فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: هیچ انتقادی بدون شناخت محتوا ممکن نیست. اگر کسی در صدد انتقاد از فرهنگ حاکم بر مغرب زمین باشد لازم است ابتدا آن را به خوبی بشناسد. در بین فیلسوفان غربی عده ای معدود هستند که با نگاه انتقادی به این فرهنگ می نگرند و معتقدند غرب اینک دچار چالشهای جدی فرهنگی و اخلاقی است. السدیر مک اینتایر فیلسوف اخلاقی است که چنین رویکردی به دنیای غرب دارد. او معتقد است که دنیای غرب اینک به شدت دچار نابسامانی اخلاقی است و معیارهای تشخیص نیک و بد را از دست داده است.

مک اینتایر متولد 1929 است و بیشتر تحصیلات خود را در انگلستان گذرانیده است و اینک در آمریکا تحصیل می کند. او بیش از هر چیز به نقد عاطفه گرایی، سودگرایی، لیبرالیسم و مدرنیسم در اخلاق و سیاست توجه کرده است به طوری که اینک او را یکی از بزرگترین منتقدان لیبرالیسم غربی می دانند.

او در کشف پیشفرضها و نقد آراء اخلاقی و سیاسی این مکتب تلاش وافری نموده است به حدی که هر کس اینک در مباحث عدالت اجتماعی، فضیلت اخلاقی و آزادی سیاسی قلم می زند ناچار است به نظرات او عنایتی ویژه داشته باشد. وی را یکی از مدافعان جدی ارسطوگرایی که یکی از تقریرهای تفکر دینی است محسوب می دارند. به همین دلیل از دید منتقدان به ویژه اندیشمندان مسیحی، یهودی و مسلمان جایگاه مک اینتایر در فلسفه اخلاق و سیاست معاصر در خور توجه است.

گرچه رویکردهای فلسفی وی با نگاه متدینان تطابق کامل ندارد ولی لااقل به یک معنی می توان این دو اندیشه را هم آوا و همنوا در راستای تقابل لیبرالیسم فردگرایانه دانست که بر فضای فرهنگ غرب حاکم است.

کتاب حاضر تلاشی است برای شناخت شخصیتی که بخش قابل ملاحظه ای از عمر خود را در تدوین انتقادهایی که اینک از آن یاد شده سپری نموده است و از این نظر برای ما اهمیت دارد که بدانیم امروزه در دنیای مدرن چه سبکی را در اخلاق و سیاست پیش گرفته و با چه مشکلاتی مواجه است و چگونه به چالشهایی که اینک گریبانگیر آن است رسیدگی می کند و چه ملاحظات فلسفی را در درون خود برمی تابد.

کتاب حاضر از سه بخش و هشت فصل تشکیل شده که این بخشها عبارتند از: پیشینه ارسطوگرایی، ارسطوگرایی، تداوم ارسطو گرایی در قرون وسطی، فروپاشی پایه های دین و اخلاق سنتی و تلاشهای نافرجام برای نجات آن، ویژگی های اخلاق و سیاست مدرنیته و پیامدهای آن، لیبرالیسم، بازنگری و اصلاحات در ارسطوگرایی، نقد و بررسی روش مک اینتایر.

این کتاب رساله دکتری مولف است که با راهنمایی های دکتر محمد لگنهاوزن، حجت الاسلام صادق لاریجانی و استاد مصطفی ملکیان صورت گرفته است.