به گزارش خبرگزاری مهر، به عقیده کارشناسان ترک مرگ نیازوف رئیس جمهور فقید ترکمنستان ممکن است سبب شدت گرفتن رقابت میان روسیه و آمریکا برای کنترل منابع انرژی آسیای میانه شود.
صبح پنجشنبه 30 آذر رسانه ها از مرگ نیازوف رئیس جمهوری ترکمنستان به علت بیماری قلبی خبر دادند.
این در حالی است که "ولادیمیر ژیرینوفسکی" نایب رئیس مجلس دومای روسیه ادعا کرده بود: این رویداد می تواند سبب رقابت آمریکا و ایران در ترکمنستان برای به قدرت رساندن حکومت طرفدار خود شود.
روزنامه محافل تجاری ترکیه موسوم به "رفرانس" در مقاله ای به همین مناسبت نوشت : "مرگ ترکمن باشی که سالها حکومت ترکمنستان ثروتمند ازگاز طبیعی را برعهده داشت؛ به حاد شدن رقابت میان روسیه و آمریکا که تلاش می کنند که برمنابع انرژی در آسیای میانه مسلط شوند؛ منجر خواهد شد".
گاز، مهمترین ثروت کشور ترکمنستان در آسیای میانه است. طبق اطلاعاتی که چند سال قبل منتشر شده بودند، ذخایر کشف شده و اثبات شده گاز ترکمنستان برابر با 22.5 تریلیون متر مکعب می باشد. پیش بینی می شود که تا سال 2010 میلادی استخراج آن تا 120 میلیارد متر مکعب افزایش یابد که ازاین میان 100 میلیارد مترمکعب ویژه صادرات است؛ تمام عملیات استخراج گاز در این کشور به وسیله کمپانی های دولتی انجام می شود.
صادرات سوخت برای این کشور سالانه درآمدی چندین میلیارد دلاری به همراه دارد. کارشناسان غربی می گویند که ترکمنستان می توانست بسیاربیش ازاین مقداراز این راه درآمد کسب کند. اما با توجه به زیرساخت های حمل و نقلی به وجود آمده از زمان شوروی سابق، عشق آباد تنها دو خریدار مستقیم دارد: روسیه و ایران.
روزنامه "رادیکال" نیزتاکید می کند: "تزلزل های سیاسی ممکن است که یکی از عواقب اولیه مرگ نیازوف شود، چرا که آمریکا و روسیه برای تشکیل حکومت جدید در ترکمنستان تلاش زیادی خواهند کرد". این روزنامه تاکید دارد: "برگ برنده آمریکا دراین درگیری توان مالی و شهرت بین المللی است. روسیه به نوبه خویش از روابط (سنتی) قدیمی استفاده خواهد کرد".
به اعتقاد این روزنامه انتظار می رود که در آینده فعالیت جاسوسان خارجی در ترکمنستان بیشتر شود. "رادیکال " خاطر نشان می کند: "در آینده نزدیک ترکمنستان برای فعالیت سازمان های غیر دولتی و جاسوسان روسیه و آمریکا باز خواهد بود".
همچنین تحلیلگران بر این باروند که مرگ غیر منتظره نیازوف، روسیه را مجبورخواهد کرد که به این بیندیشد که چنین مسئله ای چه تاثیراتی می تواند برعرضه گازترکمنستان داشته باشد. هرچند که دراعلامیه اخیردولت ترکمنستان تاکید می شود که عشق آباد به تمام تعهدات خود دررابطه با توافقات بین المللی ودوجانبه عمل خواهد کرد"، اما این روزها برای مسکو روزهایی نگران کننده می باشند.
"سرگئی پریخودکو" معاون رئیس جمهور فدراسیون روسیه خاطر نشان نمود که در کرملین امیدواراست خط مشی توسعه روابط دوجانبه با روسیه در دولت جدید ترکمنستان جانشین شود.
درسال 2003 میلادی بین مسکو وعشق آباد توافقنامه 25 ساله برای همکاری در زمینه گاز امضا شد. در چارچوب این توافقنامه گازپروم از طریق شعبه خود " گاز اکسپورت "، قراردادی دراز مدت با کمپانی دولتی "ترکمن نفت گاز" برای خرید و فروش گاز ترکمنستان در تمام مدت اعتبار این توافقنامه امضا کرد. در سال جاری در روسیه 30 میلیارد متر مکعب گاز به نرخ 65 دلار به ازای هزار متر مکعب (از اول ژانویه نرخ آن برای گازپروم برابر با 100 دلار خواهد بود) عرضه می شود. تعهد عشق آباد در برابر ایران نیز تا سال 2018 میلادی عرضه 7 میلیارد متر مکعب گاز در سال می باشد.
حال در اینجا این پرسش مطرح است که در آینده گاز ترکمنستان به کجا جریان خواهد یافت؟ به گفته "اژدر کورتف" رئیس مرکز مطالعه حقوق بین الملل مسکو و کارشناس برجسته در امور اقتصاد ترکمنستان، پیش بینی همکاری جدید عشق آباد و مسکو تا حد بسیاری بستگی بدین دارد که چه کسی جانشین نیازوف خواهد شد. زیرا دربین اطرافیان رئیس جمهور فقید افراد بسیاری به دلایل متعدد تمایل به اروپا داشتند.
این کارشناس اظهار داشت که آمریکایی ها پشت پروژه افغانی (انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان) می ایستند، اما مشکل به گفته وی در تعداد پروژه ها نیست، بلکه دراین است که آیا ترکمنستان توان عرضه در چنین حجم های سنگینی را دارد یا خیر؟ استخراج در مدت اخیر عملاً رشدی نداشته است، معادن قدیمی رو به پایان هستند و معادن جدید نیز فعلاً با ذخایر خود توجیهی برای پیش بینی ها نیستند.
نظر شما