زیست‌حسگر تشخیص زودهنگام سرطان سینه ساخته شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، هدایت‌اله قورچیان و فاطمه حکیمیان همراه با پژوهشگران مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران موفق به طراحی و ساخت زیست‌حسگر برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه شدند.

سرطان سینه از شایع‌ترین علل مرگ و میر در زنان است. بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت از هر ۸ تا ۱۰ زن، یک نفر دچار سرطان سینه می‌شود که در ایران از هر ۱۰ تا ۱۵ زن، احتمال ابتلای یک نفر به سرطان سینه وجود دارد بنابراین سن بروز سرطان سینه در زنان ایران یک دهه کمتر از زنان کشورهای توسعه یافته است.

به طور کلی سرطان سینه در ۱۴ درصد از زنان (یک مورد از ۷ مورد) رخ می‌دهد این درحالی است که علاوه بر زنان، مردان نیز ممکن است دچار سرطان سینه شوند.

بر اساس گزارش به دست آمده از موسسه ملی سرطان در آمریکا در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۳۲ هزار و ۶۷۰  مورد سرطان سینه در زنان و  ۲ هزار و ۳۶۰ مورد در مردان بر آورد شده که از این میان حدود ۴۰ هزار مورد مرگ مربوط به زنان و ۴۳۰ مورد مرگ مربوط به مردان بوده است.

زمانی که سرطان سینه در مراحل اولیه، تشخیص داده شود احتمال درمان ۹۸ درصد است در حالی که اگر سرطان به اعضای دیگر بدن سرایت کند احتمال درمان به ۲۳ درصد کاهش می‌یابد.

بنابراین تشخیص زودرس سرطان سینه یکی از چالش‌های عمده علیه این بیماری است.

با توجه به اینکه در مراحل اولیه بروز سرطان سینه مولکول‌های کوچکی به نام میکرو آر، ان، آ یا به اختصار m-RNA شکل می‌گیرند و به‌تدریج غلظت آنها افزایش چشمگیری می‌یابد، می‌توان از این مولکول‌ها به‌عنوان نشانگر در تشخیص زودهنگام سرطان استفاده کرد.

پژوهش ساخت این زیست‌حسگر به نحوی برنامه‌ریزی شد که این زیست‌حسگر از لحاظ طراحی، ساده و از نظر اقتصادی تولید آن مقرون‌به‌صرفه باشد.

برای این منظور ابتدا با روش بسیار ساده‌ای، طلای خریداری شده از بازار تهران به نمک طلا و سپس به نانوذرات متخلخل طلا تبدیل شد که نتایج این کار در اداره ثبت اختراع ایران در سال ۹۶ و در اداره ثبت اختراع آمریکا به ثبت رسید.

برتری نانوذرات متخلخل طلا نسبت به نانوذرات معمولی طلا یا صفحات نازک طلا این است که به‌دلیل دارا بودن دو سطح نانوساختار (سطح نانوذره و سطوح حفرات آن) از نسبت سطح به حجم بالاتری برخوردار است بنابراین انتظار می‌رود بتوان تعداد مولکول‌های شناساگر بیشتری روی آن قرار داد.

بر اساس این نوآوری، مولکول‌های شناساگر میکرو آر، ان، آ روی نانوذرات متخلخل طلا تثبیت شدند و در طراحی و ساخت زیست‌حسگر برای تشخیص زود هنگام سرطان سینه مورد استفاده قرار گرفتند.

نتایج این تحقیق در مجله بین‌المللی ساینتیفیک ریپورتس‌ منتشر شده است.