خبرگزاری مهر- گروه استانها، شیرین برزگر: فرارسیدن روز ۲۷ شهریورماه که در تقویم ایرانیان با عنوان روز شعر و ادب فارسی نام گذاری شده، بیش از هر زمانی ما را به یاد هنرنمایی و ارزش آفرینی شاعران بزرگی چون «عبید زاکانی»، «علی اکبر دهخدا»، «نسیم شمال»، «واعظ قزوینی» و «وحید قزوینی» می اندازد که تاریخ ادبیات ایران، مزین به نام و هنر آنهاست.
با این همه، در دوران حاضر نیز، شعرای مطرحی از دیار مینودری ظهور کرده اند که قزوین را به یکی از قطب های شعر و شاعری کشور مبدل کرده اند، شاعرانی که اگر چه به جریان سازی در شعر معاصر ایران ادامه می دهند، اما از کمبود حمایت های مسئولان استان از فعالیت های خود گله دارند.
جریان های شعر معاصر استان
یکی از شاعران برجسته استان با تقسیم بندی شاعران معاصر قزوین به ۵ نسل مختلف، گفت: نسل اول، شاعران دهه ۵۰ هستند که پیش از انقلاب آموزش ادبی دیده و شعر آموخته اند و شاعرانی چون «میرزا علی اکبر ثقفی» (خرم قزوینی)، «همایون ثقفی» و «فیروز ناپلئونی» از اعضای این نسل به شمار می روند که از ۲ جریان رایج شعر کلاسیک (قدمایی) و نیمایی (نو) پیروی می کردند.
رحیم سلیمانی با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی تحولاتی در جریان های شعری قزوین به وجود می آید، افزود: در سال های اول انقلاب به ویژه در دهه ۶۰ نسل تازه ای از شعرای استان شکل می گیرند که «امیر عاملی»، «محمدعلی حضرتی ها»، «سید جلال موسوی» و «علی اکبر پگاه» از این جمله محسوب می شوند.
وی درباره ویژگی های شعر دهه ۶۰ استان عنوان کرد: به خاطر وقوع جنگ تحمیلی در این سال ها، با غلبه فضای دفاع مقدسی و احساسات وطن پرستانه با گرایش های مذهبی در قالب اشعاری حماسی رو به رو هستیم که بیشتر در قالب های کهن یا به صورت ترانه هایی ملی برای پخش از صداوسیما سروده شدند.
این شاعر قزوینی با تاکید بر اینکه فضای شعر استان، از دهه ۷۰ شکل متفاوتی پیدا می کند، ادامه داد: در این دهه با ظهور شاعرانی مانند «سعید عاشقی»، «مجید بالدران»، «علی سهرابی»، «احد چگینی»، «رزیتا نعمتی» و «شیما تقیان پور»، طرفداران شعرهای نو و پسانمایی بیشتر و دیدگاه شاعران بومی به شعر کلاسیک متفاوت تر می شود. به طوری که سرودن غزل های «نئوکلاسیک» (نوقدمایی) با دو خصوصیت تصویرگرایی و هنجارشکنی افزایش می یابد.
وی با ذکر اینکه در دهه ۸۰ جریان نوگرایی در شعر قزوین ریشه دار می شود، گفت: در این دهه که غزل نئوکلاسیک جای خود را به غزل مدرن می دهد، شعرای جوانی چون «یاسر قنبرلو»، «محمد شفیعی»، «مهران حسینی»، «هادی باباقصاب ها»، «مهدی ترمشیر» و «نوید سلطانی» تا حدی فضای شعر استان را متحول می کنند.
ایجاد شکاف بین شاعران و مخاطبان
این کارشناس زبان و ادبیات فارسی با تاکید بر نقش مؤثر مدیران فرهنگی استان در توسعه شعر و ادب دیار مینودری، اضافه کرد: در زمینه مدیریت فرهنگی نهادهای متولی شعر و شاعری در استان، از جمله حوزه هنری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تغییرات خوبی مشاهده می شود، ولی بدنه این دستگاه ها همچنان با مدیران آنها همراه نیست و بسیار کند حرکت می کند.
سلیمانی با یادآوری اینکه تعداد انجمن های ادبی فعال قزوین، در چند سال گذشته کمتر شده است، یادآورشد: در حالی که در دهه ۸۰، انجمن های شعری مانند «توتم» و «عبید» چراغ شاعرانگی را در این شهر روشن نگه داشته بودند، در حال حاضر، فقط کارگاه دوشنبه های شاعری حوزه هنری فعالیت های منظمی دارد.
وی با بیان اینکه در امر تولید شعر، شاهد اتفاقات خوبی در سطح استان هستیم، ادامه داد: با این حال، چاپ کتاب یا مجموعه شعر در چند سال اخیر، روند ثابتی داشته، چرا که افزایش میزان نشر کتب شعری تا حد زیادی وابسته به مخاطب است که متاسفانه در این سال ها، شکافی بین شاعران و مخاطبان ایجاد شده است.
آسیب های فضای مجازی به شعر
عضو هیئت مدیره انجمن شعر و ادب قزوین، توسعه فضای مجازی را مهمترین چالش پیش روی شاعران استان دانست و گفت: انتشار فراوان شعرهای سطحی و کوتاه در شبکه های اجتماعی، فرصت خواندن اشعار عمیق و طولانی تر را از مخاطب گرفته و به نوعی عوام گرایی در شعر و ادبیات منجر شده است.
سلیمانی با ذکر این نکته که زیاد شعر خواندن همانند کم شعر خواندن آسیب زاست، افزود: بیشتر آثار شعری که در شبکه های اجتماعی بازنشر می شوند، به جای انتقال مفاهیم عمیق و ارزشمند به مخاطب، یک شوک حسی و لحظه ای را به ذهن او وارد می کنند و به این شکل در فضای «لایک محور» چنین شبکه هایی گسترش می یابند.
نبود حمایت جدی از تشکل های شاعران
دیگر شاعر شناخته شده قزوینی نیز در مورد آسیب های پیرامون شعر و شاعری در استان گفت: فقدان حمایت جدی نهادهای فرهنگی از انجمن ها و تشکل های شعری، یکی از این آسیب هاست که سبب شده شاعران استان تمایلی به تشکیل چنین انجمن هایی و فعالیت در آنها را نداشته باشند.
«سعید عاشقی» کمبود فضا و مکان برای برگزاری جلسات و نشست های تخصصی شاعران را از دیگر مشکلات موجود دانست و بیان کرد: با وجود جایگاه رفیع شعر و ادبیات در فرهنگ قزوین، هنوز هیچ ساختمان یا بنایی برای سر و سامان بخشیدن به برنامه ها و همایش های مختلف شاعران و ادبای استان، ساخته نشده است.
وی با اشاره به ضرورت ایجاد خانه شعر در قزوین، ادامه داد: در این بین لازم است که شاعران هم استانی، با بهره گیری از اندیشه و نگاه نو در آثارشان، به سمت مضامین تازه، به ویژه موضوعات اجتماعی حرکت کنند و با دور کردن شعر از فضای ذهنی و شخصی شاعر، زمینه آشتی بین مخاطبان و شعر امروز را فراهم کنند.
به نظر می رسد استعدادهای هنری شاعران جوان و معاصر قزوینی نیازمند حمایت جدی نهادهای فرهنگی و تامین مکانی مناسب برای برگزاری همایش های تخصصی است تا بتوان با شکوفایی استعدادهای نهفته به ادبیات کشور خدمت شایانی کرد.
نظر شما