به گزارش خبرنگار مهر، سید محمد خاتمی در کنگره جوانان اصلاح طلب که شب گذشته در تالار تفاهم برگزار شد، پس از گرامیداشت ولادت امام رضا (ع) و 16 آذر روز دانشجو، اظهار داشت: اصلاحات نه با دوم خرداد شروع شد و نه با آن پایان یافته است. اصلاحات همواره در متن جامعه نوین ایران جایگاه و پایگاه وسیعی داشته است. بیش از 100 سال است که ملت ما اعم از روحانی، دانشگاهی، کشاورز، زن و مرد بدون هیچگونه ابهامی، آزادی، استقلال، مردم سالاری و تبدیل رابطه خدایگان و برده، به دولت و ملت را به محوریت خود ملت فریاد زدند. این فریاد را حتی کسانی که کم‌شنوا نیز باشند می‌توانند بشنوند.
وی تاکید کرد: در این کشور با سابقه تاریخی آن، دین دارای نقش منحصر به فرد در تاسیس تمدنی است که به آن افتخار می‌کنیم و روح حاکم بر کشور، دینداری و هویت تاریخی آن با خواست استقلال طلبی و آزادیخواهی همسویی بیشتری پیدا کرده است.
سید محمد خاتمی در ادامه گفت: خواسته تاریخی ملت ما که آزادی، استقلال و پیشرفت است باعث شد مردم انگیزه بیشتری پیدا کرده و حرکت تازه ای را آغاز کردند. این خواست تاریخی در عین حال اهتمام به دین، هوشیاری و بلوغ ملت ما است که حتی افراد عادی آن شاید دارای تحلیل و نظریه پردازی های نخبگان نباشند اما به دلیل فطرت و غریزه خود دقیقا خواستار این امور و امور دیگر بودند و به خاطر همین خصوصیت است که دو دسته در میان حرکت‌های اصیل ملت ما جایگاهی نداشتند؛ سنت پرستان و نیز بینش هایی که به سطحی ترین و نازلترین وجوه تجدد به صورتی که در جای دیگر رخ داده است متمایل بودند. اینها در میان ملت جایی نداشتند.
خاتمی ادامه داد: گروه اول به عادت خود به عنوان سنت‌های تغییر ناپذیر تقدس می‌دهند و برای تحمیل آن راهی جز خشونت نمی‌شناسند و در مقام فکر، نظریه پرداز خشونتند و در مقام عمل، اعمال کننده خشونت برای تحلیل این عادات و برای دفع و رفع کسانی که به گونه‌ای دیگر فکر می‌کنند. این افراد هر گونه نوآوری و تعقل را چه در فکر چه در قدرت‌ها و چه در متن جامعه برنمی‌تابند.
رئیس جمهور سابق کشورمان ادامه داد: دومین دسته، مصرف کننده بی اندیشه مبتذل ترین و سطحی ترین رویه‌های فرآورده‌هایی است که در مبتذلات دیگر تجلی کرده است و براساس یک سلسله مبانی و معیارهایی که ما و بخش قابل توجهی از روشنفکران ما که شاید حسن نیت نیز داشته اند قادر به درک این وقایع نشدند، شیفته ظواهر می‌شوند و این شیفتگی نه تنها نافرجام است بلکه بدفرجام است و می کوشند آنچه متعلق به تاریخ دیگر و مقتضیات دیگر است را تعمیم دهند؛ تعمیمی که نه در عمل اتفاق خواهد افتاد و نه اگر گاهی به صورت موسمی اتفاق بیفتد، نتایج خوبی برای ملت خواهد داشت.
خاتمی خاطرنشان کرد: اصلاحات در میانه این افراط و تفریط در 100 سال گذشته حضور فعالی داشته است. اصلاحات درصدد تغییر معادلات قدرت و تغییر نهادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و بین المللی در جامعه ماست. اصلاحات درصدد تغییر بوده است و نه امروز بلکه از دیروز و تا فرداهای آینده و این تغییر به نفع مردم در روابط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی با محوریت مردم و با قبول این اصل که حق حاکمیت مردم به سرنوشت خود مستحکم ترین حق بشر است که باید رعایت شود، خواستار تغییرات به نفع آزادی در کنار عدالت و نیز برخورداری جامعه هم از مزایای مادی زندگی و هم کرامت و اخلاق است.
خاتمی ادامه داد: اصلاحات خواستار تغییر بوده است، تغییر در جامعه با اهتمام به علم و کارشناسی و نیز فراهم کردن زمینه‌ای است که هم بتوان مسایل موجود را شناخت و هم عالمانه درصدد حذف آنها برآمد.
وی افزود: اصلاحات معتقد است دین نمی‌تواند با راه حل‌های عالمانه و مدبرانه مخالف باشد، چرا که دین برای اصلاح جامعه آمده است. اصلاحات معتقد است که در دورانهای مختلف با شعارهای مختلفی که انسانها دارند، همانگونه که نگاه خاصی به جهان دارند و با گذشت زمان و با بسط آگاهی انسان، نگاه او به دین نیز تغییر پذیر است.
سید محمد خاتمی با بیان اینکه اصلاحات خواستار تغییر از عمق بوده و هست، خاطر نشان کرد: به نظر من اصلاحات ریشه دارترین و ماندگارترین جریان در تاریخ کشور ما و دیگر کشورهای اسلامی و شرقی است و معتقدم دارای قوی ترین پشتوانه‌های تئوریک در مقابل جریانهای رقیب است؛ اما این اصلاحات در دوره ما با مشکلات جدی مواجه شد. ما تئوری داریم اما تدوین شده نیست و چه بسا که جریان های رقیب چه ارتجاع متاثر و چه روشنفکران سطحی نگر که هر دو با وام گرفتن از گذشته با توجه به اینکه هر دو مقلد هستند، یعنی یکی مقلد گذشته و دیگری مقلد روز است و هر دو فاقد اندیشه هستند، ممکن است به رغم این که این اندیشه‌ها در جایی نادرست تدوین شده، تئوری تدوین شده‌تری داشته باشند.
رئیس جمهور سابق کشورمان خاطرنشان کرد: به عادت های خود به عنوان سنت های تغییرناپذیر تقدس می دهند و برای تحمیل آن راهی جز خشنونت نمی شناسند به گونه ای که در مقام فکر نظریه پرداز خشونت و در مقام عمل اجراکننده خشونت هستند.
وی افزود : این دسته هرگونه نوآوری و تحول را چه در فکر و چه در سنت ها و چه در متن جامعه برنمی تابد، بلکه به شدت آن را دفع می کند.
رئیس جمهور دولت اصلاحات، با تاکید بر اینکه اصلاحات در طول صد سال گذشته در ایران حضور خوبی داشته است، افزود: اصلاحات در صدد تغییر معادلات قدرت است و با رعایت این اصل که حق حاکمیت مردم بر سرنوشت خود بدهی ترین و مستحق ترین حق بشر است که باید رعایت شود.
رئیس بنیاد باران گفت : اصلاحات خواستار تغییر به نفع آزادی در کنار عدالت و برخورداری جامعه هم از مزایای مادی زندگی و هم از کرامت واخلاق است، لذا اصلاحات خواستار تغییر هم در ذهن و هم در واقعیت زندگی بوده است.
وی خاطرنشان کرد : اصلاحات خواستار تغییر در انگیزه های جامعه ازجمله انگیزه های دینی و نه دین بوده است، چرا که جوهر دین مافوق زمان و مکان و امری ثابت است و تغییرپذیر نیست، اما برداشت های ما از دین آنچه به صورت عادت های ما بوده و رنگ دین گرفته است.
وی با بیان اینکه دین نمی تواند با راههای عالمانه مخالف باشد، خاطرنشان کرد: اصلاحات معتقد است که در دورانهای مختلف با شرایط مختلفی که انسانها دارند همانگونه که نگاه خاصی به جهان و طبیعت دارند به مرور زمان عوض می شوند لذا نگاه انسان به دین هم تغییر پذیر است، برداشت های دینی ما جامه ای بر اندام جامعه است و اگر این جامه عوض شد و همچنان در صدد تحمیل این جامه بر جامعه بودیم یا جامه خواهد درید یا اندام درهم خواهد شکست.
خاتمی گفت: اصلاحات خواستار تغییر بوده و هست اما آرام، اصلاحات از عمق ریشه دارترین و ماندگارترین، در تاریخ اخیر کشور ما و بسیاری از کشورهای اسلامی و شرقی اصلاحات دارای قویترین پشتوانه های تئوریک در مقابل جریانهای دیگر است اما با مشکلات بزرگی روبرو بوده است.
وی افزود : اصلاحات تئوری دارد، اما این تئوری تدوین شده نیست و ارتجاع متعصب که مقلد گذشته و روشنفکران سطحی نگر که مقلد امروزند هر دو فاقد اندیشه اند لذا اصلاحات باید تئوری تضمین شده تری داشته باشد.
رئیس بنیاد باران اظهار داشت : اصلاحات هم در طول 100 سال گذشته وهم در دوره اخیر از ضعف تدوین تئوری و تبیین آن به عنوان مبنای عمل رنج برده و مشکل دوم اصلاح طلبان ناشی گری و تازه واردی بوده است و حال که از کار گل سیاست رها شده ایم، بهتر است به کارگل اصلاحات بپردازیم تا بتوانیم تئوری های قوی را برای اصلاحات تدوین کنیم.
وی ادامه داد : مشکل تازه کاری در اجرا، برنامه ریزی تشخیص اولویت ها و پیگیری برنامه های ریخته شده داشتیم و ما بهتر از این می توانستیم از موقعیت های خود استفاده کنیم و اصلاحات چنان دستاوردهای سترگ، عمیق و ماندگاری داشته که مراتب از ضعف های آن درخشان تر بوده است.
خاتمی مشکل دیگر اصلاح طلبان را در آشفتگی در شعارها و تداخل شعارهای مختلف به خصوص کسانی که خود خوانده در جریان اصلاحات آمدند و این مشکلاتی بود که ایجاد شد و امیدواریم با کمک شما جوانان با نگاهی به گذشته و آینده و با پشتوانه تئوریکی که وجود دارد وهمچنین تجربه گرانسنگی که در دست داریم ، این آشفتگی ها را از بین ببریم.
وی خاطرنشان کرد : از دل اسلام اصلاحات نظام جمهوری اسلامی بیرون آمد، اصلاحات وفادار به جمهوری اسلامی است و پایه جمهوری اراده و رای مردم است و اگر رای مردم ملاک است و هیچ کس حق ندارد نه به نام خدا و نه به نام شیطان، آنچه که مردم نمی خواهند را به آنان تحمیل کند و اراده مردم بروز و ظهور آن در عرصه انتخابات است.
رئیس دولت اصلاحات گفت: اگر رای مردم ملاک است، هیچ کس حق ندارد نه به نام خدا و نه به نام شیطان و نه به نام انسان و یا هر چیز دیگری آنچه را که مردم نمی‌خواهند بر آنها تحمیل کند و در جمهوری اسلامی هم این اصل باید محترم باشد. اراده مردم بروز و ظهورش در عرصه انتخابات است.
خاتمی افزود: خیلی ها تلاش دارند آن را ببندند. یعنی انتخابات در این کشور بی معنا بشود. اصلاحات باید روی این مساله پافشاری بکند و هرجا روزنه‌ای می‌بیند به عنوان یک وظیفه دینی، ملی، اخلاقی و انسانی این روزنه را پاس بدارد. امروز ساز و کار‌هایی که در عرصه انتخاب متاسفانه به صورت قانون درآمده است و اعمال می شود ساز و کار‌های درستی نیست که همواره هم گفته‌ایم، فریاد هم زده‌ایم، اثر نداشته است.
خاتمی خاطر نشان کرد: اصلاحات واقعی باید به واقعیت‌های زندگی و به خصوص به عدالت، به عنوان چارچوب دعوت پیامبران و طلایی‌ترین خواست و نیاز انسانها در طول تاریخ توجه داشته باشد. غافل از اینکه با کمال تاسف به خاطر غلبه گفتمان چپ در هفت دهه اول قرن بیستم، حتی ما عدالت اسلامی را هم فقط در وجهه اقتصادی آن دیدیم و معنی آن را این دانستیم که سرمایه‌های ملت را بی حساب و یک بار مصرف در جامعه توزیع کنیم. در حالی که اولا عدالت در بینش اسلامی به خصوص بسیار وسیع‌تر از عدالت اقتصادی است. حتما یک جامعه فقیر و نابرابر یک جامعه مطلوب و انسانی و اسلامی نیست. به همین دلیل هم باید به شدت روی این مساله برنامه ریزی کرد.
وی افزود: اما از یک طرف اگر عدالت، دادن حق هر کسی به صاحب آن است، کدام حق بزرگ‌تر و باشکوه‌تر و فاخرتر از حق حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش است. البته این انسان برای اینکه حاکم بر سرنوشت خویش باشد نباید فقیر هم باشد. دوم اینکه برای فراهم آوردن زندگی مادی جامعه باید امکانات مادی جامعه را بالا برد و آنگاه توزیع کرد. جامعه‌ای که سرمایه‌هایش به صورت درآمد مصرف می‌شود، آن هم یک بار مصرف، فقط عدالت در چنین جامعه‌ای به معنای توزیع فقر و مزمن کردن و پایدار کردن فقر در همه اقشار جامعه است.
رئیس جمهور سابق کشورمان در ادامه سخنان خود تاکید کرد: اصلاحات به انتخابات به عنوان مدار و محور مردم سالاری که مورد خواستش بوده است اعتماد داشت و با مشکلاتی نیز روبرو شد اما نباید مایوس شد تا آنجا که روزنه هست باید حضور داشت.
خاتمی تاکید کرد: روزنه انتخابات در شوراها بازتر از روزنه انتخابات در خبرگان است. در عین حال که معتقدم در خبرگان هم باید حضور پیدا کرد، گرچه مجمع روحانیون مبارز به دلیل علل مختلفی که در اطلاعیه اش هم آمده است، قادر به دادن لیست نشد ولی معتقدم در تهران چندین نفر و در شهرستانها بعضی از شخصیت های ارزنده هستند که اصلاح طلبان و جوانان آنها را می‌شناسند و به آنها رای خواهند داد.
وی ادامه داد: در خبرگان هم باید رای داد ولی در شوراها ما امکانات بهتر و بیشتری داریم و باید شرکت کرد و بدانید که باطل السحر مقاومت در مقابل اصلاحات، مردم سالاری، آزادی، استقلال و پیشرفت، حضور مردم است، منتها حضور مردم تدریجی است.
خاتمی اظهار داشت: ممکن است کسانی باشند که حیات خود را در غیبت مردم بدانند و در غیبت اکثریت مردم با رای های حداقلی، خود را نماینده مردم می‌دانند ولی اگر اکثریت به صحنه بیاید، معتقدم کاملا مشخص است که نتیجه چیست و هرچه نتیجه باشد، آن نتیجه مبارک و میمون است و حضور مردم می‌تواند بسیاری از موانع و مشکلات را بردارد و مسیر تدریجی، گام به گام و استوار اصلاحات را تامین کند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: جوانان در این عرصه نقش ممتاز دارند. همه ما بکوشیم از این روزنه یعنی انتخابات استفاده کنیم و با حضور فراگیر خود، باطل السحر اموری باشیم که قدرت شان به نفع ملت، کشور، اسلام و انقلاب اسلامی نیست.
نظر شما