"نیمکت" با آنکه قصه های کوتاهی داشت و در هر قسمت به موضوعی اشاره می کرد که طی سال های اخیر به شکل های مختلف مورد توجه و استفاده برنامه سازان قرار گرفته، اما ایجاد فضای صمیمی، استفاده از بازیگران توانا و دوری از حاشیه و زیاده گویی شرایطی را فراهم آورد تا این سریال در اندک زمان جای خود را میان تماشاگران باز کند. البته از تاثیر قابل توجه فضای تئاتر این سریال نباید غافل بود. این فضا چنان صمیمی بود که بیننده به تماشای بازی روان و چینش دقیق عوامل سازنده سریال ترغیب می شد.
نمایی از مجموعه تلویزیونی "توی گوش سالمم زمزمه کن"
رحمانیان که پس از ساخت "نیمکت" اکنون پخش سریال "توی گوش سالمم زمزمه کن" را در حال پخش دارد، درباره ویژگی این سریال گفته است: "من فضای تله تئاتر را خیلی دوست دارم و فضای این مجموعه هم به این شکل کار نزدیک است. البته هدفم از تولید "توی گوش سالمم زمزمه کن" آشنا کردن تماشاگر عام با فضای تئاتر نیست، بلکه قصدم سرگرم کردن مخاطبان عام و خاص است. علاوه بر آن سعی کردم مفاهیم را به صورت ساده بیان کنم. البته این سادگی به معنای پیش پا افتاده بودن نیست. البته نگارش متن های 15 دقیقه ای سخت است، چون باید در این زمان مفاهیم را به مخاطب منتقل کنید."
این کارگردان موفقیت سریال خود را بیش از همه مدیون دو عامل است؛ نخست متن خوب که با دقت و ظرافت خاصی نوشته شده اند و دیگر استفاده از بازیگران توانا. بهروز بقایی، اصغر همت، الهام پاوه نژاد، محمد عمرانی، افشین هاشمی، فریبا متخصص و خسرو احمدی هر کدام با سابقه تئاتری انعطاف و خلاقیت خاصی در ایفای نقش های مختلف دارند. هر چند به نظر می رسد بخشی از توانایی های هاشمی در این سریال به خاطر بازی در نقش های نه چندان موثر پنهان مانده، اما حضور موفق بازیگرانی چون عمرانی و پاوه نژاد و بقایی جذابیت اثر را حفظ کرده است.
امسال یک مجموعه تلویزیونی دیگر با عنوان "بی‌مقدمه" با نگاهی به حال و هوای "نیمکت" از تلویزیون پخش شد. هر قسمت از این سریال نیز داستانی کوتاه و مجزا را روایت می کرد که مدت زمان آن حدود 15 دقیقه بود. مجید اوجی، تهیه کننده سریال در مورد انتخاب ساختار تئاترگونه برای این سریال به مهر گفته بود: "ما در "بی مقدمه" دنبال ساختاری بودیم که بتواند فضای کلی داستان ها را به ذهن بیننده منتقل کند، روابط میان افراد ملموس باشد و همذات پنداری لازم در مخاطب به وجود بیاید. به خصوص اینکه لوکیشن اصلی مجموعه با استفاده از دکور در یک استودیو ساخته شده بود."
این مجموعه تلویزیونی نیز از حضور دو کارگردان باتجربه تئاتری استفاده کرد. حسین کیانی و افشین اربابی که بازیگردانی و کارگردانی هنری سریال را بر عهده داشتند از تجربیات خود در این زمینه به خوبی استفاده کردند و موفق به ایجاد فضایی تله تئاترگونه شدند که در تمام لحظات اثر جاری بود. البته متن هایی که برای این سریال نوشته شد کیفیت فوق العاده ای نداشت. به خصوص که نوسان در داستان ها باعث می شد بیننده از تمام قسمت های سریال در سطح مشخصی لذت نبرد.
دیگر مشکل این سریال تفاوت سطح بازی بازیگران از نظر کیفی بود و این مسئله در اثر نمود داشت. یعنی فردوس کاویانی با توجه به برخورداری از سابقه تئاتری خود و حضور در تله تئاتر و آثاری شبیه به آن فضای اثر را به خوبی درک کرد و توانست نقش خود را به خوبی ایفا کند. اما سه بازیگر جوان گروه چندان در این فضاسازی موفق نبودند. به خصوص که با حضور بازیگران مهمان در بسیاری از قسمت ها زیر سایه بازیگران شناخته شده و باتجربه قرار می گرفتند.
تمام مجموعه های تلویزیونی با ساختاری تئاترگونه در استودیو و با استفاده از دکور تولید می شوند. در ساخت این نوع آثار برنامه سازان باید در ایجاد فضایی صمیمی و باورپذیر موفق عمل کنند. در این میان آنچه می تواند فضا را برای بینندگان جذابتر کند، استفاده از طراحی و ساخت دکوری است که به نوعی فضای اثر را به بیننده منتقل کند. نکته ای که به نظر می رسد به دقت مورد توجه تهیه کنندگان این نوع آثار قرار گرفته، هر چند مشکل کمبود امکانات و استفاده از استودیوهای به نسبت کوچک همچنان به چشم می خورد.
دیگر مجموعه تلویزیونی که با استفاده از فضای تئاترگونه تولید و پخش شد، سریال "آئینه" بود. این اثر در ژانر آثار دینی بود که در هر قسمت با بیان قصه ای اجتماعی مسئله ای دینی و اعتقادی را بیان می کرد. سازندگان این اثر علاوه بر قسمت های کوتاه نمایشی از حضور یک کارشناس برای تفسیر مضمون دینی هر قسمت نیز استفاده کرده بودند که تا حدودی این اثر را با دیگر سریال های مشابه متمایز می کند.
سازندگان این سریال در به کارگیری کارگردان و بازیگرانی که با فضای چنین اثری آشنا باشند چندان موفق نبودند و همین باعث شد این سریال از نظر کیفی اثری معمولی باشد و مخاطبان چندانی را به خود جذب نکند. تلاش ناموفق در ایجاد فضایی فانتزی و تاحدودی طنزآمیز، متن های ضعیف و بازی های غلوشده و دور از فضای اثر شرایطی را به وجود آورد که سریال در ارتباط با بینندگان موفق نباشد.
تمهید تلویزیون در ساخت سریال های تلویزیونی با قسمت های کوتاه مدت به هر دلیل از جمله مشکلات بودجه ای یا تکراری و کم اثر شدن موضوع و ساختار سریال ها یا امتحان ساختارهای جدید برای گرفتن ارتباط بیشتر با مخاطب باشد، فعالیتی مثبت و جذاب محسوب می شود. چون برای تویلد این نوع آثار دقت بیشتری اعمال می شود و استفاده از عوامل باتجربه و توانا می تواند موفقیت این نوع آثار را تضمین کند.
نظر شما