جشنواره های فیلم زنان فیلمساز، فیلم ایدز، فیلم بهزیستی، بین المللی فیلم مستند کیش، فیلم و عکس دانشجویان، پائیزه فیلم های سینمائی-علمی، سراسری فیلم 100 ثانیه ای، فیلم پلیس، فیلم شهر، بین المللی فیلم فجر، فیلم کوتاه تهران، بین المللی فیلم کودک و نوجوان، بین المللی فیلم رشد، فیلم دینی رویش، فیلم محله، فیلم کارآفرینی، فیلم امام رضا(ع)، سینمایی نماز و نیایش به روایت دوربین، بین المللی فیلم وارش، فیلم های قرآنی، فیلم دفاع مقدس، فیلم دفاع مقدس دانش آموزی و فیلم کوتاه مهر، کارنامه جشنواره های برگزار شده در یک سال سینمایی کشورمان را تشکیل می دهند.
از 23 جشنواره فیلمی که در طول یک سال گذشته در کشورمان برگزار شد یا می شود، هر ساله با تغییرات مشابهی مواجه هستیم که تدریجاً از تغییر ناگهانی فاصله گرفته و جای خود را به اصلی نهادینه در برگزاری جشنواره در کشورمان می دهد. معضل حضور جشنواره هایی که با گذشت چند سال از برگزاری آنها و گاهی در همان سالهای ابتدایی دچار توقف می شوند و گاهی این توقف به حذف دائمی می انجامد.
در سال جاری با مصداق بارزی از این توقف و به نوعی ایستایی در برگزاری برخی جشنواره ها روبرو بودیم که قدمت برخی، نفس این تغییر و توقف را زیر سوال می برد.
جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان که هر ساله در شهر اصفهان برگزار می شد و به نوعی با چهره این شهر عجین شده بود، امسال بنا به عللی از برگزاری باز ماند. بیست و یکمین دوره این جشنواره با وقفه ای طولانی قرار است اردیبهشت ماه 86 در شهر همدان برگزار شود.
نفس تغییر شهرهای برگزار کننده جشنواره هایی که به نوعی قدمت پیدا می کنند و به نوعی پایتخت فرهنگی تبدیل می شوند می تواند موجب ارتقاء سطح فرهنگی یک شهر بخصوص در حیطه اجرایی و احداث سالن و ... شود اما در صورتی که این تغییر به صورت روتین در ساختار جشنواره تعریف شده باشد و پیش بینی های لازم برای تناسب امکانات شهر انتخاب شده با ساختار جشنواره صورت گرفته باشد.
این که در آستانه برگزاری یک جشنواره تصمیم به انجام این تغییر گرفته شود آن هم در شرایطی که برای محل جدید پیش بینی های لازم بخصوص از جهت نمایش و تعداد سالن های سینما در نظر گرفته نشده، چه توجیه منطقی می تواند داشته باشد؟ غیر از این است که چنین تغییر ناگهانی به وجهه و اعتبار چندین ساله این جشنواره لطمه می زند و نتیجه کوتاه مدت آن همان چیزی است که در حال حاضر بر سینمای کودک حاکم شده، کاهش تولید فیلمهای کودک و نوجوان که برخاسته از زیر سوال رفتن اعتبار این سینما با تکیه بر مهمترین و تنهاترین جشنواره اش است.
هفتمین جشنواره بین المللی فیلم مستند کیش امسال پس از وقفه ای دو ساله برگزار شد در شرایطی که کامران شیردل جای خود را به دبیر جدید، حجت الله سیفی داده بود. شرایط حاکم بر جشنواره امسال و اتفاقاتی که در حاشیه و متن این جشنواره روی داد از مسائل محوری بود که روزنامه ها و خبرنگاران متعددی به آن پرداختند و در مقالات مختلفی مطرح شد. اینکه سینمای مهجور مستند صاحب جشنواره ای خوش قد و قامت متناسب با قدمت و اعتبارش در کشورمان شده بود مسلماً اعتباری برای سینمای بلند آوازه کشورمان محسوب می شد.
جشنواره ای که با تکیه بر اعتبار و تجربه های مثال زدنی دبیر خود توانست این وجهه را پررنگ کرده و هر ساله مکانی برای گردهمایی متخصصان این سینما و تمرکز تجربه های جدید در کنار اهمیت بر تجربیات گذشته باشد. اما با تغییر این دبیر و وقفه ای دو ساله در برگزاری، جشنواره بین المللی فیلم مستند کیش تبدیل شد به مکانی برای افسوس خوردن بر آنچه که سینمای مستند کشورمان از دست داد که طبعاً زیر سوال رفتن اعتبار و وجهه تنها جشنواره سینمائی این حیطه نمی تواند اتفاق گذرا و کمرنگی تلقی شود. متولی و موسس این جشنواره هم در انزوا شنونده سرنوشت تلخی است که فرزندش دچار آن شده است.
چهارمین جشنواره فیلم کوتاه وارش که در سال 83 به صورت بین‌المللی برگزار شد قرار بود به صورت دوسالانه برگزار شود اما پنجمین دوره این جشنواره بین المللی امسال به دلیل فقدان اعتبار اداره کل ارشاد مازندران از برگزاری باز ایستاد. حتی جمعی از سینماگران و اعضای شورای سیاستگذاری این جشنواره در نامه‌ای سرگشاده به وزیر ارشاد خواستار حمایت وزارت ارشاد از برگزاری این جشنواره شدند.
در بخشی از این نامه آمده است :" این جشنواره به دلیل برنامه ریزیهای کلان با تکیه بر تصمیم گیری شورای سیاستگذاری متشکل از چهره های صاحب نام سینمای ایران در قالب کمیته ها و واحدهای مختلف روابط عمومی، بین الملل، بازرگانی، ارزشیابی، افتتاحیه و اختتامیه و ... کلیه جوانب را پیگیر بوده که حاصل این پیگیری شرکت بیش از 4000 عنوان فیلم های کوتاه داستانی، مستند و پویانمایی از هنرمندان و فیلمسازان جوان داخلی و خارجی در چهار دوره برگزاری جشنواره بوده است. حضور چهره های شاخص سینمای کشور در قالب شورای سیاستگذاری، داوری و انتخاب نیز حاکی از اعتبار این حرکت اصیل و بی آلایش است". اما همچنان از برگزاری این جشنواره خبری نیست.
دهمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس که به صورت دوسالانه برگزار می شود در سال 84 با چند وقفه و تغییر در زمان برگزاری و نهاد برگزار کننده بالاخره در آبان ماه برگزار شد. از اواخر سال 83 برای برگزاری این جشنواره در خرداد 84 برنامه ریزی و اعلام آمادگی شد و حتی روز برگزاری این جشنواره از سوی متولیان برگزاری آن همزمان با سالروز آزاد سازی خرمشهر اعلام شد. اما در زمانی که فیلم های این عرصه به دبیرخانه ارسال می شد و هیأت انتخاب فیلم ها نیز اعلام شده بودند، ناگهان خبر توقف این جشنواره اعلام شد.
سید محمد علوی، معاون هنری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و دبیر دهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس در نشست خبری که صبح روز 25 اردیبهشت ماه 84 برگزار کرد، به صراحت خبر از تعطیلی جشنواره فیلم دفاع مقدس داد و مشکل اصلی را در عدم همکاری نهادهای برگزار کننده اعلام کرد.
این موضوع با واکنشهای مختلف و نسبتاً تندی از سوی سینماگران، صاحبنظران و مدیران فرهنگی مواجه شد و بسیاری بر این اعتقاد بودند که عدم کفایت مدیران جشنواره باعث تعطیلی آن شده است. برهمین اساس برگزاری جشنواره بر عهده رئیس انجمن سینمای دفاع مقدس قرار گرفت که خود از منتقدین مدیریت قبلی جشنواره بود. شرف الدین که در آن زمان گفته بود اگر جشنواره تعطیل شود، دلیل آن را باید در بی کفایتی مدیریت جشنواره جستجو کرد، در گفتگو با یکی از خبرگزاریها اعلام کرد که جشنواره به رغم مشکلات اجرایی و نبود نقدینگی برگزار می شود، اما نحوه برپایی آن تغییر خواهد کرد. وی ناهماهنگی موجود در برپایی جشنواره را ناشی از موقعیت و شرایط سیاسی کشور دانست.
و بالاخره دهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس اول تا پنجم آذر 84 برگزار شد. با گذشت دو سال از برگزاری آخرین دوره این جشنواره و نزدیک شدن به سال 86 و یازدهمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس احسان محمد حسنی، معاون هنری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس طی یک نشست مطبوعاتی در اردیبهشت 85 تصریح کرد : "مسائلی که در دهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس بین بنیاد و انجمن فیلم دفاع مقدس و دیگر مراکز پیش آمد الان تبدیل به فضای همکاری شده است و نتایج این همکاری را در جشنواره دفاع مقدس امسال خواهید دید و امسال سال رونق سینمای دفاع مقدس است" .
با همه اتفاقات و حرف و حدیث های موجود سال 86 در انتظار برگزاری دوره جدید این جشنواره با وقفه و تغییر در زمان و ... هستیم که انتظار دور از ذهنی نیست.
و جدیدترین خبر مربوط به تغییر زمان برگزاری نخستین جشنواره فیلم بهزیستی است که پیش از این قرار بود 11 تا 15 دی‌ماه در تهران برگزار شود اما به دوم تا ششم اسفندماه 85 موکول شد. بنا به اعلام دبیر این جشنواره، تغییر بنا به درخواست دفتر برنامه‌ریزی و توسعه فعالیت‌های سینمایی وزارت ارشاد مبنی بر برگزاری جشنواره‌های موضوعی بعد از 25 بهمن‌ماه صورت گرفته است.
این تغییرات انجام شده و احتمالی، به جشنواره هایی می پردازد که بیشتر در مرکز خبر و اطلاع رسانی قرار گرفته اند. همین چند مورد می تواند به خوبی نتایج این وقفه و تغییرات را که اعتبار و وجهه سینمای کشورمان را تحت تأثیر قرار می دهد، مشخص کند. سینمایی که هر چند به غلط، اعتبارش را مدیون همین جشنواره های متعدد و بی حساب است و با این رویکرد همان رونق ظاهری خود را از دست می دهد.
شاید برخی از مشکلات متولیان در برگزاری یک جشنواره ها قابل پیش بینی نباشد و به زمان و دوره برگزاری مربوط باشد ولی مسائلی چون بودجه تخصیصی و یا اختلافاتی که منجر به تضعیف بنیه سینمای کشورمی شوند کاملاً قابل پیشگیری هستند اگر اعبتار سینمای کشورمان در درجه اول اهمیت قرار بگیرد.
نظر شما