معنای خضوع و خشوع/ مانند منافقین خشوع نداشته باشیم

به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر گفتاری از آیت الله ناصری است که در ادامه می خوانید؛

حضرت امیر علیه السلام در خطبه متقین می فرماید:

مؤمنین و متقین، کسانی هستند که در عبادت‌های خود، خاضع و خاشعند.

در سوره مؤمنون هم می‌فرماید: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* الَّذِینَ هُمْ فیِ صَلَاتهِمْ خَاشِعُونَ*( مومنون:۱و ۲.) مؤمنان رستگار شدند * آن‌ها که در نمازشان خشوع دارند.

خضوع و خشوع در نماز یعنی چه؟

یعنی موقعی که به نماز ایستادی، بدانی که مقابل حضرت حق ایستاده‌ای؛‌ لذا مؤدب بایستی و دست‌هایت پایین باشد. چشم‌ها به طرف مُهر و سرت پایین باشد. اگر اعضا و جوارح بدن من، رو به قبله و متوجه حق باشد، این را خضوع می گویند.

حالا خشوع چیست؟

خشوع، یک مرتبه بالاتر از این است. انسان، جوارحی دارد و جوانحی دارد. اعضای ظاهری را جوارح و اعضای باطنی را جوانح می گویند. اگر اعضای ظاهری طبق ضوابط شرع، درست و مؤدب بود، می گویند خاضع است و خضوع دارد. 

اما خاشع، یک مرتبه بالاتر است؛ یعنی قلب هم متوجه او باشد. همین‌طوری که ظاهر، متوجه حق است، باطن و قوه خیال هم آنجا باشد.
توجه تو به حق باشد و بدانی که در مقابل حق ایستاده ای و حق دارد به تو نگاه می کند. این حالت را خشوع می گویند.

عبادت این طوری ارزش دارد.

حضرت نبی اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:  إِنَّ اللَّهَ لَا یَنْظُرُ إِلَی صُوَرِکُمْ وَ أَعْمَالِکُمْ وَ إِنَّمَا یَنْظُرُ إِلَی قُلُوبِکُمْ؛( بحارالأنوار، ج۶۷ ،ص۲۴۸.) همانا خدا به صورتها و اعمال ظاهری شما نگاه نمی کند بلکه به قلوبتان نظر می نماید.

خدا به صورت‌ها نظر نمی کند؛ بلکه به قلب تو نگاه می کند. قلب تو چه کاره است؟ آن را می خواهد. اگر دلت متوجه او بود، و ظاهر و باطنت یکی بود، این عبادت را می پذیرد.

حضرت رسول صلی الله علیه و آله در جای دیگر می فرمایند: إِیَّاکُمْ وَ تَخَشُّعَ النِّفَاقِ وَ هُوَ أَنْ یُرَی الْجَسَدُ خَاشِعاً وَ الْقَلْبُ لَیْسَ بِخَاشِع؛( بحارالأنوار، ج۷۴، ص ۱۶۶.)  بپرهیزید از خشوعی که منافق ها انجام می دهند؛ یعنی اینکه ظاهر و بدن، خاشع باشد؛ ولی قلب، خشوع نداشته باشد.

مگر در قرآن ندارد «هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُم»   (حدید:۴.) هر کجا باشید خدا با شما است.  آیا می شود یک جایی باشیم؛ اما خدا با ما نباشد؟ همین‌طوری که روح تو در جمیع اجزای بدن تو ساری و جاری است و با اجزای بدنت هست، خدا هم با جمیع موجودات هست. «هو معکم أینما کنتم» هر جا باشی، خدا هست.

معنای دیگری هم برای خشوع هست.‼️

۱- گاهی انسان، خاشع در عبادت است
۲- و گاهی خاشع در معبود. گاهی در عبادت، تمام توجه من به بندگی حق است و می خواهم بنده او باشم. گاهی هم خشوع من در معبود است؛

یعنی حضرت حق را با چشم دل می بینم و در مقابل او خضوع و خشوع دارم. این، خیلی مهم و بهتر از خشوع در عبادت است. البته خشوع درعبادت هم بسیار عالی است؛

اما درجه بالاتر آن، خشوع در معبود است که انسان همیشه متوجه حق باشد و او را پهلوی خودش ببیند.