نوگرایی؛ روح اسلامی مساجد امروز را کمرنگ کرده است

به گزارش خبرنگار مهر، شک نیست که مسجد نمادی بی نظیر از معماری اسلامی و نمایشگاهی از هنر اسلامی است. اسلام عالی ترین شکل هنر را در معماری و به ویژه معماری مساجد به نمایش گذاشته است، از طریق معماری خاص مساجد، جلوه های عظیمی از شکوه اسلامی عرضه می شود که هر بیننده ای را تحت تأثیر قرار می دهد.

جلوه های بسیاری از معماری و هنر  در مساجد دیده می شود ، این معماری و هنر آمیخته با مهندسی ، گچبری ، آجرکاری ، موزائیک کاری ، کاشیکاری ، سفالگری ، سنگ تراشی ، مقرنس سازی ، آئینه کاری ، کنده کاری ، منبت کاری ، خاتم کاری ، نگارگری ، خوشنویسی ، تذهیب ، پرتو  پردازی ، فضاآرائی و محوطه سازی ارائه می شود که هر یک به تنهایی  نمونه هائی از هنرمندی های بی بدیلی است که توسط عاشقان خالق هستی، خداوند تکتا در این مکانهای معنوی انجام می شود .

گنبد ، محراب ، گلدسته ، ستون و منبر، هر یک به نوعی پیامی معنوی را منتقل کرده و نقشی اساسی در اتصال هر چه بهتر انسان به خالق هستی دارند . هنر ایرانی اسلامی از طریق مساجد همواره در معرض دید بوده و امکان بهره گیری معنوی و لذت بصری را فراهم می آورند .

مسجد به عنوان یک بنای مذهبی و فضای پرستشگاهی در طول تاریخ هنر اسلامی، همواره عالی ترین نمونه های معماری و تزئین را به خود داشته و فضایی مقدس بوده که مؤمنان آن را از فضای دنیوی پیرامون خود متمایز دانسته و معتقد بوده اند که این مکان با شأن قدسی می تواند بر معنای حرکات و کلمات انسان بیفزاید. این بنا همچنین نماد برتری ارزش های والا و معنوی برای مؤمنان بوده است . از این رو سایر کاربردهای مسجد و دیگر فعالیت ها و رویدادهایی که در مسجد روی می داد در هاله ای از قداست قرارداشته است.

متأسفانه در مساجد امروزی دیگر از ملاک ها و معیارهای معماری اسلامی و از آرایه های اسلامی استفاده نمی شود، در این راستا بر مبنای معماری نوین، بناهای مساجد کنونی فضاهایی ساده بدون هرگونه تزئین هستند که روح اسلامی در آنها بسیار کمرنگ است .

از آنجایی که مساجد نقش مؤثری در برگزاری نماز و تقرب به سوی خداوند متعال دارند، معماری آنها نیز در این امر نقش به سزایی ایفا می کند.

از نظر روانشناسی معماری مساجد در انسان آرامشی ژرف و عمیق ایجاد می کند، این آرامش دستیابی به نوعی تعادل روحی و روانی برای انسانی که در جامعه امروز زندگی می کند را موجب شده و به ارتباطی میان خالق هستی، طبیعت و خود منجر می شود .

امروزه شاهد هستیم که مساجد با هزینه های گزاف ساخته می شوند اما آنچه در آنها به چشم نمی خورد فضای معنوی و نورانی است، معنویتی ناشی از کاشیکاریهای زیبا، خطوط قرآنی و احادیث نبوی .

دور شدن از معماری سنتی، اسلامی و شیعی مساجد ایران، نتیجه نوگرایی و مدرنیسم است، مساجد امروز از معماری خاص و عرفانی خود دور شده و جلوه های بصری نیز در آنها دیده نمی شود که نتیجه آنها نیز ساده شدن بیش از حد مساجد، به عنوان پایگاههایی معنوی است .