درفش شهداد در کویر ناپدید شد/ قربانی کردن تاریخ زیر پای طبیعت

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: شهداد یکی از نمادهای کهن سرزمین کرمان است که گذشته ای غنی و مغفول مانده دارد، این سرزمین کهن که در حال حاضر به عنوان قطب کویرنوردی ایران شناخته می شود پس از ثبت جهانی کویر شهداد به مهمترین مقصد کویرنوردان اروپایی در کرمان تبدیل شده است.

اما آنچه که در خصوص این تمدن کمتر مورد توجه قرار گرفته است پتانسیل های تاریخی این منطقه است، در حالیکه سازمان های گردشگری در سراسر دنیا و حتی برخی از شهرهای کشور سعی می کنند از کمترین داشته های تاریخی بیشترین منفعت را کسب کنند اما در شهداد این دفتر به گونه دیگری ورق خورده است.

بی توجهی به تاریخ شهداد

کمتر گردشگری وقتی پای در این شهر می گذارد اطلاع دارد که شهداد روزگاری مرکز یکی از بزرگترین تمدنهای بشری بوده است.

این شهر که در ۸۷ کیلومتری کرمان قرار گرفته است روزگاری مرکز ایالت آرتا بوده است، وجود معادن مختلف، بقایایی شهری بزرگ و آثاری از تمدن خبیص که در این منطقه یافت شده است نشان می دهد شهداد تمدنی غنی داشته است.

استعاره نام این شهر معنای هدیه ای از جانب شاه می داد اما به نظر می رسد این تمدن خود مرکز فرمانروایی بزرگی بوده است.

در فصل های مختلف کاووش که در این منطقه انجام شده است آثاری از جمله قدیمی ترین پرچم ایران کشور است.

این پرچم که به نام درفش شهداد شناخته شده است منقش به تصاویری داستان گونه است که هم اکنون در موزه ملی در تهران نگهداری می شود

این پرچم که به نام درفش شهداد شناخته شده است منقش به تصاویری داستان گونه است که هم اکنون در موزه ملی در تهران نگهداری می شود و باز عجیب این است که شهر شهداد هیچ بهره ای از این داشته اش نبرده است و نه مسئولان میراث فرهنگی و نه شهر شهداد تلاشی برای معرفی داشته های این شهر نکرده اند.

شهداد در حالی پرچم دار یکی از بزرگترین تمدنهای بشری لقب گرفته است که از داشتن یک موزه کوچک نیز محروم مانده است، این شهر زیبا داستانی دارد که بر روی یکی از کهنترین پرچم های فلزی دنیا در طول تاریخ فریاد زده است، فریادی که هنوز هم کسی آن را نمی شنود.

هر چند سالهاست کاووش در شهداد متوقف شده است اما متاسفانه در بیان دستاوردهای های فصل های کاووش گذشته هم غفلت تاریخی صورت گرفته است.

داستان پرچم شهداد نقل نشده است

درفش شهداد که همه را به یاد درفش کاویانی می اندازد پرچمی است مربع شکل که هر ضلعش ۲۳ سانتیمتر است و بر بالاترین قصمت درفش عقابی قرار گرفته است.

بر مرکز این درفش فردی قرار گرفته است که به نظر می آید فرمانروای این سرزمین است، انسانی که بر روی صندلی نشسته و در حال نظاره اطراف است مورد احترام مردم و عناصر طبیعی قرار گرفته است، بسیار برجسته تر از دیگران است و در اطرافش خدمتگزاران دیده می شوند.

در این درفش گاوی کوهان دار که نشانه تولید و برکت است، نخل به عنوان نماد کشاورزی و خورشید و شیر دیده می شود.

متاسفانه هنوز هم پس از گذشت سالها روایت این داستان رمز گشایی نشده است.

درفش شهداد و رازهایش مانند نخستین لوح های دست نویس بشر که چند کیلومتر آن سوتر در جنوب کرمان کشف شده است سالها به حال خود رها شده است

درفش شهداد و رازهایش مانند نخستین لوح های دست نویس بشر که چند کیلومتر آن سوتر در جنوب کرمان کشف شده است سالها به حال خود رها شده است، نه مطالعه ای و نه کاووشی و رازهایشان نیز هنوز در پس تاریخ نهان مانده است.

محمد اصلانی یکی از محقق تاریخ کرمان است که در گفتگو با مهر می گوید: استان کرمان مملو از تمدنهای کهن است و سند این گفته نیز وجود محوطه های تاریخی بی شمار در شهرهای مختلف استان است که برخی ثبت شده اند و بسیاری هم بی نام و نشان به حال خود رها شده اند.

وی می گوید: متاسفانه کمبود اعتبار گریبان تاریخ کرمان را گرفته است، نماد این گفته تمدن خبیص و تمدن ارت است که هر دو جز غنی ترین تمدنهای تاریخ بشر محسوب می شوند اما به درستی معرفی و مورد کنکاش قرار نگرفته اند.

وی می افزاید: تمدن ارت بعد از کاووش های اولیه و درحالیکه نمادهاو المان های شگفت انگیزش دانشمندان جهان را شگفت زده کرده بود به ناگهان مسکوت ماند و مجدد در دل تاریخ پنهان شد، اینکه چرا تمدنی که مبدا نخستین خط بشری است چنین به حال خود رها می شود جای بحث دارد، وقتی چنین شاخص تاریخی و تمدنی در یک کشور باشد اصولا نوع نگاه سایر کشورها به کشوری که چنین سابقه ای دارد متحول می شود در خبیص هم همین داستان روی داد.

اصلانی ادامه داد: نخستین کاووش ها در این منطقه در سال ۱۳۴۶ انجام شد و در نهایت در چاله تکاب اشیای تاریخی قابل توجهی کشف شد به گونه ای که به نظر می رسد شهداد حالا منبع قابل توجهی برای مطالعات تاریخی در خصوص هزاره سوم قبل از میلاد محسوب می شود.

ارتباط بین تمدنهای شرق بررسی نشده است

وی افزود: بدون شک بین تمدن خبیص، شهر سوخته و ارت ارتباطی قابل توجه برقرار بوده است اما ارتباط با این تمدن ها باید با مطالعه و بررسی انجام شود.

وی بیان کرد: شهر کوتوله ها در شهداد یکی از عجایب این شهر تاریخی است، به گونه ای این شهر تاریخی را ساخته اند که متشکل از خانه ها و معابری است که  برای انسانهای یک متری کافی است می توان این شهر کوچک را به شهر کنونی ماخونیک در آن سوی همین کویر مرتبط دانست که در خراسان جنوبی وجود دارد اما هیچ مطالعه ای در این خصوص هم صورت نگرفته است.

اینکه در شهر تاریخی شهداد تمدن و تاریخ فدای طبیعت گردی در لوت شده است و حتی یک موزه هم وجود ندارد و کسی نمیداند قدیمی ترین پرچم ایران متعلق به این شهر است

این محقق تاریخ استان کرمان ادامه داد: اینکه در شهر تاریخی شهداد تمدن و تاریخ فدای طبیعت گردی در لوت شده است و حتی یک موزه هم وجود ندارد و کسی نمیداند قدیمی ترین پرچم ایران متعلق به این شهر است که بسیار عجیب است.

محمود وفایی، مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهداد مجموعه از داشته های تاریخی و طبیعت گردی است که همه این داشته هایش برای ما اهمیت دارد.

وفایی در خصوص توقف کاووشها گفت: عملا تا کنون احساس نیاز برای ادامه کاووشها در این منطقه نشده شده و در صورتیکه باستانشناسان به چنین نتیجه ای برسند بررسیهای لازم صورت خواهد گرفت.

وی ادامه داد: شهداد در حال حاضر از مهمترین مراکز جذب توریست در استان کرمان می باشد و در بحث کویر لوت نیز یکی از مهمترین پروژه های باستانشناسی و مطالعات تاریخی است.

وی برتوسعه اقامتگاهها و مراکز رفاهی در این منطقه تاکید کرد و افزود: ما از همه قابلیتهای تاریخی و بناهای تاریخی منطقه نیز برای جذب گردشگر استفاده می کنیم و سعی داریم تمدن شهداد را در کنار طبیعت به گردشگران معرفی کنیم.

وی بیان کرد: استان کرمان مملو از محوطه های تاریخی متعدد است اما بنا به نیاز های محققان و امکانات مالی که وجود دارد فصلهای مختلف کاووش تعریف و اجرا می شود.

وی با اشاره به کمبود اعتبارات افزود: با وجود محدودیتهایی که وجود دارد سعی می کنیم کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی را پیگیری کنیم ضمن اینکه در شهداد در سالهای گذشته فصلهای مختلف کاووش انجام شده و بیرق فلزی شهداد نیز در همین کاووش های کشف شده است.

این در حالیست که جای موزه شهداد هنوز هم در این شهر خالی است با وجود وعده هایی در خصوص راه اندازی این موزه اما تاکنون اقدامی برای احداث و تجهیز موزه انجام نشده است.

فرماندار اسبق کرمان در سال ۸۹ صحبتهایی در خصوص ساخت و راه اندازی موزه انجام داده است که هنوز جامعه عمل نپوشیده است.