دکتر سید حسن حسینی، رئیس دانشکده صدا و سیما، در گفتگو با خبرنگار مهر درباب الزامهای توجه فلسفی و نظری به رسانه گفت : فلسفه رسانه یکی از انواع فلسفه های موسوم به فلسفه مضاف است. اگرچه پس از ظهور فلسفه های تحلیلی، امکان تمایز جدی و شفافی بین فلسفه مطلق و فلسفه مضاف وجود ندارد اما رسم بر آن است که فلسفه مطلق - در مقابل فلسفه های مضاف - را دانش پژوهش عقلانی در احکام کلی و عوارض ذاتی بما هو وجود تلقی کرده اند.
وی افزود: جدا از اشکالات و ابهامات درونی چنین تعریفی از فلسفه مطلق، مناسبتر است که با تعریف فلسفه های مضاف، به قلمرو فلسفه مطلق دست یابیم. شاید از این طریق حوزه معرفت شناختی و فلسفه ذهن، و حتی فلسفه های تحلیلی و شاخه های آنها نیز در زمره فلسفه مطلق جای گیرند.
دکتر با اشاره به این نکته که فلسفه رسانه نیز نوعی فلسفه مضاف است گفت : باز رسم بر آن است که برای تبیین فلسفه مضاف پس از ارائه تعاریفی چون دانش مطالعه عقلانی و فرانگر احوال و احکام کلی یک علم یا پدیده، آن را به دو قسم فلسفه های مضاف به علم و فلسفه های مضاف به امور تقسیم می کنند. دانش جدید فلسفه رسانه به تنهایی سستی چنین تقسیمی را نشان می دهد.
وی تصریح کرد: فلسفه رسانه از سویی فلسفه مضاف به علم است و از سویی دیگر فلسفه مضاف به امور است. من هم می پذیرم اشتباه است که اگر فکر کنیم با نامگذاری صرف یک رشته جدید تاسیس می شود. اما اگر حتی اراده تعریف منطقی جامع و مانع لازم باشد آن را به آینده موکول کنیم که این رشته جدید تعریف منطقی و محل خود را در تقسیم فوق بیابد.
دکتر حسینی با تاکید بر این نکته که فلسفه رسانه را می توان در حوزه های قلمرو، مسائل، نگرش و رویکرد، روش و دانش و علوم مرتبط، متعلق شناخت قرار داد گفت : قلمرو فلسفه رسانه، احکام کلی و مطالعات بنیادین و مبنا سازی علوم رسانه ای است. بنابراین مبداء شناسی، روش شناسی، تبیین منابع معرفت بخش موجه، معناشناختی و تحلیل تکون تاریخی، محدوده اصلی این دانش را تشکیل می دهند.
وی افزود: هم چنین اگرچه تبیین روش شناسی مطالعات رسانه ای بر عهده علوم درجه اول رسانه ای از قبیل ارتباطات و یا مطالعات رسانه ای نیست و فلسفه رسانه متولی پاسخ گویی به این مساله است اما فلسفه رسانه نیز همانند تمامی علوم دیگر مبادی و روشهایی دارد که اصل اعتماد پذیری به آنان از مسائل خود علم نیست.
دکتر حسینی اظهار داشت: از این رو فلسفه رسانه نیز از نگرش و روشی بهره می جوید که مبادی دانش فلسفه رسانه است نه جزیی از مسائل آن. به اختصار می توان از نگرش فرانگر و یا برون نگر که از لوازم ذاتی معرفتهای درجه دوم است و روش عقلانیت ( و نه عقلی یا عقلانی) که این نیز عنصر اصلی اکثر فلسفه های مضاف است یاد کرد. از این رو در مطالعات فلسفی رسانه، عقلانیت به معنای اکثری، روش و فرانگری، رویکرد و نگرش این دانش را شکل می دهد. از طرفی یکی از بهترین راههای شناخت حدود فلسفه های مضاف به نسبت و یا ارتباط آن فلسفه با علوم و دانشهای دیگر باز می گردد.
وی فلسفه رسانه را دانشی فرادستی دانست و گفت: البته میان رشته ای بودن یک دانش با فرادستی بودن غیر قابل جمع نیست. فلسفه رسانه با حوزه های مطالعاتی از قبیل فلسفه تکنولوژی، فلسفه زبان، معرفت شناسی، فلسفه ذهن، معناشناسی، زیبایی شناسی، فلسفه هنر، فرهنگ شناسی، دین پژوهی و فلسفه تحلیلی در ارتباط چند سویه است. بدیهی است نسبت این دانش با مطالعات رسانه ای و ارتباطی نیز نسبت معرفت درجه دوم به معرفت درجه اول است.
نظر شما