به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه رادیویی «از پارسی تا فارسی» با هدف تبیین معنایی علم اصطلاح‌شناسی با حضور شهین نعمت‌زاده عضو شورای واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرشید سمایی عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رضا عطاریان اصلاح‌شناس از آنتن رادیو گفتگو پخش بود.
نعمت‌زاده در این‌برنامه گفت: این علم به مطالعه اصطلاحات می‌پردازد. زبان ابزاری ارتباطی میان افراد جامعه است و اصطلاح واحد ارتباطی میان علما و متخصصان است. جامعه برای رویارویی با پدیده‌ها آن‌ها را نام گذاری می‌کند و این روند نوعی از فعالیت در اصطلاح شناسی عامیانه است. هویت‌بخشی و تشخیص‌دهی دو هدف نامگذاری در روند اصطلاح شناسی هستند. همه مردم جامعه به نوعی اقدام به اصطلاح شناسی می‌کنند که سطح علمی را در بر نمی‌گیرد و دقیقا امری جاری و ساری در جامعه است.
وی اصطلاح‌شناسی را علمی نوپا خواند و افزود: این علم به مطالعه اصطلاحات می‌پردازد؛ اصطلاحات واحدِ زبان علم هستند تا متخصصان بتوانند ارتباط بهتری با یکدیگر برقرار سازند. فرهنگ‌نگاری تخصصی به دوره‌های پیش از دستاوردهای علمی تعلق دارد. فیلسوفان علم می‌گویند علم باید دارای روش و گروه آموزشی و پژوهشی باشد و عده‌ای اذعان دارند متخصص رشته‌ای خاص در علم هستند. با بیان این تعریف تاریخچه اصطلاح‌شناسی به دوره افلاطون باز می‌گردد؛ یعنی زمانی که دانشمندان و عالمان بسیار نوآور بودند.
عضو شورای واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه گفت: یک مخترع یا کاشف شاید به خرج کردن استعداد یا ذوق زیادی برای نامگذاری محصول و خدمات خود نیاز نداشته باشد. پس به محض انتخاب هر نوع اسمی برای کشف یا اختراع او، این نام به سرعت در میان مردم جا می‌افتد.
در ادامه این برنامه رادیویی، فرشید سمایی عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی علم اصطلاح شناسی را زیر شاخه‌ای از علم زبان شناسی عنوان کرد و گفت: روش نوین اصطلاح‌شناسی و فرهنگ‌نگاری تخصصی از قرن ۱۹ رشد کرده و در قرن بیستم توسعه یافت. عملیات اصلاح‌شناسی و واژه‌گزینی کاری جمعی است و به تخصص‌های بسیاری نیاز دارد. از این‌رو در یک کارگروه اصطلاح‌شناسی یک زبان شناس، یک متخصص موضوعیِ زبان و فردی با مهارت نظام‌مندسازی زبان را نیاز داریم.
وی افزود: در اصطلاح‌شناسی با واژگان سروکار نداریم؛ ابتدا به مفاهیم می‌پردازیم. بنابراین ذوق واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناختی پس از تبیین مفاهیم واژگان مورد استفاده، در رده دوم قرار می‌گیرد و از این منظر به وجود جمعی از اساتید نیاز داریم.
رضا عطاریان، اصطلاح‌شناس دیگر مهمان این‌برنامه بود که در پاسخ به این سوال که آیا اصطلاح‌شناسی صنوف و طبقات اجتماعی را نیز شامل می‌شود یا خیر، گفت: بله این علم صنوف را نیز در بر می گیرد. البته اعراب واژه مصطلح را به‌جای علم اصطلاح شناسی به کار می‌برند و در زبان انگلیسی، به آن ترم می‌گویند. اصطلاح‌شناس حد و مرز واژگان را تعیین می‌کند. کلمه اصطلاح فارسی و مصطلح عربی نیز از کلمه صلح گرفته شده و در حقیقت قراردادی میان عده‌ای مردم برای ایجاد نوعی توافق است.
وی گفت: در این میان کتاب الحدود ابن سینا معروف‌ترین اثر در علم اصطلاح‌شناسی است و در حقیقت حکیم بوعلی از واژه حد استفاده کرده و در این کتاب تعاریف دقیق علمی را به کار برده است. هسته اصلی اصطلاح، برگرفته از مفاهیم علمی است و می‌توان گفت مفهوم‌شناسی، نقطه مشترک علم و اصطلاح‌شناسی است. در این میان، اصطلاح‌شناسی در هر دو نقش ارتباطی و آموزشی زبان تاثیرگذار است.
نظر شما