نخست تلاشی است که این فرقه مذهبی که در میان اهل سنت هم در اقلیت است برای تغییر معادله قدرت در عراق صورت میدهد. این بیانیه نسخه مکتوب فرضیات ذهنیای است که اخیرا از سوی برخی چهرههای عربستان سعودی اوج یافته و در آن از قدرتگیری شیعیان در عراق ابراز نگرانی شده است. این نگاه، معادله سیاسی عراق را تا حد کشاکشهای قومی- مذهبی سوق میدهد و با فرضیاتی چون شکلگیری هلال شیعی سعی در اخلال در روند دموکراتیک ارتقای جایگاه شیعیان عراق دارد.
به دیگر سخن، این دیدگاه حقی جهت رشد سیاسی شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند و در دوران بعث تحت سلطه دیکتاتوری بودند قائل نیست و میکوشد فضای جدید خاورمیانه را به قیمت کشتار و خشونت تغییر دهد.دوم اینکه در این بیانیه به استفاده از زور و اسلحه علیه شیعیان عراق تاکید شده است؛ امری که بهوضوح منشاء آتش خشونتها در عراق را نشان میدهد و مشخص میسازد که چه گروههایی از ایجاد ثبات و آرامش در عراق آسیب میبینند و به همین علت علیه آن اقدام میکنند.سوم اینکه شکلگیری فرقه وهابیت بر پایه تفرقهافکنی میان شیعیان و اهل سنت بوده است و جهتگیری آنها نیز بر پایه تامین منافع بازیگران خارج از منطقه است تا کنشگران منطقهای.
تحرکات همین فرقه از علل اصلی کدورت چندساله دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی بوده و هنوز هم سنگاندازی در راه تحکیم روابط این دو کشور مهم و قدرتمند منطقه از ناحیه مدافعان و هواداران وهابیت صورت میگیرد. بر همین مبناست که بیانیه علمای وهابی زنگ خطر را برای دو طرف تهران- ریاض به صدا درمیآورد.
تجربه نشان داده هرگاه موقعیت ایران در دیپلماسی منطقهای تضعیف شده و یا تهران درگیر دیگر مسائل سیاست خارجی خود بوده است تحرکات علیه ایران و حوزههای نفوذ آن افزایش یافته که در شرایط فعلی هم به خاطر اتهامهای مکرر آمریکا علیه ایران و سوریه و نیز تحولات پرونده هستهای فرصت برای رشد خصومتها علیه تهران مهیا شده است. این هشداری است برای مقامات ایران که به عنوان مهمترین کشور شیعی منطقه باید جبهههای عقیدتی تفرقهافکنانه را با ابزار دیپلماسی کارآمد خنثی کنند.
تحولات اخیر همچنین نشانگر آن است که اهل سنت قطعاً برنده بازی نیست چرا که وهابیت به نمایندگی ناخواسته از آنها گوی سخنگویی را ربوده و به نام دین و عملاً علیه آن به اصل همزیستی مسالمتآمیز شیعه و سنی لطمه میزند. تحریککنندگان پشت پرده خارجی بیانیه وهابیون در آینده نهتنها نقشی برای این تفکر قائل نمیشوند بلکه از آن برای تعبیر نقشه مطلوب خویش بهره میجویند.
این طیف بیشترین ضربه را در وهله اول به عربستان سعودی و در وهله دوم به ثبات منطقهای میزند چرا که میکوشد دامنه آتش در عراق را به کل منطقه سرایت داده و با تحریک احساسات مذهبی- فرقهای جغرافیای فکری جدیدی را ساماندهی کند؛ جغرافیایی مبتنی بر عدم وحدت مسلمین و شاخهبندی آنها جهت تاثیر بر جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه.
نظر شما