به گزارش خبرگزاری مهر، در حالی که تنها چند هفته تا پایان ضرب الاجل شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اساس قطعنامه 1737 به کشورمان باقی مانده، تهران هم چنان برعدم تعلیق غنی سازی اورانیوم وتوقف فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود تاکید و با اشاره به"مشکلات حقوقی و اجرایی" این قطعنامه برعدم اجرای آن پافشاری نموده است.
در ماه های اخیر هر چند که سایه رکودی نسبی بر میزهای اروپایی وزارت خارجه به خصوص در رابطه با مسئله هسته ای سنگینی می کند، اما تحرکات "دیپلماسی منطقه ای" در ایام اخیر که با سفر مقامات کشورهایی چون پاکستان ، سوریه ، عربستان ، عراق و بالعکس به ایران همراه شده را می توان علاوه بر تاکید مجدد بر نقش جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه به منزله مخابره پیام هایی برای طرف های غربی در موضوع هسته ای کشورمان دانست.
درشرایط کنونی که فعالیت های صلح آمیزهسته ای کشورمان با فشارهای مکرر غرب با هدایت واشنگتن به عنوان "تهدیدی برای صلح وامنیت جهانی" معرفی شده و اقداماتی نیز برهمین مبنا علیه ایران در حال انجام و شکل گیری است، بسیاری از کارشناسان بین المللی براین باورند که مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا به عنوان دو بازیگر اصلی این میدان راهگشا خواهد بود . البته با توجه به تداوم مواضع خصمانه واشنگتن علیه تهران و در برخی موارد حادتر شدن آن، تحقق چنین فرضیه ای را در عرصه عمل با دشواری هایی مواجه می سازد.
به هر حال با عنایت به تحلیل فوق، بسیاری از رسانه های غربی در روزهای اخیر، ضمن طرح احتمال سفر دکتر لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به آلمان جهت شرکت در "کنفرانس امنیتی مونیخ"، به گمانه زنی هایی درباره احتمال مذاکره مسئول پرونده هسته ای ایران با سران حاضر در این کنفرانس از جمله برخی مقامات آمریکایی پرداختند. هر چند که دکتر لاریجانی درپاسخ به خبرنگارمهر مذاکره با مقامات آمریکایی در این کنفرانس را مردود دانست اما با اعلام قطعی شدن سفر به آلمان، به نوعی از شکل گیری مجدد تلاش ایران درعرصه "دیپلماسی هسته ای" و دور تازه نقش آفرینی تیم مذاکراتی هسته ای خبر داده است.
|
هر چند که دکتر لاریجانی مذاکره با مقامات آمریکایی در کنفرانس مونیخ را مردود دانسته اما با اعلام قطعی شدن سفر به آلمان، به نوعی از شکل گیری مجدد تلاش ایران در عرصه "دیپلماسی هسته ای" و دور تازه نقش آفرینی تیم مذاکراتی هسته ای خبر داده است. |
اهمیت حضور دکتر لاریجانی در کنفرانس امنیتی مونیخ بر هیچ کس پوشیده نیست اما در شرایط حساس فعلی توجه به طرح های مطرح شده برای حل مسئله هسته ای کشورمان که هم چنان روی میز قرار دارند، قابل توجه است:
- طرح روسیه که اخیرا ( و شاید با تغییراتی) به عنوان طرح ایگور ایوانف عنوان می شود.
- طرح ژاک شیراک مبنی بر توقف همزمان غنی سازی و تحریم ها و آغاز مذاکرات
- طرح موسوم به پیشنهاد محمد البرادعی که تقریبا همان طرح مورد نظر شیراک است.
- طرح تشکیل کنسرسیوم غنی سازی در خاک ایران که مورد نظر تهران است.
- طرح موجود در قطعنامه 1737 مبنی بر آغاز مشروط مذاکرات پس از تعلیق غنی سازی از سوی ایران
همان گونه که مشهود است در حال حاضر می توان طرح های مطرح شده برای حل مسئله هسته ای ایران را که به اشکال مختلف رسانه ای شده اند در پنج گزینه فوق خلاصه کرد. هر چند که زوایای دقیق این طرح ها هنوز مشخص یا به بیانی رسانه ای نشده است اما می توان کلیات آن ها را این گونه بیان کرد که بخشی از این طرح ها "توقف کامل غنی سازی" در ایران را خواسته اند (درخواست شورای امنیت)، بخشی خواهان "توقف مدت دار یا محدود" برای آغاز مذاکرات یا تعلیق همزمان تحریم های شورای امنیت شده اند ( طرح های شیراک و البرادعی) و گزینه ای هم "بدون توقف غنی سازی" است که یکی در خاک ایران و دیگری در خاک کشوری ثالث چون روسیه است (طرح مورد نظر ایران و طرح روسیه یا ایوانف).
|
وجه شبه طرح های روسیه، شیراک، البرادعی، کنسرسیوم و درخواست شورای امنیت از ایران به عنوان اصلی ترین راه حل های ارائه شده برای حل مسئله هسته ای کشورمان، "غنی سازی" موجود است. |
وجه تشابه تمامی این طرح ها "غنی سازی" است . درباره اهمیت غنی سازی اورانیوم به عنوان آخرین مرحله چرخه سوخت هسته ای سخنان بسیاری گفته شده و همگان هم بر اهمیت آن اذعان دارند، اما گویا در حال حاضر ایران تنها چند راه برای تحقق این حق قانونی خود دارد که می تواند در جریان دور تازه نقش آفرینی هسته ای ایران در مونیخ مورد مذاکره قرار گیرد. اما بر اساس پیش فرض های موجود و آخرین مواضع مقامات کشورمان پذیرش آن چه در قطعنامه 1737 شورای امنیت مطرح شده از سوی تهران بدیهی به نظر می رسد و این نکته ای است که بارها به صورت مستقیم و غیرمستقیم توسط مسئولان هسته ای کشور با عناوینی چون "منطقی برای تعلیق نمی بینیم"، یا "قطعنامه را اجرا نخواهیم کرد" اعلام شده است.
تصویر ماهواره ای از تاسیسات غنی سازی در نطنز
از سوی دیگر و با توجه به تاکید چندین باره مقامات ایران بر لزوم انجام غنی سازی در خاک کشورمان، پذیرش طرح هایی که غنی سازی اورانیوم ایران را به خارج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران منتقل می سازد نیز از امکان بسیار ضعیفی برخوردار است . بنابراین آن چه در "قطعنامه 1737" ذکر شده و طرحی که پیش از این به "طرح روسیه" معروف شده بود هم از گردونه خارج می گردد؛ البته نباید از یاد برد که این قبیل طرح ها همواره قابلیت تغییراتی جزئی برای پذیرش طرف مقابل را دارند که این تغییرات را می توان در قالب سفرهایی چون سفر اخیر ایوانف به تهران و پیام پوتین برای مقامات کشورمان گنجاند.
اما طرح کنسرسیوم مشترک غنی سازی در خاک ایران، طرح شیراک و طرح موسوم به طرح البرادعی از جمله موادی اند که هنوز روی میز مذاکره هستند و تهران می تواند به چانه زنی درباره آن ها بپردازد.
به گزارش "مهر" ، آمریکا، انگلیس، روسیه، چین و فرانسه 5 عضو دائم شورای امنیت و بانیان قطعنامه 1737 علیه کشورمان هستند . در حالی که اواسط سال جاری مذاکرات دیپلمات های ایرانی به ریاست دکتر لاریجانی با اروپائیان به ریاست خاویرسولانا به کلیاتی مرضی الطرفین منتهی شده بود، کشورهای فوق مذاکرات را قطع کرده و یکسره مسیر تقابل با ایران را در پیش گرفتند. با توجه به این که اعضای دائم شورای امنیت و بانیان اصلی این حرکت مغایر با اصول مذاکراتی در گروه 1+5 به عنوان طرف های اصلی مقابل ایران در بحث هسته ای جای دارند و از ضرب العجل شورای امنیت به کشورمان نیز چندهفته ای باقی مانده، "اجلاس مونیخ" را می توان به عنوان فرصتی دیگر برای دستگاه دپلماسی هسته ای کشور و مدیریت شرایط دشوار کنونی در پرونده هسته ای دانست.
واقعیت این است که حضور دکتر علی لاریجانی در موقعیت کنونی در نشست امنیتی مونیخ ، اهمیتی فراتر از شرکت یک مسوول امنیتی در کنفرانس های مشابه دارد. توجه به اخبار رسانه های خارجی از حضور مقامات ارشد امنیتی دنیا در مونیخ و گمانه زنی در مورد دیدار لاریجانی با آنها به خودی خود نشان دهنده این است که از دیدگاه جهانی رسیدن به توافقات مسالمت آمیز برای حل اختلاف نظرها در مساله هسته ای ایران طی مذاکره با لاریجانی امری ممکن است. وی طی چند دور مذاکره منطقی و سنگین خاویر سولانا را به نقطه تفاهمی رساند که خود وی از آن به عنوان «پیشرفت بزرگ» یاد کرده بود. بنابر این ابتکار عمل دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران و مهارت دیپلماتیک وی می تواند علاوه بر سولانا بر روی سایر شرکت کنندگان در کنفرانس مونیخ نیز تاثیر گذار باشد. مونیخ می تواند آبستن ابتکارات و اخبار تازه در حل مساله هسته ای ایران باشد. حضور علی لاریجانی به خودی خود نشانه ای بر این احتمال است. مسوول مذاکرات هسته ای ایران با این حضور توپ دیگری را به زمین 1+5 انداخته است.
------------
گزارش : حامد وفایی
نظر شما