مخالف تمام علوم انسانی غربی نیستیم/ دلیل مخالفت اساتید با بازنگری

به گزارش خبرنگار مهر، غلامعلی حداد عادل صبح امروز در نشست خبری، گزارشی از دستاوردها و برنامه شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ارائه داد.

وی گفت: دانشگاه‌ها از اول انقلاب یکی از مسائل مهم و مورد توجه بودند. در انقلاب فرهنگی نیز یکی از اهداف تحول محتوای کتاب ها و روش های آموزشی بود که از سال ۵۹ آغاز شد.

رئیس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی ادامه داد: بعد از آن هم فعالیت هایی در دانشگاه‌ها در راستای انقلاب فرهنگی قبلی و شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفت. بخشی از فعالیت ها نیز توسط شورای اسلامی سازی دانشگاه ها انجام شد تا اینکه در سال ۸۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی با تمرکز بر موضوع علوم انسانی، شورایی ایجاد کرد که این شورا ترکیب و شرح وظایفی داشت.

وی افزود: این شورا در حال حاضر ۲۳ نفر عضو دارد که تعدادی حقیقی و حقوقی هستند. همچنین روسای دو دانشگاه بزرگ تهران و علامه طباطبایی عضو این شورا هستند.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی افزود:  تاکنون ۱۴۶ جلسه توسط این شورای تشکیل شده. فلسفه کار شورا این است که ما علوم انسانی را در دانشگاه های خود آگاهانه انتخاب کنیم. این گونه نباشد که هر که خواست هر برنامه و اندیشه ای را از هر جای دنیا ترجمه و بر اساس آن کتاب تالیف کند و آن کتاب در دانشگاه ها تدریس شود.

حداد عادل تصریح کرد: علوم انسانی بر یک مبنای فلسفی، معرفتی و ارزشی است و پذیرفتن هر نحوه ای از علوم انسانی به معنای پذیرفتن مبانی پشت سر آن است، چون آن مبانی در هر شاخه علوم انسانی اثر گذاشته و در آن رشته متجلی می شود، بنابراین باید تلاش کرد یک علوم انسانی بر پایه معارف معنوی، مذهبی و دینی و اسلامی در کشور ایجاد کرد.

وی ادامه داد: شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بر این اساس از چهار وجه و نظر اساسی تشکیل شده است که متشکل از اسلامی سازی علوم انسانی، بومی سازی، کارآمدی و روزآمدی است.

 رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی افزود: علوم انسانی سعی کرده در این چهار وجه فعالیت کند. یکی از وجه هایی که علوم انسانی در آن فعالیت می کند، برنامه های آموزشی درسی است که منجر به تالیف کتاب و تغییر محتوا می شود.

حداد عادل تصریح کرد: همچنین ارتباط با استادان، مسائل مربوط به دانشجویان، پایان نامه ها و مجلات پژوهشی همه در چشم انداز کاری است که شورای تحول و ارتقای علوم انسانی برای خود در نظر گرفته است.

وی ادامه داد: شورای تحول موضوع تحول هر یک از رشته های علوم انسانی را به استادان همان رشته واگذار کرده است. این گونه نیست که شورا خود در هر رشته تصمیم گیری کند.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی اظهار داشت: در قدم اول، شورا تصمیم گرفت از میان همه رشته های علوم انسانی به برخی از رشته ها اولویت دهد و روی آن رشته ها متمرکز شود که اکنون ۱۶ رشته علوم انسانی، کانون توجه شورا است. این ۱۶ رشته از علوم تربیتی، فرهنگ ارتباطات و رسانه، علوم اجتماعی، علوم سیاسی، روانشناسی، مشاوره، مدیریت، علوم تاریخی، حقوق، علوم اقتصادی، هنر، معماری و شهرسازی، فلسفه، فلسفه دین، مطالعات زنان و خانواده، زبان ها و ادبیات خارجی تشکیل شده است.

وی ادامه داد: در هر کدام از این رشته ها تعداد ۷ تا ۱۵ نفر از استادان دانشگاه از شهرستان و تهران دعوت به کار شده اند. در حال حاضر ۲۰۰ الی ۳۰۰ نفر از استادان علوم انسانی در این کارگروه ها مشغول به فعالیت هستند و نتیجه تلاش آنها این بوده که ۶۵ برنامه درسی دانشگاهی را بعد از بررسی های مفصل به تصویب رسانده ایم. برخی از این برنامه ها چندین سال وقت برده است.

حداد عادل تاکید کرد: خود این کارگروه ها، کارگروه های فرعی تشکیل داده اند و از استادان دیگر دعوت کرده و به فعالیت ادامه می دهند. در کنار برنامه ریزی درسی، یکی دیگر از برنامه هایی که شورای تحول پیگیری می کند، تالیف کتاب است که تاکنون ۱۰ عنوان کتاب چاپ شده است و تعدادی نیز مراحل تالیف و انتشار را طی می کند.

با تمام علوم انسانی غربی مخالفت نمی کنیم

وی افزود: بنای ما این نیست با تمام علوم انسانی غربی مخالفت کنیم و همچنین بنای ما این نیست که تمام علوم انسانی غربی را بدون نقد و سنجش بپذیریم. در واقع بنای ما بر اساس آگاهی است.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: شورا دارای دبیرخانه و ۵ معاونت است که فعالیت می کنند.

حداد عادل در پاسخ به سوال مهر درباره دلایل مخالفت برخی از اساتید علوم سیاسی و جامعه شناسی با تغییر سرفصل ها توسط این شورا، گفت: این مسئله منشاء مکتبی و فکری دارد. عده ای هستند که هر گونه تغییر در مطالب علوم انسانی غربی را ناروا می شمارند و تصورشان این است که همان گونه که فیزیک و شیمی را تغییر نمی دهیم، در علوم انسانی نیز باید همان گونه رفتار کنیم، ولی ما چنین اعتقادی نداریم. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز آن را تایید نمی کند.

وی ادامه داد: در علوم سیاسی اعتراض یکی از معلمان دانشگاه این بود که چرا درس مربوط به انقلاب اسلامی، اندیشه سیاسی امام (ره) در برنامه علوم سیاسی گنجانده شده است. پاسخ ما این است که انقلاب اسلامی در این ۴۰ سال تحول عظیمی را در کل علوم سیاسی در دنیا ایجاد کرده و بیش از هزاران پایان نامه علوم سیاسی در خارج از کشور راجع به انقلاب اسلامی و اندیشه سیاسی امام (ره) بوده است.

شرط پاسخ به اعتراضات درباره محتوای دروس

حداد عادل افزود: شورای تحول و ارتقای علوم انسانی آمادگی دارد به اعتراضاتی که به محتوای دروس وجود دارد، اگر با مبنای اسلامی مغایرت نداشته باشد، ترتیب اثر دهد، اگر ضعفی نیز وجود دارد آن را برطرف کنیم.

وی درباره نحوه انتخاب شدن استادان در کارگروه های علوم انسانی نیز گفت: شرط اصلی اعتقاد به تحول در علوم انسانی است.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی درباره ضمانت اجرایی برنامه ها توسط دانشگاه ها نیز گفت: ما این برنامه ها را به وزارت علوم ابلاغ می کنیم، این دیگر دست آنهاست که به دانشگاه ها ابلاغ کنند.

وی درباره همکاری با حوزویان در بازنگری علوم انسانی گفت: نمایندگانی از حوزه علمیه در شورای تحول و ارتقای علوم انسانی عضو هستند و با شورا همکاری دارند و انجمن های زیادی از علوم انسانی در حوزه های علمیه ایجاد شده است.

حداد عادل در بخش دیگری از سخنان خود نیز گفت: دغدغه شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، گسترش بی رویه علوم انسانی در کشور است.