خبرگزاری مهر- گروه استانها: تا چند سال پیش بیماران سوختگی با درصدهای بالا کمتر امید به درمان و بهبودی کامل داشتند. روش‌های پیچیده و طولانی درمان باعث می‌شد بیمار در طول فرآیند درمان دچار برخی مشکلات نظیر عفونت شود و جان خود را از دست بدهد.
حتی در سوختگی‌های با درصدهای پایین نیز همیشه خطراتی ازاین‌دست وجود داشت که نه‌تنها کار را برای درمان سخت‌تر می‌کرد بلکه هزینه‌های زیادی نیز روی دست سیستم درمانی و بیماران می‌گذاشت. اما متخصصان در شیراز طی مدت اخیر توانسته‌اند شرایط بهتری برای درمان سوختگی رقم بزنند که کاملاً با متدهای روز دنیا مطابقت دارد.
شیراز به‌عنوان اولین شهری که پیوند پوست را انجام داد این روزها پذیرای بیماران مختلفی از نقاط مختلف کشور به‌ویژه مناطق جنوبی است. درمان سوختگی با استفاده از پوست اهدایی در کنار مراقبت‌های قبل و بعد از عمل باعث شده که بیماران با سوختگی‌های عمیق و درصدهای بالا نیز شانس زیادی برای ادامه حیات پیدا کنند.
در این راستا یک متخصص حوزه پیوند پوست به بیماران سوختگی در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون پیوند پوست به بیماران سوختگی فارس گفت: بانک پوست تعاریف چندگانه دارد، می‌تواند این بانک در یک مرکز بسیار بزرگ پوست باشد.
مهدی ایاز افزود: پوست در همان ساعات اولیه پس از فوت از جسد برداشته می‌شود البته بدین گونه است که این پوست پس از انجام تست‌های لازم و انجام آزمایشات هپاتیت، ایدز و بیماری‌های منتقله انجام می‌شود و سپس به مکانی که به آن پوست نیاز است ارسال می‌شود.
وی ادامه داد: پوست می‌تواند در یک مرکز برداشته شود و در یک مکان دیگر نگهداری شود و بدین گونه نیست که باید تمامی اقدامات از برداشتن تا نگهداری فقط در یک مرکز باشد.
کاهش مرگ‌ومیر بیماران سوختگی با اهدای پوست
این متخصص سوختگی در استان فارس به روند درمانی بیماران سوختگی با اهدای پوست اشاره کرد و افزود: اهدای پوست طی چند سال گذشته در استان فارس باعث کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سوختگی شده و این استان از اولین استان‌هایی است که پیوند پوست در آن به بیماران سوختگی انجام شده است.
وی با بیان اینکه پیوند پوست جهش اساسی را در درمان بیماران سوختگی ایجاد کرده است، اظهار کرد: در اسفندماه سال ۹۱ برای اولین بار در استان فارس اهدای پوست از یک بیمار مرگ مغزی انجام شد و بدین گونه استان فارس علاوه بر پیوند اعضا ازجمله کبد و کلیه توانست در حوزه پیوند پوست هم گام مهمی بردارد.
ایاز با تقدیر و تشکر از تیم پیوند عضو دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان کرد: در سراسر دنیا سوختگی با درصد بالا را با پوست جایگزین، از مرگ نجات می‌دادند که خوشبختانه این امر در استان فارس نیز محقق شده به‌گونه‌ای که درمان بیماران سوختگی از ۵۰ درصد به بالا به شرطی که اقدامات اولیه درمانی به‌خوبی صوت گرفته باشد قطعی شده است.
با انجام عمل برداشت زود هنگام بافت سوخته و پیوند همزمان پوست در بیماران دچار سوختگی، بیماران با آخرین شیوه های مدرن در دنیا درمان می شوندوی به روش‌های درمان در این حوزه اشاره کرد و گفت: با انجام عمل برداشت زودهنگام بافت سوخته و پیوند همزمان پوست در بیماران دچار سوختگی، بیماران با آخرین شیوه‌های مدرن در دنیا درمان می‌شوند.
دکتر ایاز توضیح داد: انجام این شیوه عمل جراحی برای اولین بار در بیمارستان قطب‌الدین شیرازی انجام شد و به روش معمول درمان سوختگی‌های عمیق در این مرکز تبدیل شده است.
دکتر مهدی ایاز افزود: سوختگی بر اساس عمق به درجه‌یک و درجه‌دو سطحی، درجه‌دو عمقی ، درجه سه و درجه چهار تقسیم می‌شود که شیوه درمان در هر مورد متفاوت است.
این متخصص پیوند پوست گفت: درمان سوختگی درجه‌یک و دوسطحی از ابتدا تا انتها با داروهای مسکن و پمادهای نرم‌کننده و تسکین‌دهنده موضعی تحت نظر پزشک انجام می‌شود اما درمان سوختگی‌های درجه‌دو عمقی و عمیق متفاوت است.
شیوه‌ای که مطابق با استانداردهای دنیا انجام می‌شود
وی افزود: از سال‌ها قبل و همچنین در حال حاضر در تعداد زیادی از بیمارستان‌های سوختگی شیوه درمان بیماران درجه دوی عمقی و عمیق‌تر این‌گونه بوده و هست که قسمت‌های دچار سوختگی روزی یک تا دو مرتبه و گاهی یک روز در میان شستشو و پانسمان می‌شوند و این تعویض پانسمان آن‌قدر ادامه می‌یابد که با گذشت زمان پوست و بافت‌های سوخته طی چندین هفته تا چندین ماه به‌تدریج و به‌خودی‌خود از بدن جدا شوند.
دکتر ایاز بیان کرد: سپس در این مرحله است که بیمار برای عمل پیوند پوست از خودش، مورد عمل جراحی قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: در طول این مدت‌زمانی که صرف آماده شدن زخم برای پیوند پوست می‌شود ممکن است مشکلات مختلفی برای بیمار ایجاد شود از جمله اینکه به دلیل ترشح انواع ترکیبات و سموم از بافت سوخته و مرده در بدن و به دنبال آن ازکارافتادن ارگان‌های مختلف حیاتی، بیمار دچار مرگ شود.
دکتر ایاز اظهار کرد: در شیوه‌ای که مطابق با استانداردهای دنیا انجام می‌شود اگر بیمار دچار سوختگی عمیق از نظر شرایط عمومی ثبات داشته و امکان عمل جراحی برای او وجود داشته باشد بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت و حداکثر دو تا سه هفته بعد از سوختگی تحت عمل برداشت زودهنگام بافت سوخته و پیوند پوست همزمان قرار می‌گیرد.
این متخصص سوختگی افزود: این در حالی است که در شیوه قدیمی درمان، بیمار چندین هفته و حتی تا چند ماه پس از سوختگی آماده جراحی می‌شود.
پیوند پوست می‌تواند بیمار را از مرگ نجات دهد
دکتر ایاز با اشاره به اینکه برداشت زودهنگام بافت سوخته و پیوند پوست می‌تواند بیمار را از مرگ نجات دهد، تأکید کرد: بهترین جایگزین در سوختگی‌های درصد بالا استفاده از پوست انسان دیگر و ترجیحاً جسد است بدین گونه که بافت‌های مرده فرد سوخته برداشت می‌شود و محیط از پوست‌های سالم خودش پوشانده شده و در نقاطی هم که نیاز است از پوست‌های اهدایی استفاده می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت صرف زمان کمتر برای آماده‌سازی بیمار برای انجام عمل جراحی برداشت زودهنگام بافت سوخته و پیوند همزمان پوست در بیماران سوختگی، نسبت به شیوه قدیمی گفت: بافت مرده ناشی از سوختگی محل تجمع و تکثیر انواع میکروب‌های مقاوم به درمان است که به دلیل عدم وجود پوست سالم به‌راحتی وارد خون شده و با ایجاد عفونت خون می‌تواند فرد را دچار مرگ کند.
وی با اشاره به اینکه ایده آل ترین درمان برای بیماران سوختگی برداشتن پوست از خود بیمار است، اظهار کرد: تا جایی که امکان داشته باشد از پوست خود شخص استفاده می‌شود و در صورت نیاز با توری کردن با پوست اهدایی نقاط موردنظر پوشانده شده و به‌مرورزمان پوست فرد جوانه‌زده و پوست اهدایی ریخته می‌شود.
ایاز با بیان اینکه علاوه بر این می‌توان از قسمت‌های سالم بیمار نیز پوست برداشت، گفت: البته پوست برداشتن از فرد و یا همان جسد بدین گونه نیست که پوست به‌طور کامل برداشته شود بلکه پوست باید بسیار نازک باشد و طوری پیوند داده شود که پس از گذشت یک هفته پوست خود فرد رشد کند و در صورت نیاز از همین پوست برای ترمیم نقاط دیگر نیز استفاده شود.
این متخصص سوختگی با تأکید بر اینکه پیوند پوست‌های اهدایی موقت است، اظهار کرد: برای نجات بیماران سوختگی نیاز است که آن‌قدر پوست در بانک اهدا پوست باشد که هر زمان فرد نیاز به عمل داشت با کمبود روبه‌رو نشویم زیرا در بیماران با سوختگی بالا نیاز است که فرد چندین بار تحت جراحی قرار گیرد و اگر پوست موردنیاز وجود داشته باشد قطعاً درمان بیمار با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
وی از این شیوه درمان به‌عنوان بهترین راه درمان بیماران سوختگی یاد کرد و افزود: در تمام دنیا از همین شیوه برای نجات بیماران سوختگی درصد بالا استفاده می‌شود.
پوست اهدایی تا دو یا سه سال قابل نگهداری است
ایاز با اشاره به اینکه پوست اهدایی تا دو یا سه سال هم قابل نگهداری است، گفت: به‌طورمعمول این پوست همان دو سه روز اول استفاده می‌شود اما می‌تواند تا دو یا سه سال هم آن را نگهداشت.
وی بیان کرد: بر اساس پزشکی به صلاح نیست که بیماران با سوختگی درصد بالا را تحت عمل جراحی قرار داد زیرا امکان بهبود وجود ندارد مگر اینکه در بانک پوست، پوست کافی برای پیوند وجود داشته باشد اگر این پوست وجود نداشته باشد به‌طور حتم امکان نجات بیمار وجود ندارد.
وی بیان کرد: برای بهبود بیماران سوختگی پوست فرد به‌صورت شبکه‌ای درآمده و از این پوست‌های اهدایی برای پوشش استفاده می‌کنند پس از مدتی زیر این پوست جوانه می‌زند و پوست خود فرد جایگزین می‌شود اما اگر پوست اهدایی نباشد پوست فرد مجال جوانه زدن ندارد و امکان نجات فرد نیست.
این متخصص خواستار فرهنگ‌سازی برای اهدای پوست شد و گفت: اگر مردم همکاری کنند و به‌صورت مداوم در بانک پوست، پوست وجود داشته باشد به‌طور حتم برای پیوند به بیماران سوختگی این ناراحتی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه عمده بیماران سوختگی درصد بالا بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن دارند، اظهار کرد: به‌طور حتم اگر سوختگی این افراد بهبود یابد آن‌ها قادرند پس از بهبود زندگی عادی خود را مانند قبل از سوختگی دنبال کنند.
وی در پاسخ به اینکه آیا درمان این بیماران قطعی است و اینکه پس از ترخیص نیاز به پیگیری درمان دارند؟ گفت: در حوزه سوختگی این افراد نیاز به درمان ندارند و فقط برای رفع مشکلات مفصلی که ممکن است برای آن‌ها پیش آمده باشد باید به فیزیوتراپی مراجعه کنند البته برای چرب کردن پوستشان به کرم‌های ترکیبی ارزان‌قیمت نیاز دارند.
پانسمان‌های جایگزین پوست رقم‌های میلیاردی دارد
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: روش‌هایی که برای درمان سوختگی در دنیا استفاده می‌شود یکسان است و روش‌های ما نیز همان متدهای روز دنیاست اما درعین‌حال وجه تفاوتی که وجود دارد مراقبت‌های جانبی است که از بیماران صورت می‌گیرد چه در مکان «ای سی یو» ، چه در مرحله کنترل عفونت و چه جایگزین‌هایی که انجام می‌شود که همه این‌ها به بهبود بیماران کمک کرده است.
دکتر عبدالخالق کشاورزی درعین‌حال به موضوع اهدای پوست نیز اشاره کرد و گفت: کمک‌هایی که در بخش اهدای پوست صورت می‌گیرد خیلی کمک بزرگی محسوب می‌شود تا مرگ‌ومیر کمتر رخ دهد.
وی با اشاره به اینکه پانسمان‌های جایگزین پوست رقم‌های میلیاردی دارد و یک بیمار ۶۰ الی ۷۰ درصدی یک میلیارد تومان هزینه پانسمان جایگزین پوستش می‌شود که وارداتی نیز هست اما استفاده از پوست اهدایی کمک خوبی کرده که بیمار را نگه‌داریم تا کم‌کم از پوست خودشان برای درمان استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ کمک مردم برای اهدای پوست و همچنین بخش‌های پشتیبانی کمک کرده تا درمان بیماران سوختگی سریع‌تر صورت گیرد، افزود: هم‌اکنون در زمینه تجهیزات پزشکی و جراحی کسری یا مشکلی نداریم اما مشکل عمده بیماران ما زمانی است که از استان‌های مجاور با تأخیر به شیراز اعزام می‌شود و آن موقع زمان طلایی ازدست‌رفته است.
وی در پاسخ به اینکه «با اقدامات درمانی که صورت می‌گیرد تا چه حد بیماران با درصدهای بالای سوختگی نیز امکان زنده ماندن دارند؟»، گفت: بیماران سوختگی به دلیل اینکه آسیب‌های زیادی به همراه دارند به‌خصوص مسائل تنفسی و همچنین اینکه شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر آن‌ها عفونت است نمی‌توان درصد خاصی را برای این موضوع عنوان کرد اما مراقبت در سطح اول مهم است ازاین‌رو اگر برای بیمار مراقبت‌های اولیه خوبی نظیر کنترل عفونت و... صورت گیرد و بیمار سریع‌تر به مراکز درمانی منتقل شود می‌توان گفت که در چنین وضعی بیماری که تا ۶۰ الی ۷۰ درصد دارای سوختگی است را نیز می‌توان زنده نگه داشت.
پیگیری راه‌اندازی مرکز کشت سلولی مشترک شیراز و فرانسه
وی درعین‌حال گفت: هدف‌گذاری ما این است که برای امسال بیماران بین ۶۰ تا ۷۰ درصد سوختگی را نجات دهیم.
معاون دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: در زمینه کشت سلولی نیز کارهایی انجام دادیم که البته در اندازه‌های کوچک و زخم‌های دیابتی صورت گرفته اما سعی داریم در شش ماه آینده با راه‌اندازی یک مرکز کشت سلولی؛ برای بقای این بیماران اقدام کنیم و درعین‌حال یک تیم از فرانسه نیز برای راه‌اندازی مرکز کشت سلولی مشترک به شیراز سفر خواهند کرد که این رویداد نیز این یک نقطه امیدواری محسوب می‌شود.
به‌هرحال باید در نظر داشت آمیخته‌ای از روش‌های نوین درمانی سوختگی همراه با اهدای پوست می‌تواند زندگی بسیاری از بیماران سوختگی با درصد بالا را نجات دهد ازاین‌رو می‌توان گفت اهدای پوست نیز مانند دیگر اهداهای عضو این روزها کمک شایانی برای نجات انسان‌ها از مرگ کرده است که باید در این خصوص اقدامات بیشتری برای فرهنگ‌سازی انجام داد.
نظر شما