بخاطر داشته باشید که در زمان تجاوز صدام حسین به ایران ما از ثبات صحبت می کردیم و این تفکر همچنان زنده است. از سال ۱۹۸۵ ما خواهان همکاری و هماهنگی با همسایگان هستیم و می بینیم که امروز در بسیاری از امور اجتماع داریم. می بینیم که بیش از ۸۵ هزار ایرانی به حج می روند و این نشانگر وحدت جهان اسلام است اما طبیعتا همه با چالش افراط گرایی مواجه هستیم و این چالش مختص هیچ منطقه یا کشوری نیست. امروز سوریه، عراق و یمن کشورهایی هستند که بیشتر در معرض این پدیده قرار دارند. بنابراین باید با یکدیگر همکاری کنیم و بالطبع ایران شریکی مهم و آماده همکاری با تمام همسایگان جهت تحقق امنیت و ثبات و همچنین توسعه و پیشرفت اقتصادی است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار المیادین درباره اینکه برخی کشورهای منطقه و حتی برخی گروه های سیاسی معتقدند که ایران پس از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ پرچم طایفه گری را در منطقه برافراشته است، گفت: تنها کافی است که به رویدادهای میدانی نگاهی بیندازیم، ایران برای حمایت از فلسطین بهای هنگفتی پرداخته است، آیا در فلسطین شیعه وجود دارد؟ ما از افغانستان در چارچوب مبارزه با طالبان حمایت کردیم، آیا افغانستان شیعه است؟ علاوه بر آن ما از دولت ترکیه در هنگام کودتای اخیر این کشور حمایت کردیم، اما آیا دولت ترکیه یک دولت شیعه است؟ همچنین از قطر با وجود اینکه ما در روابط بین کشورهای همسایه منطقه دخالت نمی کنیم در مواجهه با تحریم حمایت کردیم چرا که اعتقاد داریم هیچ ملتی نباید مورد اختناق قرار گیرد، اما آیا قطر کشور شیعی است؟ ما به تجاوز صدام حسین به کویت اعتراض نمودیم و به کویتی ها کمک کردیم، آیا کویتی ها دولت شیعی داشتند؟ همچنین به کردها زمانی که داعش شروع به پیشروی به سمت اربیل کرد کمک کردیم، آیا در آن زمان ما از شیعیان حمایت می کردیم؟
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی در مورد تماس روز گذشته با وزیر خارجه ترکیه پیرامون اقدامات خشونت بار علیه مسلمانان روهینگا در میانمار تصریح کرد: با وزیر خارجه ترکیه و اندونزی که در کنار وزیر خارجه مالزی در میانمار بودند تماس تلفنی برقرار کردم. طبق رایزنیهایی که از چند ماه گذشته بین ما از طریق نشست کوالالامپور صورت گرفت، جامعه بین الملل باید به صورت جدی اوضاع اقلیت مسلمانان روهینگا را پیگیری نماید.
ظریف درباره اعمال فشارهای بیشتر در این خصوص به منظور جلوگیری از ادامه این فجایع تاکید کرد: امیدوارم که رهبران جهان اسلام و جامعه بین الملل با هم در این زمینه همکاری کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا همکاری با عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای بزرگ اسلامی در چارچوب اعمال فشار در این زمینه امکان دارد، گفت: ما همواره آماده همکاری با تمام کشورهای اسلامی هستیم.
در این هنگام خبرنگار المیادین گفت: در مورد روهینگا
ظریف پاسخ داد: در مورد تمام موضوعاتی که برای جهان اسلام حائز اهمیت است. عربستان سعودی یک کشور اسلامی مهم است و بالطبع ما آماده همکاری با عربستان در این زمینه و همچنین دیگر موضوعات منطقه ای از جمله توقف خشونت ها در سوریه، خشونت و سرکوب در بحرین و همچنین جنگ غیرعاقلانه در یمن که برای همه بهای زیادی به همراه دارد هستیم. من فکر نمی کنم که عربستان در یمن به هیچ دستاوردی دست یافته باشد و فکر نمی کنم که دیگر کشورهای شرکت کننده در جنگ یمن همچون امارات متحده عربی و غیره نیز از حملات هوایی غیرعقلانی به مردم بی گناه یمن استفاده ای برده باشند. بنابراین معتقدم برای همه ما مهم است که به اجماع برسیم تا بتوانیم این بلایا را که جهان اسلام چه در میانمار و یا در منطقه ما در سوریه در معرض آن قرار دارد، متوقف سازیم. بنابراین ما آمادگی داریم.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی درباره ایجاد زمینه بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای گفتگو تصریح کرد: ما همواره آماده شرکت در گفتگو بودیم و همواره اعلام کردیم که موضوع حج نباید سیاسی شود و بسیار خوشحال هستیم که موسم حج امسال بدون هیچ مشکلی خاتمه می یابد.
ظریف در ادامه افزود: باید از هر اقدامی که اوضاع منطقه را بحرانی نشان می دهد دوری کنیم و بجای آن از همکاری سخن بگوییم. ما به بحران های بیشتر در منطقه نیاز نداریم بلکه نیازمند تفاهم، گفتگو و همکاری بیشتر هستیم و معتقدم که همه از این امر بهره مند خواهند شد. بالطبع این امر نیازمند تغییر برخی شیوه ها و چه بسا مهمترین آنها موضوع امنیت است. ما نمی توانیم امنیت را از خارج خریداری کنیم. ما در داخل منطقه قدرت کافی داریم و به اعتقاد من از اراده مناسب برای ایجاد امنیت و ثبات در داخل بجای خریداری آن از خارج برخورداریم.
وی درباره شکست محاصره دیرالزور و اوضاع سوریه خاطرنشان کرد: فکر می کنم مردم و مقاومت سوریه در رویارویی با افراط گرایی پیروز شده اند و ما همگی باید برای پاسخ به مطالبات مردم سوریه بر راهکارهای سیاسی تمرکز کنیم. طبیعتا معتقدیم که هیچ بحران یا نزاعی در منطقه از طریق نظامی حل نمی شود. طبیعتا هر نزاعی از عنصر نظامی برخوردار است اما راهکار نظامی ندارد.
ظریف در مورد رابطه با ترکیه نیز گفت: رابطه با ترکیه بسیار با اهمیت است، ترکیه همسایه مهمی است و بین ایران و این کشور علیرغم اختلافات، مسائل مشترک زیادی وجود دارد که در مسئله سوریه و برخی پرونده‌های منطقه‌ای بروز کرده است ولی می‌توان با گفتگو این اختلافات را کنار گذاشت.
وی در مورد مذاکرات سوری آستانه افزود: طرح آستانه در مورد سوریه بسیار موفقت آمیز بود و در مورد مناطق کاهش تنش پیشرفت‌های مهمی حاصل شد. در مورد حلب و برخی مسائل انسانی نیز پیشرفت‌هایی به دست آمد. نشست آتی آستانه فرصتی برای حمایت و تقویت دستاوردهایی است که تاکنون به دست آمده است.
ظریف در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان توافق آستانه را تجدید توافق ارزروم (توافق ایران و عثمانی) در قرن نوزده دانست، تصریح کرد: من این تشابیه خارجی را نمی پسندم، معتقدم که در جهان معاصر ملاحظات زیادی وجود دارد که ترکیه و ایران را به جلوگیری از فاجعه انسانی و کابوس انسانی در سوریه فرا می خواند.
وی در مورد اینکه آیا ترکیه باقی ماندن بشار اسد در قدرت را خواهد پذیرفت، افزود: این مساله ای است که باید از آنها پرسید اما معتقدم که جامعه بین الملل امروز به این یقین رسیده است که این واقعیت میدانی و ترجمه خواست مردم سوریه است و ما باید همواره به اراده مردم احترام بگذاریم نه اینکه دیدگاه های خود را به آنها تحمیل کنیم. ما باید گفتگو را هموار کنیم.
ظریف در مورد سفر اخیر فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران به ترکیه نیز اظهار داشت: در حقیقت این سفر در راستای دیدارهای دوجانبه که موضوعات منطقه ای در آن مورد بررسی قرار می گیرد صورت گرفت اما این سفر از هیچ گونه تحول منطقه ای مشخصی آغاز نشد. بالطبع ایران و ترکیه در بسیاری از چالش ها و فرصت های مشترک اتفاق نظر دارند. تروریسم از چالش های مشترک است و ما معتقدیم که تروریسم در ترکیه بر ما و امنیت ما تاثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد: ما به دنبال این هستیم که با برادران ترک خود در ارتباط با افراط گرایی و تروریسم به همکاری ادامه دهیم. طبیعتا از همسایگان دیگر خود نیز انتظار داریم که در این زمینه‌ها با ما همکاری نمایند. زمینه های همکاری و منافع مشترک دیگر بین ترکیه و ایران در سطوح منطقه ای و دوجانبه وجود دارد و معتقدم که گسترش دامنه روابط بین دو کشور به مصلحت همه است. طبیعتا ما برخی دیدگاه های مشترک درباره حفظ تمامیت ارضی سوریه و عراق داریم و فکر می کنم تمام جامعه بین الملل روی آن اتفاق نظر دارند.
وزیر خارجه ایران در مورد همه پرسی منطقه کردستان عراق نیز گفت: این مسئله به شکل اساسی خطر بزرگی برای برادران کرد ماست. وضعیت کردها در عراق امروز بهتر از گذشته است و رئیس جمهور عراق کرد بوده و علاوه بر آن بسیاری از نمایندگان پارلمان و وزرای عراق کرد هستند. به نظر من بهترین مصلحت برای همه گروه‌ها در این منطقه از طریق گفتگوی سیاسی محفوظ است و من به تمامیت ارضی و مرز هر کشوری در منطقه احترام قائل هستم. زیر پا گذاشتن این موارد نه تنها تهدیدی برای ثبات منطقه است بلکه از نظر ما تهدید اصلی به شمار می‌رود. بنده به نمایندگی از ملتی دوست سخن می‌گویم که به هنگام نیاز از حمله به حلبچه در دوره صدام حسین یا به هنگام نزدیک شدن داعش به اربیل به برادران کرد خود کمک کرد.
ظریف در مورد اینکه در صورت اصرار کردها برای جدایی از عراق ایران چه اقدامی خواهد کرد، تاکید کرد: فکر می کنم بهترین روش گفتگو بین بغداد و دولت اقلیم کردستان است. طبیعتا ما این امر را تشویق می کنیم و به نظرم این بهترین راه برای تقویت مشارکت، همکاری و همزیستی است. معتقدم که در راستای حفظ تمامیت ارضی عراق و تمام کشورهای منطقه باید منافع تمام گروه ها حفظ شود. معتقدم که دولت اقلیم کردستان باید به این سمت حرکت کند و ایران همیشه برای همکاری با همسایگان خود جهت تحقق این هدف آماده است و بر حفظ تمامیت اراضی تأکید دارد.
وی افزود: عراقی ها تمدنی بزرگ و پیشینه تاریخی عظیمی دارند و از نخستین تمدن ها در سطح جهان هستند بنابراین آنها می توانند این اختلافات را از طریق گفتگو حل کنند.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره رابطه بین ایران و مرجعیت در نجف اشرف اظهار داشت: مرجعیت در نجف قدرت یگانه ای بود که موجب حفظ وحدت در چارچوب تمام گروه ها در عراق شد. ما از نقش مرجعیت تمجید می کنیم و رابطه ما مبتنی بر حاکمیت و تمامیت ارضی عراق است.
وزیر خارجه کشورمان در خصوص توافق هسته ای نیز گفت: توافق هسته ای توافقی چندجانبه است و توافقی نیست که هر طرفی آنچه را که می‌خواهد، تضمین کند. طبیعتا این توافق تمام آنچه را که ما می‌خواهیم یا آمریکا می‌خواهد تضمین نمی‌کند، در غیر این صورت نام آن توافق نبود بلکه سند استسلام نام داشت. ولی در عالم حقیقی ما نمی‌توانیم سندهایی این چنینی ارائه دهیم بلکه تنها می توانیم امتیازهایی را بدهیم. برخی به امتیازدهی عادت ندارند بلکه خواهان دیکته کردن هستند بنابراین باید از آنها پرسید از سال ها دیکته کردن چیزی عاید آنها شده است؟ بنابراین معتقدم که به همین دلیل این توافق با حمایت جامعه بین الملل پابرجا می ماند و به مصلحت آمریکا است که آن را حفظ کند.
ظریف در پاسخ به این سوال که آمریکا در حال حاضر در راستای به بن بست کشاندن این توافق اقدام می کند، اظهار داشت: این امر تاسف بار است اما معتقدم که آنها باید نگاهی به عقب و تاریخ خود بیندازند. آمریکا در طول ده سال سعی کرد دیکته های خود را تحمیل کند. آمریکا خواست برای ایجاد راه حل برخی از مواردی که امروز مورد مناقشه قرار گرفته را دیکته کند ولی شکست خورد و سرنوشت چنین شیوه‌ای نیز شکست حتمی است چرا که روش اعمال فشارهایی که انتخاب کردند، شکست خورده است.
وی در پاسخ به اینکه روابط آمریکا و ایران طی مرحله گذشته و مشخصا طی دوره جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا و دولت اوباما به سمت اعتمادسازی پیش می رفت و امروز به کجا رسیده است، تاکید کرد: اوضاع می توانست به این سو پیش رود اما متاسفانه این امر محقق نشد اما ما نیازی به اعتماد نداریم، اینکه به یکدیگر اعتماد کنیم بویژه با نظر به روابط تاریخی دو طرف. چیزی که ما به آن نیاز داریم توافقی موفق در سایه عدم اعتماد بین ایران و آمریکا است. ایران در مورد اقدامات آمریکا در منطقه و ایران، از کودتا در ایران گرفته تا حمایت واشنگتن از صهیونیسم و گروه های تروریست و افراطی در منطقه و همچنین حمایت از صدام در جریان جنگ علیه ایران شکایت هایی دارد.
ظریف در مورد اینکه توافق هسته ای بدون آمریکا تداوم خواهد داشت یا نه، اظهار داشت: این امر غیرممکن نیست اما طبیعتا این ترجیج ما نیست و می خواهیم به اقدامات خود بر اساس توافق مورد دستیابی ادامه دهیم اما تمام گزینه ها بر روی میز مطرح است و این گزینه ها محدود به هیچ گزینه ای نیست.
وی در ادامه در پاسخ به پرسش خبرنگار المیادین پیرامون چگونگی این گزینه ها افزود: احتمالات زیادی وجود دارد از جمله بازگشت به مرحله گذشته. این در صورتی است که آمریکا این توافق را با نقض آن و محروم کردن ایران از مزایای قانونی آن، برای ایران غیر قابل قبول کند. ولی طبیعتا ما گزینه های دیگری نیز جز این در اختیار داریم.
ظریف در ادامه گفت: در حال حاضر علیرغم اینکه آمریکا کاملا به توافق برجام و روح آن پایبند نبوده است، ما با توجه به ادامه فعالیت اقتصادی و همکاری با دیگر کشورهای جهان و شرکت های خارجی به پایبندی به این توافق ادامه می دهیم.
وی در پاسخ به این پرسش که طی روزهای آینده به آمریکا سفر خواهد کرد و آیا برنامه ای برای دیدار با وزیر خارجه آمریکا دارد، اظهار داشت: نه من به سازمان ملل متحد می روم و هیچ برنامه ای در این خصوص نداریم.
ظریف در مورد تنش بین آمریکا و کره شمالی در شبه جزیره کره نیز گفت: اگر نگاهی به اسلوب آمریکا طی ماه های گذشته بکنیم می بینیم که این کشور هر گفتگو با آمریکا در این خصوص را رد کرد، زیرا هیچ کس انتظار ندارد که آمریکا به تعهداتش پایبند باشد. با این وجود ایران گزینه سلاح هسته ای و توسعه و آزمایش آن را رد می کند چرا که از کشورهای امضا کننده پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای است. ما همه نیازمند همکاری با یکدیگر به منظور خلع تسلیحات هسته ای و عدم آزمایش بیشتر این سلاح ها هستیم.
وی افزود: ما در منطقه خود نیازمند تمرکز برای دستیابی به خاورمیانه عاری از سلاح های کشتار دسته جمعی و زرادخانه هسته ای هستیم و این موضوع تهدیدی بزرگ برای ثبات منطقه ای و بین المللی است. دستیابی به منطقه عاری از سلاح های کشتار دسته جمعی خواست مشترک تمام کشورهای منطقه است و از سال 1974 در نشست های مختلف سازمان ملل متحد ابراز شده است و تنها مانع پیش روی آن اسرائیل است. بنابراین اگر آمریکا در این خصوص جدی است باید بر این منطقه تمرکز نماید. ما امیدواریم که با انهدام سلاح های هسته ای و ممنوعیت هرگونه آزمایش یا بکارگیری این سلاح ها از سوی هر کس، از هرگونه تهدید هسته ای کاملا خلاص شویم و در عین حال از راهکارهای مسالمت آمیز و نه تهدید برای حل نزاع موجود در شبه جزیره کره استفاده نماییم.
ظریف همچنین تاکید کرد: تنها اسرائیل است که دویست کلاهک هسته ای در منطقه دارد و این تهدیدی برای تمام منطقه بشمار می رود.
وی در پایان در پاسخ به سوالی در مورد اینکه موضوع فلسطین در کجای اولویت های دیپلماسی ایران قرار دارد، گفت: موضع ما در قبال فلسطین موضع واحدی است و معتقدیم که تنها راه حل آن بازگرداندن حقوق مردم فلسطین است.
خبرنگار شبکه المیادین در پایان از محمدجواد ظریف بخاطر شرکت در این گفتگو تشکر کرد.
نظر شما