انديشمندان كشورهاي اسلامي نحوه شناخت، تحليل و نقادي جهان اسلام را بر مدار دانش و منطق، تبيين كنند

به گزارش خبرگزاري مهر، سيد كمال خرازي دراين همايش بااشاره به ضرورت همگرا ساختن تلاش هاي مشترك به منظور شناخت بهتر و درك نزديكتر نسبت به چالش هاي نظام بين المللي معاصر با جهان اسلام، بر جستجوي راههاي فائق آمدن بر آنها و بهره گيري از فرصت هاي موجود تاكيد كرد و افزود: هم انديشي و همكاري فعال انديشمندان برجسته جهان اسلام براي تحليل دقيق و جستجوي راهكارهاي موثر در برابر چالش هاي فراروي جهان اسلام، ضرورتي حياتي و مبرم است كه اين همايش مي تواند براي بهره برداري از فرصت هاي فرارو راهگشا و موثر باشد.

وزير امور خارجه بااشاره به حساسيت و آسيب پذيري جوامع اسلامي در برابر تحولات جهان معاصرگفت: تمدن شكوهمند اسلامي شكوفا، قدرتمند و منسجم  اكنون به دلايل گوناگون درحاشيه مسير شتابان پيشرفت و توسعه علمي و فن آوري قرار گرفته است و اين حاشيه نشيني درجات بالايي از ضعف و پراكندگي را درجامعه بزرگ كشورهاي اسلامي به همراه آورده است.

خرازي بااشاره به جريان فكري  افكار انحصارطلبانه و استيلاجويانه درنظام بين المللي كه خواهان تحميل انديشه ها و مطامع خود به كشورهاي جهان، به ويژه جوامع كشورهاي اسلامي است و نمونه بارز آن  جريان نومحافظه كار ظهوريافته در ايالات متحده آمريكا است ،  افزود: اين جريان ايدئولوژيك - سياسي با فاصله گرفتن از خردورزي ، اعتدال وانصاف، با طرح برنامه هاي گوناگون، در تلاش براي ايجاد جهان تك قطبي از راه لشگر كشي و سلطه نظامي، بازآفريني استعمار سياسي و استثمار اقتصادي است .

وي همچنين به برخي جريانهاي ايدئولوژيك در جهان اسلام كه  به موازات جريان نو محافظه كار افراطي درغرب حركت مي كنند اشاره كرد و افزود :  اين جريانات كه در نتيجه فقدان درك صحيح از سرشت پيچيده و چند وجهي چالش هاي پيش روي كشورهاي اسلامي ، با كج فهمي و انحراف از آموزه هاي اسلام ناب ، توسل به خشونت، افراط گرايي وتروريسم را رويكرد عملي خود قرار داده اند، دانسته يا ندانسته چهره تابناك اسلام در جنبه هاي اجتماعي، فرهنگي و سياسي را مشوش ساخته ودر عمل دستاويزهاي لازم را براي جريان معارضه جوي طيف موازي خود فراهم مي سازد.

وزير امور خارجه با اشاره به اينكه هر دو جريان ايدئولوژيك، سياسي و فرقه اي ياد شده با زير پا نهادن خردورزي، اعتدال و انصاف، سياست قهر و غلبه و حذف را خط مشي خود قرار داده اند، گفت: جوامع كشورهاي اسلامي، در چاره جويي براي جلوگيري از وضع ناخوشايند موجود، بايد نسبت به نقد و دفع دو رويكرد ايدئولوژيك و افراط گرايانه ياد شده با يكديگر همكاري كنند.

خرازي با اشاره به نقش زيربنايي جوامع اسلامي درتوليد علم و انگاره هاي دانش محور و همچنين دستيابي به اطلاعات و فن آوري به عنوان مباني اخذ قدرت درسياست بين الملل نوين تصريح كرد: رويكرد به عقلانيت و تعادل برخاسته از فطرت اعتدال جويانه آموزه هاي اسلام بايد دركليه عرصه هاي زندگي بشر اعم از مادي و معنوي مورد توجه قرارگيرد تا در نتيجه آن بتوان به خودباوري و اتكا به نفس و مشاركت با ديگر فرهنگ ها و تمدنها نائل شد.

وي در ادامه نكاتي چند از نگرش هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران نسبت به وضع نظام بين الملل معاصر را به شرح زير عنوان كرد:
- رويكرد جمهوري اسلامي بر پايه جنبش اطلاح گرايانه ملت ايران، درنظر و عمل، نگرش نقادانه توام با فاصله گرفتن از دو گرايش ايدئولوژيك - سياسي و فرقه گرايانه ياد شده است و با نفي سياست نظامي گري و استيلاطلب از يك سو وجريانهاي افراطي خشونت گرا از سوي ديگر راهي مستقل را در پيش گرفته است كه استقلال طلبي، آزادي خواهي، عدالت گرايي و نيل به توسعه و پيشرفت از شاخص هاي بنيادين آن است.

- جامعه ايران كه نقش به سزايي در ايجاد، شكوفايي و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامي ايفا نموده است در تلاش يكصد سال گذشته خود كه با جنبش مشروطه خواهي آغاز گرديد، براي استوار ساختن نظامي مبتني بر قانون و برپايي ساختارهاي مدني و دموكراتيك، درجستجوي تعادل و خودباوري ديني و ملي بوده است. در واقع ، انقلاب اسلامي و شكل گيري نظام جمهوري اسلامي ايران در پي گرايش به تجديد حيات فرهنگي اسلام و احياي باورهاي معنوي، نمادي از روي آوردن دوباره به عدالت خواهي و تكيه بر سنت و فرهنگ اسلامي و ملي بود.

- در دوره بازسازي پس از جنگ هشت ساله ايران و عراق، جمهوري اسلامي ايران سياست خارجي پوياي خود را با تكيه برتنش زدايي و اعتماد سازي با هدف زمينه سازي و شكل گيري فضاي همكاري با كشورهاي اسلامي بويژه همسايگان وتقويت صلح و امنيت منطقه اي، تحكيم و استمرار بخشيد در ابعاد جهاني نيز ابتكار گفتگوي  تمدنها و آموزه ائتلاف براي صلح بر پايه عدالت با هدف همزيستي و تعامل مثبت بين حوزه هاي فرهنگي و تمدني جهان به عنوان راهگشاي نظام بين المللي مبتني بر همكاري، امنيت و صلح و پرهيز از يكجانبه گرايي پيشنهاد شد و مورد استقبال كشورهاي جهان قرار گرفت. چنان كه مي دانيم بر اين اساس ، سال 2001 ميلادي از سوي مجمع عمومي ملل متحد به عنوان "سال ملل متحد براي گفتگوي تمدنها" تعيين و اعلام گرديد.

خرازي در ادامه بااشاره به خواست و استقبال جامعه جهاني، بويژه كشورهاي اسلامي از ابتكار گفتگوي تمدنها گفت: آنچه درعمل رخ داد اين بود كه عرصه اقدام به دست دو گرايش نظامي گرا و استيلاطلب از يك سو و اقليت سرخورده، خشونت گرا و تندرو از سوي ديگر افتاد كه در راستاي هدف هاي ايدئولوژيك و مطامع قانون ستيزانه خويش، عملا نظام بين الملل را در آستانه برخورد بين تمدنها و فرهنگ ها قرارداد اينك و در وضع بحراني كنوني درنظام بين الملل مي توان درجغرافياي جهان اسلامي بر مولفه هاي زير تاكيد مجدد كرد:
* اسلام دين آرامش ، صلح ، پويايي و زندگاني است، كه به حيات بيش از يك ميليارد انسان با نژادها ، قوميت ها ، فرهنگ ها ، زبانها و منطقه هاي مختلف جغرافيايي معني و روشني بخشيده است در اين راستا، كشورهاي اسلامي استحقاق بازيابي هويت بايسته و جايگاه شايسته خود را دارند از اين رو  آگاهي از توان و ظرفيت هاي بالقوه در ابعاد مختلف و بهره گيري از توانمندي هاي نهادين ملل مسلمان در ارتقاي همگرايي بين آنها حائز اهميت فراوان است.
* تجديد حيات سياسي و فرهنگي اسلامي در قالب "اسلام گرايي" بخشي از حركت عمومي و معاصر دركشورهاي اسلامي بوده وبه عنوان يك جريان مهم مدني و تاثيرگذار درعرصه  انديشه وحوزه عمل اجتماعي وسياسي و اقتصادي مطرح است از اين رو ضمن تاكيد بر ضرورت تفكيك اسلام گرايي مبتني بر اسلام ناب از رويكردهاي افراطي، يادآوري اين نكته لازم است كه هرگونه روي آوردن به تروريسم كور و تهديد جان افراد بي گناه و كليه ابعاد آن و با هر گرايشي محكوم است.
* همزيستي و تعامل سازنده ومثبت در زمينه هاي مختلف فرهنگي ، علمي و فن آوري بين كشورهاي اسلامي و كشورهاي غربي وهمكاري براي جستجو و زدودن ريشه هاي واقعي و عميق خشونت وتروريسم درقالب سازمان ملل متحد، امري ضروري و امكان پذير است . بي شك تحقق تعامل و همكاري بلندمدت ميان كشورهاي اسلامي وغرب درگرو شناخت بيشتر و اصلاح تدريجي برداشت ها و ديدگاههاي جزمي ، تنگ نظرانه و گزينشي واتخاذ نگرش هاي فراگير و اراده اي معطوف به اخلاق، فرهنگ و خردورزي است.
* گامهاي اساسي در راستاي تحقق تعامل مثبت و سازنده مي تواند برپايه مولفه هايي چون مطالبات برجسته جهان اسلام و تغييرنگرش استعمارگرايانه گذشته، درك واقعي مفاهيم اسلامي، احترام گذاردن به ارزش ها و اعتقادات وخواسته هاي به حق ملل مسلمانان، پرهيز از تحميل ارزش ها  و روش هاي غربي براي اداره جوامع اسلامي و تلاش براي جبران خسارت هايي كه براثر هجوم بي امان استعمارگرايانه به جهان  اسلام وارد شده است، اتخاذ و عملي گردد.

وزيرامورخارجه در ادامه با اشاره به وضع عراق و فلسطين خواستار محاكمه صدام حسين به دليل ظلم ها، قانون شكني ها و جنايتهاي مرتكب شده عليه ملت هاي عراق، ايران و كويت و همچنين برخورداري مردم فلسطين از كليه حقوق انكار ناپذير خود، بويژه بازگشت آوارگان فلسطيني به سرزمين اصلي خود شد.
خرازي  دانش و مهارتهاي علمي را ميراث و سرمايه مشترك بشري خواند و با تاكيد برضرورت پرهيز از انحصار گرايي و ايجاد تعادل درنظام بين الملل در اين عرصه ،  گفت : دراين راستا جمهوري اسلامي ايران بر پايه پيشبرد مفهوم اقتدار علمي كشورهاي اسلامي بهره گيري از فن آوري پيشرفته علمي از جمله فن آوريهاي صلح آميز هسته اي را به عنوان يك خط مشي اساسي همچنان دنبال مي نمايد.
وزير امور خارجه در پايان ترسيم و تعريف  فرصت هاي پيش روي جهان اسلام را در ابعاد سياسي ، فرهنگي ، اجتماعي ، اقتصادي ، صنعتي و فني ،  پيش زمينه  دست زدن به هر گونه عمل اساسي خواند و تاكيد كرد: درمورد كليت ، درك واقع بينانهُ چالش ها وفرصت هاي فراوري جهان اسلام وانتخاب بهترين گزينه ها، اتفاق نظروجود دارد اما ضروري است با تكيه براين ديدگاه مشترك، انديشمندان و كارشناسان برجسته كشورهاي اسلامي ، راهها و روشهاي شناخت، تحليل و نقادي  وضعيت جهان اسلام را بر مدار دانش و منطق ، تبيين و تدوين كنند.