دکتر محمد مهدی مظاهری کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرنگار "مهر" درباره مولفه های مبانی همبستگی فرهنگی، تاریخی و ایدئولوژیکی ایران و عراق اظهار داشت: برای بررسی مولفه های تاثیرگذار باید به تاریخ و فرهنگ مشترک دو ملت اشاره کرد. امر مسلم این است که پس از پیروزی شیعیان و احراز پستهای کلیدی سیاسی عراق توسط این گروه، حلقه ارتباطی مستحکم تر هم گشته است.
وی افزود: مسئله دیگر وجود عتبات عالیات در شهرهای مقدس ، نجف، کربلا، کاظمین و سامرا در عراق و شهرهای مقدس مشهد و قم در ایران که باعث رفت وآمد زائرین و در نتیجه عامل پیوند دو ملت گردیده است. از سوی دیگر باید به بافت فرهنگی و اجتماعی مشابه دو کشور اشاره کرد، بطوریکه آثار تمدنی ایران هنوز در برخی از شهرهای عراق ( مدائن) مشاهده می شود عنصر دیگری که به استحکام و قوام دو کشور افزوده؛ در واقع وجود حوزه های علمیه و نیز مراجع عظام شیعه در دو کشور است.
دکتر مظاهری درباره اینکه آیا ایران و عراق توانستند از حلقه های ارتباطی خویش به نحو احسن برای پیگیری منافع دو جانبه سود جویند، اظهار داشت: ایران نخستین کشور اسلامی منطقه ای بود که پس از سقوط نظام بعثی از دولت موفت عراق حمایت کرد و با آن روابط دیپماتیک برقرار ساخت و در اجلاس های منطقه ای مربوط به دولت سازی در عراق ، حضور و نقش فعالی داشت.
"از سوی دیگر ایران بر اساس راهبرد کلان نگر خویش حلقه ارتباطی خویش را فقط به گروههای شیعی عراق محدود نساخت ، بلکه برای تثبیت اوضاع و جلوگیری از خونریزی قومی - مذهبی سعی نمود که با کردها و نیز سنی های میانه رو روابط منطقی و مستحکمی برقرار سازد . بطوریکه گروههای مختلف عراقی ( حزب الدعوه ، سازمان عمل اسلامی وترکمانهای شیعی ) با مثبت خواندن نقش سازنده ایران در ایجاد و وحدت ملی ، دیدارهای مختلفی را با مقامات ایرانی داشتند، ولی به رغم مولفه تاثیرگذار مثبت در بهبود و تعمیق روابط فیمابین، مسئولین دو کشور اهتمام جدی به مولفه های فرهنگی و تاریخی نداشتند."
این کارشناس مسائل بین الملل در زمینه احتمال تحقق سناریوی نومحافظه کاران آمریکایی موسوم به "دولت سرمشق" در عراق به عنوان الگوی توسعه آمریکایی در میان کشورهای مسلمان اظهار داشت: آمریکایی ها پیروزی در اجرای "طرح خاورمیانه بزرگ" را منوط به توفیق در تشکیل دولت سرمشق در عراق می دانستند و در واقع پی ریزی عراق نوین به عنوان متحد نزدیک برای مقامات واشنگتن و تل آویو بخشی از طرح مشترک مقامات آمریکایی و صهیونیستی برای "اشاعه دموکراسی" در خاورمیانه بوده است، البته مقامات آمریکایی با ارائه دموکراسی سبک غربی، در صدد فرو ریختن الگوی الهام بخش مردم سالاری دینی ایرانی برای مسلمانان نیز هستند.
"وخیم تر شدن اوضاع امنیتی عراق و عدم توانمندی در اجرای نقشه از پیش طرح شده (استقرار دولت سرمشق) نه تنها به معنی شکست واشنگتن در عراق است، بلکه به معنای شکست آمریکا در خاورمیانه و عدم توفیق در برابر سیاست های منطقه ایران نیز قلمداد شده است."
وی درباره سفر اخیر جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق به تهران و آینده روابط ایران و عراق گفت: با توجه به نگرانی و دغدغه های مشترک دو کشور در سطوح بین المللی و منطقه ای رابطه بغداد و تهران را باید در چارچوب اهدافی همچون تلاش دو کشور برای تامین امنیت داخلی عراق به خصوص از طریق کنترل مرزها، استفاده از توانمندی بالای اقتصادی و فنی ایران، برای بازسازی دوباره عراق و تلاش برای حل مشکلات تاریخی تعریف کرد.
نظر شما