قطار دانشگاه صنعتی شاهرود روی ریل کارآفرینی است/کسب سطح دوم کشوری

به گزارش خبرنگار مهر، دانشگاه صنعتی شاهرود در سومین دهه از حیات خود بالنده‌تر از همیشه پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی کرده و با داشتن ۹هزار دانشجو، ۳۳۷عضو هیئت‌علمی، ۲۷۴کارمند، ۱۵دانشکده تخصصی، پردیس معدن و ده‌ها زیرساخت دیگر به‌سوی تحقق شعار دانشگاه‌های نسل جدید پیش می‌رود.

امروز اما آنچه این دانشگاه را از دیگر مراکز علمی آموزش عالی جدا می‌سازد، شعار سال۹۶ آن‌ها یعنی حرکت به‌سوی دانشگاه کارآفرین است تا پس از کش‌وقوس‌های فراوان امروز شاهد حرکت‌های خوبی در حوزه اشتغال‌زایی و پر کردن خلأ فارغ‌التحصیلان بیکار در جامعه باشیم، دانشگاه صنعتی شاهرود با برگزاری استارتاپ‌های مختلف و همچنین تأسیس اداره کارآفرینی در درون خود به‌مثابه یک ابتکار کم‌نظیر، راهی را در پیش‌گرفته تا دانشجویانش را پس از فارغ‌التحصیلی نیز رها نکرده و به سمت بازار کار رهنمون سازد.

موفقیت‌های دانشگاه صنعتی شاهرود اما جز در سایه تلاش مدیران و همکاران این مجموعه میسر نیست به بهانه افتخارآفرینی این دانشگاه در کسب سطح دو کشوری با محمدمهدی فاتح، رئیس دانشگاه صنعتی شاهرود به گفتگو نشستیم:

*در ابتدا از موفقیت چشم‌گیر دانشگاه صنعتی شاهرود در کسب سطح دوم کشوری بگویید.

بله؛ دانشگاه صنعتی شاهرود توانست سطح دوم را در بین دانشگاه‌های کشور کسب کند. امتیازهای ۱۲۰دانشگاه مطرح کشور در بررسی از سوی وزارت علوم انجام‌شده و در بین ۴۰۰ مرکز آموزش عالی، دانشگاه صنعتی شاهرود توانست سطح دو کشور را به دست آورد. این دانشگاه با رتبه‌بندی، توانست جایگاه کشوری را به دست آورد و علاوه بر آن، مأموریتی که به این دانشگاه سپرده‌شده تا اندازه توسعه آموزش، پژوهش و فناوری افزایش می یابد از سوی دیگر دانشگاه در رده تخصصی قرار گرفت که این امر موفقیتی بزرگ محسوب می‌شود و این امر حاصل زحماتی که تاکنون برای این دانشگاه کشیده شده و به دلیل جهت صحیحی است که دانشگاه به خود گرفته و در این مسیر قطعاً می‌تواند، فضاهای بهتری را در آینده رقم بزند.

*چه شاخص‌هایی در این ارزیابی ملاک بودند؟

آنچه انجام شد، مأموریتی بود که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت علوم داده و طرح «آمایش آموزش عالی» نام داشت که در آن شاخص‌هایی مدنظر ارزیابی قرار می‌گرفتند، از جمله تعداد استاد به دانشجو، تعداد دانشجو، هیئت‌علمی، گروه آموزشی، دانشکده، درآمدزایی دانشگاه، فعالیت‌های پژوهشی و ... به زبان ساده فعالیت‌های یک دانشگاه در این آمایش موردبررسی قرار می‌گیرد و نتایج نشان می‌دهند که هر دانشگاه در چه سطحی قرار دارد.

دانشگاه صنعتی شاهرود توانست با یک برنامه‌ریزی بسیار خوب، در راستای کیفی پیش برود، برای مثال یکی از شاخص‌های ممتاز ارزیابی‌های صورت گرفته، فعالیت‌های پژوهشی است که شامل مقالات، طرح‌های تحقیقاتی و فعالیت‌های زیرساختی که در دانشگاه انجام‌شده مانند تجهیز دانشگاه و ... می شود.

امروز اما دانشگاه صنعتی شاهرود، شعار خودش را حرکت به‌سوی دانشگاه کارآفرین قرار داده است. از همه مهم‌تر اما این است که دانشگاه در یک فضای مثبت همکاری قرار دارد و اعضای هیئت‌علمی باانگیزه تلاش می‌کنند، از سوی دیگر نکته حائز اهمیت آن است که این دانشگاه بر اساس یک فکر جمعی اداره می‌شود و مجموعه با علاقه‌مندی همکاری می‌کنند که این امر دستاورد مهمی در موفقیت است.

اگر بخواهیم دانشگاه‌های کشور را ارزیابی کنیم باید گفت سطح نخست به دانشگاه‌های برتر تهران و استان‌های بزرگ کشور تعلق می‌گیرد، اما سطح دوم از جهت مأموریت مشابه هم هستند یعنی توسعه آموزش، پژوهشی و فناوری کار ویژه این دو سطح محسوب می شود و خوشبختانه دانشگاه صنعتی شاهرود به سطح نخست کشوری نزدیک است چراکه دارای یک جایگاه ملی است.

در مقام مقایسه باید گفت در استان سمنان دو دانشگاه سطح دو وجود دارد که دانشگاه صنعتی شاهرود و سمنان را شامل می‌شود و این امر نشان می‌دهد سطح دانشگاه‌های صنعتی استان، مطلوب است، همچنین خوشبختانه این جایگاه برای نخستین بار است که کسب می‌شود.

*درباره دانشگاه‌های کارآفرین بگویید؟

یکی از کارهای خوب، تصویب برنامه راهبردی و عملیاتی دانشگاه در راستای کارآفرین شدن آن است، از سوی دیگر باید گفت ما طبق آمار ارائه‌شده در کشور، ۳.۵میلیون بیکار وجود دارد، همچنین ۴.۵میلیون دانشجو در کشور هستند و سالانه ۹۰۰ هزار دانش‌آموخته به جمعیت ایرانیان دارای تحصیلات دانشگاهی افزوده می‌شود و بر اساس اطلاعی که در اختیار است، ۲۵درصد دانش‌آموخته‌ها بیکار محسوب می شوند درحالی‌که نرخ رسمی بیکاری ۱۲درصد است این زنگ خطری برای دانش‌آموخته‌های ما به شمار می آید.

*چه شد که دانشگاه‌های ما در چنین شرایطی قرار گرفتند؟

دانشگاه‌های ما هنوز آموزش محور هستند اصلاً برایشان مهم نبوده که فارغ‌التحصیلشان آیا بیکار است یا کار دارد و ما همچنان توجهی نداشتیم که آموزش‌های دانشگاهی آیا موردنیاز بازار کار هستند یا خیر و آیا این تعداد فارغ‌التحصیل موردنیاز بازار کار است یا خیر؟ همه این‌ها دست‌به‌دست هم داد و توسعه بی‌رویه دانشگاه‌ها را به دنبال داشت در یک مطقع تعداد زیادی مرکز آموزش عالی با رشته‌های متنوع و پرشمار و با تقاضای زیاد به وجود آمدند و نتیجه آن این شد که امروز خیل بیکاران فارغ‌التحصیل را شاهد هستیم لذا وقتی می‌گوییم دانشگاه کارآفرین یعنی دانشگاهی که بتواند به این کمبودها پاسخ دهد.

«آیا فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبودی دارد و اگر بله، دانشگاه‌ها چه برنامه‌های برای آن دارند؟» این سوالاتی است که ما باید از خودمان بپرسیم؛ ما قادر به ارتباط با بازار نیستیم دانشگاه پس‌ازاین اگر می‌خواهد هر فعالیتی انجام دهد، باید نگاهی به بازار هم داشته باشد و به تقاضای بازار یک‌رشته جدید بیاورد و مهارت‌ها را به دانشجویانش ارائه دهد وقتی ما نگاه می‌کنیم به تعریف یونسکو از دانشگاه کارآفرین ارائه می‌کند تحت این عنوان که «دانشگاه کارآفرین دانشگاهی است که در آن مهارت‌های کارآفرینی برای بهبود قابلیت دانش‌آموختگان ارائه می‌شود تا این‌ها به کارآفرین تبدیل شوند» خواهیم دید که هنوز در کشور راه زیادی را باید برویم.

دانشگاه کارآفرین یعنی دانشگاهی که دانشجو، استاد، کارمند و ... کارآفرین هستند و ما باید در این راستا حرکت کنیم سال‌هاست گفته می‌شود که دانشگاه ارتباط خوبی با صنعت ندارد دانشگاه کارآفرین ارتباط خوبی با صنعت خواهد داشت چراکه نیازمندی‌های لازم برای ارتباط با صنعت، در یک دانشگاه کارآفرین تأمین‌شده و به خاطر همین می‌تواند ارتباط قوی با صنعت داشته باشد دانشگاه کارآفرین از افراد خلاق، ایده‌های نوین و اشتغال‌زا و ... استقبال می‌کند، مهارت‌های شغلی را آموزش می‌دهد و به دنبال تولید شغل جدید و خلاق است.

فارغ‌التحصیل دانشگاه فقط افراد نیستند بلکه شرکت‌هایی هستند که از دانشگاه بیرون می‌آیند و همراه دانشجویان به داخل جامعه می‌آیند اما دانشگاه همچنان هسته اصلی برای تشکیل این شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد بود از سوی دیگر آموزش و پژوهش ما نیز برای کسب‌وکار خواهد بود و دانشگاه خودش درآمدهایی را خواهد داشت تا جایی که از درآمدهای دولتی مستقل شود و لذا دانشگاه صنعتی شاهرود تصمیم دارد که چنین دانشگاهی باشد و برنامه‌ریزی این امر صورت گرفته است.

*چه اقداماتی درباره کارآفرین کردن دانشگاه صنعتی شاهرود صورت گرفته است؟

در چند ماه گذشته بررسی‌های بسیاری دراین‌باره صورت گرفت و همچنین در ابتدا ۱۸ کارگروه تخصصی بر روی موضوعات مختلف برای کارآفرین کردن دانشگاه شکل گرفتند این کارگروه‌ها البته کارشان بررسی و مطالعه برای پاسخ به این سؤال بود که برای کارآفرین کردن دانشگاه صنعتی شاهرود باید چه کرد در مرحله بعد اما اتاق فکر کارآفرینی دانشگاه صنعتی شاهرود تشکیل شد که نتایج کارگروه‌های تخصصی در این اتاق موردبررسی قرار می‌گرفت.

بر اساس مطالعاتی که شکل گرفت برنامه راهبردی و عملیاتی تدوین و در هیئت‌امنای دانشگاه صنعتی شاهرود تصویب شد. اصل و اساس این امر آن است که برای اشتغال‌زا شدن دانشگاه ابتدا عملیات بررسی، مطالعه، تحقیق و برنامه‌ریزی صورت گرفت و بعد، این برنامه‌ها با توجه به تصویب هیئت امنا دارای جایگاه قانونی شد تا در راستای تحقق آن تلاش شود اما ازلحاظ اقداماتی که تاکنون صورت گرفته باید گفت کمیته و اداره کارآفرینی دانشگاه صنعتی شاهرود در این مدت خوشبختانه تشکیل شده است و همچنین یک مرکز آموزش‌های آزاد در این دانشگاه تأسیس و کار اصلی آن زیرساخت‌، آموزش و مهارت‌ تبیین شد که به کارآفرینی منجر شود.

*درباره قراردادهای دانشگاه صنعتی شاهرود با نهادهای کارآفرین توضیح دهید؟  

دو قرارداد همکاری با شتاب‌دهنده‌هایی در دانشگاه صنعتی شاهرود منعقد شد اما این شتاب دهندگان چیستند؟ در واقع باید گفت کار این شتاب‌دهنده آن است که شرکت‌های نوپا را تأسیس و آموزش می‌دهند تا به سمت بازار هدایت شوند این شرکت‌ها در این حوزه مهارت داشته و تربیت بسیاری از شرکت‌های نوپا را بر عهده دارند، علاوه بر این دانشگاه صنعتی شاهرود، شرکت سهامی خاص کارکنان را نیز برای ارائه خدمات گسترده به جامعه تأسیس کرد چراکه ما معتقد هستیم دانشگاه کارآفرین دانشگاهی است که می‌تواند خدمات اعم از مشاوره، مهندسی، آزمایشگاهی و حتی آموزشی به جامعه ارائه کند که در این فضا، نیازمند یک شرکت بزرگ بودیم که بتواند فعالیت اعضای هیئت‌علمی و کارکنان را به جامعه ارائه کند. خوشبختانه این شرکت در حال تأسیس است و به‌زودی شاهد فروش سهام آن هستیم.

انشگاه کارآفرین جایی است که در آن، مراکز رشد تصویب و تقویت می‌شوند ما مصوبه هیئت‌امنا را در حوزه تأسیس یک مرکز رشد داریم. همچنین ازلحاظ تقویت زیرساخت‌های اشتغال، تقویت آزمایشگاه‌های دانشگاه را نیز شاهد بودیم که درنتیجه آن توسعه اینترنت دانشگاه هم صورت گرفت تا بتوانیم به شبکه آزمایشگاه‌های علمی و راهبردی کشور متصل شویم و همچنین آزمایشگاه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود نیز تأسیس شد تا ازلحاظ زیرساختی مشکلاتی در حوزه مهارت‌آموزی نداشته باشیم درنهایت باید گفت دانشگاه صنعتی شاهرود در راستای حرکت به سمت اشتغال‌زایی تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین ایجاد گروه‌های مطالعات راهبردی و آینده‌پژوهی را در دستور کار قرار داده است.

دیگر اقدام این است که دانشگاه صنعتی شاهرود انجمن دانش‌آموختگان دانشگاه را نیز تأسیس کرد، این امر برای آن است که ما بدانیم فارغ‌التحصیل ما کجا هستند، چه می‌کنند، چه نیازهایی دارند و چه پشتیبانی‌هایی باید از آن‌ها شود که این امر ارتباط دوسویه دانشگاه و فارغ‌التحصیل را رقم می‌زند.

*در حوزه کارآفرینی چه برنامه‌هایی در دست اقدام دارید؟

در این حوزه باید گفت زیرساخت‌های کارآفرینی و توسعه آن‌ها همچنان در دستور کار دانشگاه صنعتی شاهرود قرار دارد، از سوی دیگر در مرکز آموزش‌های آزاد، دوره‌های تکمیلی برای آموزش مهارت‌ها به‌صورت گسترده برگزار می‌شود و اداره کارآفرینی دانشگاه به ترویج کارآفرینی از طریق برگزاری دوره‌های مختلف مشغول است.

این دانشگاه اهتمام ویژه‌ای به اصلاح و بازنگری برنامه‌های کارورزی و کارآموزی دارد و در توسعه فعالیت‌های پژوهشی تلاش‌های خوبی در حوزه قراردادهای دانشگاه صنعتی شاهرود با صنعت صورت گرفته و ما دنبال افزایش خدمات مشاوره‌ای، آزمایشگاهی و ... به جامعه هستیم. در آینده نیز درصدد ایجاد دفتر فروش و انتقال فناوری دانشگاه صنعتی شاهرود خواهیم بود تا بتوانیم در راستای ترویج کارآفرینی اقداماتی را صورت دهیم.

*درباره تعاملات دانشگاه صنعتی شاهرود با خارج از استان بگویید.

در حال حاضر قراردادهای بسیار خوبی را در سطح کشور با صنایع بزرگ داردیم که ازجمله آن‌ها می‌توان سازمان انرژی‌های نو، صنایع دریایی، هوایی، پژوهشگاه نیرو، پژوهشگاه صنعت نفت، ازدیاد برداشت نفت و گاز، سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران، بهره‌وری انرژی، اکتشاف نفت، قطار شهری مشهد، سانتریفیوژ ایران، شرکت ملی صنایع مس ایران سرچشمه، شرکت ملی گاز، برق منطقه‌ای خراسان، زنجان، تهران، آبفای خراسان شمالی و رضوی، شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه، گلستان، خراسان، مازندران، عملیات اکتشاف نفت، تهیه و تولید مواد معدنی، شرکت آلومینیوم ایران و ... را می‌توان نام برد.

*درباره طرح‌های عمرانی دانشگاه صنعتی شاهرود نیز توضیح دهید.

ابتدا بگویم که دانشگاه صنعتی شاهرود امسال به‌تمامی متقاضیان خوابگاه داده است. اما برنامه‌ریزی اصلی صورت گرفته در این راستا بر مبنای رفع نگرانی بزرگ خانواده‌ها در اسکان فرزندان غیربومی به‌گونه‌ای شکل گرفت که ما حتی در دفترچه کنکور نیز لحاظ کردیم که این دانشگاه به‌تمامی دانشجویان قادر است خدمات خوابگاهی بدهد. برای این منظور برخی خوابگاه‌های نیمه‌تمام و نیازمند تعمیر، بهبود یافتند.

از سوی دیگر کمبود خوابگاه‌های این دانشگاه رفع شد، حتی ما توانستیم برخی خوابگاه‌های خودگردان را نیز به مجموعه خودمان بیفزاییم تا شاهد اضافه شدن ۷۰۴ تخت خوابگاهی به مجموعه دانشگاه صنعتی شاهرود باشیم.

درباره دیگر طرح‌های عمرانی نیز باید گفت اقدام خوب دیگر تکمیل طرح‌های نیمه‌کاره دانشگاه از محل درآمدهای اختصاصی بود چراکه درآمدهای دولتی فقط برای برخی پروژه‌ها است که آن‌هم کفاف نمی‌دهد ما باید منتظر ارائه اعتبارات برای پروژه‌های مصوب دولتی باشیم. سه طرح در این مجموعه قرار می‌گیرند، دانشکده مهندسی برق، شیمی و مواد و کشاورزی؛ که متناسب با بودجه دولتی در سال‌های اخیر پیشرفت کرده‌اند اما در بین این طرح‌ها تنها دانشکده شیمی و موادتکمیل‌شده و تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد.

طرح‌های دیگر این دانشگاه نیز، فاز نخست کارگاهی است که آن‌هم رو به تکمیل بوده و تا پایان سال جاری به بهره‌برداری می‌رسد همچنین ساختمان مسجد دانشگاه رو به تکمیل است و شاهد اتمام مرحله سفت‌کاری ساختمان مرکز آموزش دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز هستیم از دیگر طرح‌ها باید به فضای سبز در پردیس مهندسی تحت عنوان باغ ایرانی و ساختمان ورزشگاه دانشگاه اشاره کرد که فاز نخست آن تکمیل‌شده است.

*درباره مهم‌ترین دستاورد تولید علمی دانشگاه صنعتی شاهرود نیز توضیح دهید.           

در سال۹۵، ۷۱۰ مقاله علمی، پژوهشی در دانشگاه صنعتی شاهرود داشتیم که از این تعداد حدود ۳۰۰ مقاله آی اس آی هستند همچنین این دانشگاه ۲۸ طرح تحقیقاتی را در سال گذشته صورت داد و توانست ۱۲شرکت فناوری را در مرکز رشد دانشگاه فعال کند.

جدول شماره ۱

جدول شماره ۲

جدول شماره ۳