خبرگزاری مهر – گروه استانها: اگر از جاده قدیم کرمان به سمت ماهان حرکت کنید در میانه این جاده تابلوی بزرگی مشاهده می‌کنید که نمایی از بافت زیبای تاریخی را به تصویر کشیده است و گردشگران را به بازدید و حضور در این منطقه دعوت می‌کند اما این تابلو یک نکته بسیار عجیب دارد، روی این تابلو تبلیغ بافت تاریخی شهر یزد انجام شده است! در مقابل هیچ تبلیغی در سراسر استان کرمان از داشته‌های بافت تاریخی غنی شهر کرمان که از نظر وسعت و غنای معماری جزو سه استان برتر کشور قرار گرفته است نیست.
طی سالهای اخیر شعارهای زیادی در خصوص مرمت و احیاء بافت تاریخی شهر کرمان داده می‌شود پای صحبت هر یک از مسئولان بنشینید از احیای بافت فرسوده کرمان می‌گویند و وضعیت موجود شهر کرمان را با شهر یزد که بافت تاریخی اش ثبت جهانی شده مقایسه می‌کنند.
دستگاه‌های مرتبط با میراث فرهنگی همکاری کنند
نتیجه اکثر جلسات؛ افسوس خوردن در خصوص وضعیت نابسامان بافت تاریخی و ارائه طرح‌های زیبا و چشم نواز در راستای احیاء این بخش از شهر و طرح‌هایی است که برخی از دستگاه‌های می‌خواهند برای احیای بافت فرسوده انجام داد. خوشبختانه در ماههای اخیر میراث فرهنگی عزم خود را برای حراست و نگهداری از این بافت بیشتر از قبل جزم کرده است با این وجود ساخت و سازهایی که ا قبل آغاز شده در این محدوده ادامه دارد.
اما اگر سری به بافت تاریخی شهر بیندازید در کنار بخش کوچکی از بافت تاریخی که با همت بخش خصوصی که اکثراً مالکان این خانه‌ها هستند مرمت شده است ساختمان‌های چند طبقه، مصالح ناهمگن با بافت تاریخی و یا خانه‌های تاریخی تخریب شده‌ای را می‌بینید که در آینده نزدیک آپارتمان‌های چند طبقه جای آنها را می‌گیرند.
از سوی دیگر اجرای طرح‌های عمرانی مختلف به خصوص مراکز تجاری و پارکینگ که در بافت تاریخی احداث شده است چهره نامانوسی به بافت تاریخی داده است و منظر این بخش از شهر را نیز مخدوش کرده است.
۵۰۰ هکتار بافت تاریخی در محاصره طرح‌های عمرانی
در شهر کرمان ۵۰۰ هکتار بافت تاریخی ارزشمند وجود دارد، خانه‌های تاریخی کرمان دارای معماری ویژه و هویت خاص محله‌های قدیمی است و هر خانه شامل، سکو، درب چوبی، سردر، هشتی، بادگیر، دالان، حیاط، باغچه، حوض، زیر زمین، آشپزخانه، شاه نشین، تابستان نشین، زمستان نشین به همراه تزئینات بسیار زیباست که شامل صدها خانه می‌شود، اما برخی از این خانه‌ها قربانی تیغه‌های لودرها شده و جای آنها آپارتمان‌های مرتفع سبز شده است.
نکته جالب توجه اینکه ساختمان‌های کم ارتفاع نیز در این مناطق در حالی ساخته شده که دیوار به دیوار خانه‌های خشت و گلی سازه‌هایی با نماهای غیر بومی در بافت تاریخی ساخته شده است.
مخدوش شدن بافت تاریخی کرمان تنها مختص به خانه‌های شخصی نیست طرح‌ها بزرگ تجاری و خدماتی نیز دقیقاً در بافت تاریخی و گاه در مجاور بناهای شاخص ساخته شده و یا در حال احداث است
در کمال تعجب مخدوش شدن بافت تاریخی کرمان تنها مختص به خانه‌های شخصی نیست طرح‌ها بزرگ تجاری و خدماتی از جمله پارکینگ و مرکز تجاری نیز دقیقاً در بافت تاریخی کرمان و گاه در مجاور بناهای شاخص تاریخی شهر کرمان ساخته شده و یا در حال احداث است.
محمد مهدی افضلی، رئیس روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان با ابراز تاسف از برخی ساخت و سازها در حریم بافت تاریخی شهر کرمان به خبرنگار مهر گفت: مسلماً داشته‌های تاریخی کرمان به خصوص در بافت تاریخی به دلیل وسعت شهر کرمان و غنای معماری اگر از یزد بیشتر نباشد کمتر نیست اما در یزد برای بافت تاریخی ارزش قائل شده‌اند و از آن به عنوان منبع درآمد برای توسعه گردشگری و هویت شهر استفاده کرده‌اند.
وی افزود: متاسفانه این دیدگاه در شهر کرمان ایجاد نشده است اما مسلماً میراث فرهنگی برای حفظ حریم خانه‌ها و بافت تاریخی شهر کرمان ارزش زیادی قائل است و اجازه ساخت و سازهای نامتناسب با بافت تاریخی را به هیچ فردی نمی‌دهد.
وی گفت: حریم بافت تاریخی کرمان در کنار منظر این بناها مطابق با پیگیری‌هایی که در گذشته صورت گرفته و مدارکی که وجود دارد دقیقاً رعایت می‌شود.
نباید اجازه احداث سازه‌های مدرن در بافت تاریخی داده شود
افضلی گفت: متاسفانه در برخی از قسمت‌های شهر ساخت و سازهایی صورت گرفته که جای تاسف و نگرانی دارد.
وی تاکید کرد: باید بافت تاریخی شهر کرمان را احیاء کنیم و در این خصوص اقدامات زیادی صورت گرفته و این اقدامات ادامه خواهد داشت.
وی به کمبود اعتبارات در این بخش اشاره کرد و گفت: باید از توان بخش خصوصی در این زمینه استفاده بیشتری صورت گیرد.
وی به حرکت صورت گرفته طی سالهای اخیر در خصوص مرمت برخی از این خانه‌ها اشاره کرد و بیان کرد: باید یک حرکت جدی و مستمر در این زمینه آغاز و با نظارت دقیق میراث فرهنگی کار احیاء بافت تاریخی شهر کرمان و تغییر کاربری این خانه‌ها آغاز شود.
مسئولان ثروت شهر کرمان را در چرخه گردشگری به کار گیرند
محمد قدیانی یکی از دوستداران میراث فرهنگی استان کرمان است که به خبرنگار مهر می‌گوید: وقتی وارد کاشان یا شهر یزد می‌شوید یک بافت متراکم و پیوسته تاریخی با جذابیت‌های بصری پیش روی شما قرار می‌گیرد اما در کرمان طی سالهای گذشته مجوزهای ساخت و ساز و نوسازی در بافت تاریخی موجب شده منظر این بخش از شهر مخدوش شود و درست در کنار خانه‌های زیبای تاریخی شهر کرمان شاهد ساخت و سازهای مرتفع و یا معماری غربی باشیم.
وی افزود: این روند کرمان را در مخاطره قرار داده است و بافت تاریخی کرمان که از آن از سوی مدیران اجرایی به عنوان چاه نفت شهر یاد می‌شود رفته رفته به یک چاه خشک تبدیل شود.
این کارشناس میراث فرهنگی می‌گوید: بعد از مرمت بازار کرمان که به همت استاندار سابق انجام شد عملاً توجه به مباحث میراث کاهش یافته است در حالی که توجه به پتانسیل‌های گردشگری به خصوص در بافت تاریخی می‌تواند شهر کرمان را به یک ثروت بی انتها وصل کند اما در روند احیای بافت که گاه دستگاه‌های غیر تخصصی ورود می‌کنند بد سلیقگی‌های زیادی هم دیده می‌شود.
در حالی که توجه به پتانسیل‌های گردشگری به خصوص در بافت تاریخی می‌تواند کرمان را به یک ثروت بی انتها وصل کند اما در روند احیای بافت که گاه دستگاه‌های غیر تخصصی ورود می‌کنند بد سلیقگی‌های زیادی هم دیده می‌شود
وی گفت: میراث فرهنگی باید به صورت جدی و مقتدر جلوی ساخت و سازهای بی ربط به بافت تاریخی را بگیرد و اجازه ندهد داشته‌های شهر کرمان زیر سایه برج‌ها پنهان شود.
وی افزود: به خیابان سازی های سالهای اخیر نگاه کنید این خیابان‌ها بافت تاریخی را تهدید می‌کنند که آخرین آنها خیابان گلبازخان بود که دقیقاً از وسط بافت تاریخی رد شد و چندین متر در اطراف این خیابان که در عمق بافت تاریخی قرار دارد تحت تاثیر قرار گرفته است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی کرمان نیز در خصوص بافت تاریخی می‌گوید که در کرمان ۵۰۰ هکتار بافت تاریخی وجود دارد که احیاء این بخش از ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری شهر کرمان اهمیت فوق العاده ای دارد.
پیمان سلیمانی می‌گوید: همه بافت تاریخی کرمان را با شهرهای دیگر مقایسه می‌کنند و به جرات می‌توانم بگویم اگر به بافت تاریخی این شهر توجه شود می‌توان آن را ثبت جهانی کرد.
وی گفت: همکاری مردم شهر و مشارکت اجتماعی و همراهی مسئولان در بخش شهری و اجرایی می‌تواند در این مسیر بسیار با اهمیت باشد.
وی بیان کرد: این بخش از شهر هویت و ظرفیت بزرگ اقتصادی شهر کرمان است که باید احیاء شود و با معرفی مسیرهای گردشگری بافت تاریخی را وارد چرخه گردشگری شهر کرمان کنیم.
با وجود تمام داشته‌های شهر کرمان اما به دلیل قرار گرفتن بافت تاریخی در مجاورت مراکز تجاری و مرکز شهر که از نظر قیمت گذاری مورد توجه ویژه قرار دارد خطر توسعه ساخت و سازها نا متقارن در این بخش از شهر هویت شهر کرمان را تهدید می‌کند که در بسیاری از موارد این طرح‌ها پشت شعاری‌های زیبا منفعت شخصی را بر منفعت عمومی ترجیح می‌دهند.
۱۹:۴۴ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
نظر شما