خبرگزاری مهر، گروه استانها-محمدحسین عابدی: مو سپیدان عرصه کشت و زرع دیار قومس هنوز خوب به یاد دارند روزگاری را که مردم کویرنشین و باصفای استان سمنان کشاورزی را در حد مصرف و ارتزاق خویش و درنهایت خاندان سلطنتی پایتخت‌نشین، پیشه کرده بودند اما امروز جز به فتح بازارهای جهانی به هیچ‌چیز دیگری نمی‌اندیشند.
آمارها آن‌قدر گواه هستند که نیازی به توضیح نیست. در دوران بعد از انقلاب اسلامی به‌خصوص پس از دفاع مقدس و دوران سازندگی تا آغاز بحران خشک‌سالی را باید سال‌های شکوفایی کشاورزی استان سمنان دانست سال‌هایی که محصولات این استان در سبد خانوارهای پایتخت‌نشین جا باز می‌کرد و دانه صادرات در خاک حاصل خیر استان کم‌کم ریشه و جوانه می‌زد.
شکوفایی کشاورزی استان سمنان
محمدباقر صفری کارشناس کشاورزی و بازنشسته جهاد در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: کشاورزی در استان سمنان را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد، پیش از انقلاب که عمدتاً باغات به قشلاق و تفرجگاهی بدل می‌شدند که اندک سهمی هم از فروش محصولات داشتند و روستائیان کوشای استانمان بیشتر به زرع و زراعت‌هایی چون گندم، جو، ذرت، ارزن و علوفه دامی و... مشغول بودند. در این مدت اما از محصولاتی که امروز در حال برند شدن در سطح کشور هستند اصلاً خبری نبود محصولاتی چون زعفران، انار، پسته، زیتون و بادام و ... کشاورزی در دوران نخست تنها به انگور و زردآلو در شاهرود، سیب در مجن و شاهوار، مقادیر محدودی پسته در دامغان، خربزه و گرمک در گرمسار و بادمجان در سمنان محدود می‌شد و اهل میامی نیز جز گندم و جو و بنشن چیز دیگری زرع نمی‌کردند.
صفری می‌افزاید: دوران پس از انقلاب اسلامی اما سعی شد سیاست حفر چاه‌ها دنبال و به توسعه کشاورزی توجه شود. حفر چاه‌هایی که این روزها آنها را به نام چاه امام خمینی(ره) می‌شناسیم در قلب کویر شاهرود و دامغان و سمنان گواه این برهه تاریخی هستند، هرچند امروز استحصال بی‌رویه از آنان، منابع را با مشکلاتی دچار کرده اما همین چاه‌ها زیربنای توسعه کشاورزی استان را در سومین برهه زمانی یعنی از سال ۶۸ تا ۸۰ چیدند.
او می‌گوید: برهه سوم دوران شکوفایی است که در کمتر خیابان تهران نامی از محصولات استان سمنان از انگور و زردآلوی شاهرود تا خربزه گرمسار شنیده نمی‌شود. این دوران فراوانی محصولات و بارش‌های خوب جوی را شامل می‌شود که بازارهای ایران اسلامی در حال فتح شدن توسط محصولات کشاورزی استان سمنان هستند. بهترین خوراک دام از این منطقه تهیه می‌شود و استخوان‌دار ترین گندم‌ها، برند میامی می‌خورند. سمنان به دیاری بدل می‌شود که در آن هر دانه‌ای بکاری رویش می‌کند.
این بازنشسته سابق جهاد کشاورزی می‌گوید: دوران چهارم را اما باید دوران تغییرات دانست، کاهش منابع آبی و خشک‌سالی، اتخاذ سیاست‌هایی که کاهش مصرف آب را بدون کاهش راندمان تولیدات کشاورزی همراه داشته باشد، ماحصل تفکرات این دوران است، این زمان دقیقاً مصادف با اوج‌گیری قیمت محصولات کشاورزی می‌شود و تاکنون نیز ادامه دارد اما نتیجه مثبت سرازیری ثروت و پول به سمت کشاورزی در استان سمنان بروز چشم‌اندازها و برنامه‌هایی برای فتح بازارهای جهانی توسط محصولات کشاورزی است.
توسعه و رؤیای صادرات
مدیرکل جهاد کشاورزی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه نزدیک به ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان را زمین کشاورزی تشکیل می‌دهد، می‌گوید: در استان سمنان ۴۵ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی مشغول به کار هستند اما نکته قابل‌توجه رشد محصولات کشاورزی در دوران پس از انقلاب اسلامی است به‌نحوی‌که امسال ۳۵۰ هزار تُن محصولات باغی در استان سمنان تولیدشده است.
سید حسن میرعماد بابیان اینکه مجموع تمام تولیدات کشاورزی تا سال ۵۷ فقط ۱۰ هزار تن در سال بوده است، تأکید کرد: رشد ۳۵ برابری محصولات کشاورزی در دوران پس از انقلاب اسلامی نشان‌دهنده توسعه خوبی است که در این زمینه داشته‌ایم.
وی بابیان اینکه تولید گندم در استان سمنان طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد هزار درصدی داشته است، تأکید می‌کند: در سال ۵۷ طبق آمار ارائه‌شده تولید گندم در استان ۱۰ هزار تن بوده است اما امروز مفتخر هستیم اعلام کنیم که باوجود تمام خشک‌سالی‌ها و مشکلات حوزه کشاورزی ما سالانه ۱۱۰ هزار تن گندم از اراضی کشاورزی استان برداشت می‌کنیم.
افزایش چشمگیر تولیدات حوزه دام و کشاورزی
مدیرکل جهاد کشاورزی استان سمنان درباره رشد کمی محصولات زراعی در استان طی ایام انقلاب اسلامی، تأکید می‌کند: در دوران پیش از انقلاب سالانه ۱۷۰ هزار تُن محصولات زراعی در استان سمنان تولید می‌شد اما پس از پیروزی انقلاب به رهبری امام خمینی(ره) و به برکت خون شهدا امروز شاهد تولید ۸۸۰ هزار تن محصولات زراعی در استان هستیم.
میرعماد بابیان اینکه امروز خشک‌سالی سایه سنگینی بر روی محصولات کشاورزی انداخته اما بااین‌حال تولیدات ما در تمام شاخص‌ها نسبت به دوران قبل از انقلاب ده‌ها برابر شده است، گفت: درزمینهٔ تولیدات محصولات باغی، زراعی، دامی و زیرمجموعه‌های آن در بخش جهاد کشاورزی تمام تولیدات استان تا پیش از انقلاب اسلامی به ۲۰۰ هزار تن در سال نمی‌رسید اما امروز شاهد تولید یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصولات دامی و کشاورزی و زراعی در استان سمنان هستیم.
وی افزود: به برکت انقلاب اسلامی امروز دستگاه‌های آبیاری نوین، بیمه عشایری و کشاورزی، حمایت‌ها از سوی کشاورزان و دامداران، خرید تضمینی گندم، راه‌های بین اراضی کشاورزی، تبدیل جوی آب به سیمانی، علوفه و ده‌ها خدمت دیگر به بهره‌برداران مرتبط با جهاد کشاورزی ارائه می‌شود که تا پیش از انقلاب از این خدمات خبری نبود.
رشد تولید زردآلو و انگور
اگر به‌صورت موردی نیز بخواهیم به پرونده رشد تولیدات کشاورزی در استان سمنان در دوران پس از انقلاب اسلامی بپردازیم به نتایج جالبی دست خواهیم یافت.
معاون جهاد کشاورزی استان سمنان به خبرنگار مهر، می‌گوید: تولید زردآلو در استان سمنان طی سال ۵۷ تنها چهار هزار تن بود که این میزان در سال ۹۷ به ۸۷هزار و ۳۰۹ تن افزایش‌یافته است.
خدابخش عرب بابیان اینکه میزان تولید انگور در استان سمنان در سال ۵۷ فقط شش هزار تن بوده است، می‌گوید: در سال ۹۷ میزان تولید انگور در سطح استان سمنان به ۱۰۱ هزار و ۶۱۲ تن رسیده است همچنین درباره محصول پسته نیز باید گفت تولید این محصول در دوران پیش از انقلاب تنها هزار و ۷۵۰ تن بود که امروز به ۱۵ هزار تن افزایش‌یافته است این افزایش البته در محصول گردو نیز قابل‌توجه است چراکه تولید گردوی استان در دوران قبل از انقلاب اسلامی ۴۸۰ تن بود که امروز به پنج هزار و ۹۸۶تن رسیده است.
وی می‌افزاید: تولید سالانه محصول سیب در استان سمنان تا قبل از انقلاب اسلامی چهار هزار و ۵۰۰ تن بوده که امروز به ۴۷ هزار و ۷۹۴ تن رسیده است. همچنین تولید محصول انار در استان سمنان از هشت هزار و ۳۰۰ تن در سال ۵۷ به ۴۷ هزار و ۵۲ تن در سال ۹۷ افزایش‌یافته است البته نکته قابل‌توجه این است که این افزایش‌ها باوجود خشک‌سالی‌های مکرر و مداوم رخ‌داده است.
کشت گلخانه محصول انقلاب اسلامی
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان بابیان اینکه اصلاً در دوران پیش از انقلاب اسلامی کشت گلخانه‌ای موردتوجه نبود، می‌گوید: امسال ۲۱ هزار و ۷۴۸ هزار تُن محصولات گلخانه‌ای در استان برداشت شد که نشان از توسعه کیفی تولید محصولات کشاورزی در استان با تکیه‌بر روش‌های نوین و مصرف کم آب است.
عرب درباره مزیت‌های کشت گلخانه‌ای می‌گوید: استان سمنان سال‌ها است که با خشک‌سالی دست‌وپنجه نرم می‌کند که بر روی تولیدات نیز سایه افکنده است، از سوی دیگر کشت گلخانه‌ای می‌تواند یکی از راه‌های عبور از خشک‌سالی و یا کاهش تبعات منفی آن باشد.
وی افزود: دیگر مزیتی که کشاورزی در دوران پس از انقلاب اسلامی در استان سمنان به دست آورده، مقوله اهمیت دادن به کشت‌های متنوع و سازگار با اقلیم و خشک‌سالی است. برای مثال در سال‌های اخیر کشت زیتون در استان سمنان به‌طورجدی مدنظر قرارگرفته که این موضوع اصلاً در دوران پیش از انقلاب اسلامی حتی مطرح هم نبود این مقوله البته درکشت هایی چون زعفران، عناب، گیاهان دارویی مانند کاسنی و ... نیز صدق می‌کند.
افزایش زراعت در استان سمنان
معاون جهاد کشاورزی استان سمنان نیز درباره افزایش تولیدات زراعی می‌گوید: در سال ۵۷ فقط ۱۰ هزار تن گندم در استان کشت می‌شد که امروز به برکت تلاش‌های بهره‌برداران بخش کشاورزی به ۱۱۰ هزار تن افزایش‌یافته است.
عرب بابیان اینکه تا قبل از پیروزی انقلاب سالانه ۱۷۰ هزار تُن محصولات زراعی در استان سمنان تولید می‌شد اما این میزان امروز به ۸۸۰ هزار تن رسیده است، می‌گوید: میزان تولید جو در استان طی سال ۵۷ فقط پنج هزار و ۵۰۰ تن بوده اما امروز تولید این محصول به ۴۶ هزار تن افزایش‌یافته که نشان از رشد ۷۳۷ درصدی می‌دهد. در سال ۵۷ همچنین تولید یونجه دامی در استان سمنان ۱۷ هزار تن بوده که امسال تولید این محصول به ۱۳۸ هزار تن افزایش‌یافته است.
وی بابیان اینکه میزان کل تولید فلفل در سطح استان سمنان تا سال ۵۷ فقط ۴۰۰ تن بوده است که امروز تولید این محصول به همت کشاورزان به ۹۰۳ تن افزایش‌یافته است، تأکید کرد: یکی از تأثیرگذارترین شاخص‌ها در رشد و توسعه کیفی و کمی محصولات کشاورزی در دوران انقلاب اسلامی را در سطح استان سمنان می‌بایست پیرامون محصول چغندرقند جستجو کرد. تولید این محصول در سال ۵۷ در سطح استان ۳۸ هزار تن بود که امروز این رقم به ۱۶۵ هزار و ۴۰۰ تن افزایش‌یافته است.
توسعه کشاورزی مدرن و محصولات جدید
در استان سمنان طی بازه زمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اما شاهد رشد و توسعه کشاورزی فنی و علمی بوده‌ایم. دستاوردهای پژوهشی در حوزه مرکز تحقیقات استان سمنان سبب شد تا الگوی کشت مناسب اقلیم استان و همچنین خشک‌سالی‌هایی که بیش از یک دهه از عمرشان می‌گذرد، به کمک کشاورزی بیایند تا جایی که امروز گیاهان دارویی، زعفران، زیتون، عناب، زرشک و حتی آلوئه ورا در استان سمنان کشت می‌شود اقلامی که مردم استان تا سال های قبل حتی تصور کشت آنها را نمی‌کردند.
امروز گیاه بسیار ارزشمند باریجه که در فرانسه پایه اساسی شکل‌گیری عطرهای خوش‌بو و معروف این کشور است با همراهی جوامع محلی در سرخه تولید می‌شود و پنج هزار مترمربع از اراضی شهرستان دامغان در سال ۹۷ زیر کشت آلوئه ورای آزمایشی رفت. همچنین بیارجمندی ها امروز بجای هندوانه زعفران می‌کارند و به عقیده کارشناسان زعفران تولیدی در دامغان و شاهرود عیاری بسیار بالا و هم‌طراز با بهترین‌های ایران و جهان دارد.
در کالپوش میامی امروز در کنار جو دیم، آویشن، کاسنی و بابونه کشت می‌شود موضوعی که اصلاً مردم محلی حتی فکرش را هم نمی‌کردند روزی برایشان درآمد داشته باشد و امروز این گیاهان دارویی با خواص شگفت‌انگیزشان در بازار تهران به‌صورت خشک هر کیلوگرم ۳۲ تا ۴۲ هزار تومان فروخته می‌شود گیاهانی که دست مهربان طبیعت به ما در استان سمنان ارزانی داشته است.
رشد و توسعه کشاورزی امروز موهبتی است که استان سمنان را به سمت توسعه رهنمون می سازد. باغداری امروز چنان متحول شده صادرات محصولات کشاورزی و فتح قلل مرتفع جهان برنامه کشاورزان منطقه است. امروز به برکت تغییر کاربری فرودگاه شاهرود به فرودگاه بین المللی و ایجاد زیر ساخت هایی مانند گمرک و ترانزیت کم کم رؤیایی که مردم استان سمنان در دهه ۶۰ دانه اش را در زمین گیرای دیار قومس کاشتند، در حال به ثمر نشستن است.
نظر شما