به گزارش خبرگزاری مهر، کرسی ترویجی با با عنوان «ظرفیت شناسی اربعین در زمینه سازی ظهور با تاکید بر بیانات مقام معظم رهبری » یکشنبه ۱۴ مهرماه در تالار امام مهدی (عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در این کرسی ارائه دهنده حجت الاسلام حسین الهی نژاد مدیر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی نقطه نظرات خود را در رابطه با ظرفیت شناسی اربعین عنوان کرد و ناقدین حجج اسلام مجتبی کلباسی، غلامرضا بهروزی لک و علی محمدی هوشیار هر کدام به سهم خود نقدهای خود را در مورد ظرفیت شناسی اربعین بیان کردند که خلاصه آن به شرح ذیل است:
حجت الاسلام حسین الهی نژاد عنوان کرد: در راستای برگزاری همایش بین المللی نظریه انتظار در اندیشه حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (دامت برکاته) دومین پیش نشست با عنوان کرسی نقد ؛ ظرفیت شناسی اربعین در زمینه سازی ظهور با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری، برگزار گردید. امام صادق(ع) در مورد زیارت کربلا می فرماید: مَنْ أَتَاهُ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَی عَنْهُ سَیئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً. ...: کسی که پیاده زیارت کند آن حضرت را، خداوند به هر قدمی که برمی دارد، یک حسنه برایش نوشته، و یک گناه از او محو می فرماید، و یک درجه مرتبه اش را بالا می برد.
مدیر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی گفت: عاشورا ، اربعین و مهدویت سه مقوله تأثیرگذار در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان در امور دنیائی و اخروی (شیعیان با دو بال قرمز و سبز (که قرمز تداعی گر عاشورا و سبز تداعی گر مهدویت) پرواز کرده و اوج می گیرند. در واقع اربعین پیوند خط سرخ حسینی با خط سبز مهدوی است. رابطه اربعین و مهدویت رابطه دو سویه است: اربعین بسترساز ظهور و مهدویت ترویج گر اربعین و عاشورا (چون که امام زمان منتقم بوده و تمام کننده عاشورا می باشد.)
الهی نژاد عنوان کرد: مقام معظم رهبری فرمودند: «راهپیمایی اربعین می‌تواند زمینه‌ساز تحقق هدف نهایی امت اسلامی یعنی تشکیل تمدن عظیم و نوین اسلامی باشد و بر همین اساس باید پیوندهای مستحکم میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی و ملیت‌ها و اقوام مختلف، در این راهپیمایی بیشتر شود.» و فرمودند: «امام حسین (ع) فقط مختص شیعیان نیست، بلکه متعلق به همه مذاهب اسلامی اعم از شیعه و سنی و متعلق به انسانیت است و به همین علت ما شاهد حضور غیرمسلمانان نیز در راهپیمایی اربعین هستیم.» بر همین اساس، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه راهپیمایی اربعین روزبه‌روز جهانی‌تر خواهد شد، این راهپیمایی بزرگ را تجلی جوشش خون امام حسین (ع) و تجلی پیام عاشورا بعد از سال دانستند. هافینگتون‌پست با توصیف مراسم اربعین به «بزرگ‌ترین اجتماع دینی جهان» بیان می‌کند: «زیارت اربعین امام حسین (ع) بزرگ‌ترین تجمع دینی در جهان محسوب می‌شود و این ویژگی باید در دائره‌المعارف‌ها ثبت شود.
حجت الاسلام الهی نژاد گفت: ظهور دارای سه مولفه اساسی نظیر نشانه های ظهور و زمینه های ظهور و شرایط ظهور است.
۱ـ زمینه های ظهور علت معده و علت ناقصه و شرط لازم برای ظهور هستند و شرایط ظهور علت تامه و شرط کافی برای ظهور هستند.
۲ـ زمینه های ظهور ، ظهور را تقدم می بخشد. شرایط ظهور ، ظهور را تحقق می بخشد.
۳ـ زمینه های ظهور: نظیر کارهای خیر، امر به معروف و نهی از منکر، و اصلاحات فردی و اجتماعی و معرفت به امام، قدردان امام، تبعیت از امام، و بطور کلی حرکت کردن به سوی آمادگی در همه زمینه ها.
امام صادق(ع) می فرماید: هَیهاتَ، هَیهاتَ، لا یکُونُ فَرَجُنا حتَی تُغَربَلُوا، حَتی یذهَبَ الکَدِرُ وَ یبقی الصَّفوُ.
امام باقر(ع) می فرماید: إِذَا اجْتَمَعَ لِلْإِمَامِ [لِلْإِسلَامِ] عِدَّهُ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلَاثُمِائَهٍ وَ ثَلَاثَهَ عَشَرَ وَجَبَ عَلَیهِ الْقِیامُ وَ التَّغْییرُ .
از امام صادق(ع) نقل شده حضرت می فرماید: أنـه لو اجـتمع للإمـام عدة أهل بدر ثلاثمائة و بضعة عشر رجلاً لوجب علیه الخروج بالسیف.
در این خصوص برخی علماء همین نظر را مطرح کرده اند که نبود آمادگی و نبود یاران زمینه تأخیر در زمان ظهور می باشد مثلا: شیخ مفید می نویسد: «وجه و حکمت مخفی بودن ایشان به خاطر کثرت دشمن و کمی یاور است» و شیخ طوسی خوف امام(ع) را زمینه تأخیر ظهور می داند: «و لو زال خوفه لظهر فیحصل له اللطف بتصرفه» اگر خوف امام زایل شود حتماً ظهور کرده و در کارهای امور اجتماعی دخالت می کند. در واقع زمانی خوف امام زمان مرتفع می شود که مردم قدرشناس امام باشند و این قدرشناسی زمانی حاصل می شود که مردم به آمادگی کامل رسیده باشند.
چناچه امام کاظم (ع) در این باره می فرماید: یا ابْنَ بُکَیرٍ إِنِّی لَأَقُولُ لَکَ قَوْلًا قَدْ کَانَتْ آبَائِی (ع) تَقُولُهُ لَوْ کَانَ فِیکُمْ عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ لَقَامَ قَائِمُنَا
اربعین؛ نشانه های ظهور نیست، شرایط ظهور نیست بلک ظرفیت عظیم برای زمینه سازی ظهور است.
فرایند بحث
۱ـ زمینه سازی و آمادگی برای ظهور تکلیفی است یا غیر تکلیفی؟
از آنجائی که ظهور بالاترین خوبی و خیرات است بر اساس بیان فاستبقوا الخیرات، باید تکلیفی باشد
۲ـ آیا زمینه سازی و آمادگی تأثیری در زمان ظهور دارد یا خیر؟
بر اساس آیات و روایات بی شمار که در خصوص مکافات عمل آمده است دلیل بر تأثیرگذاری زمینه سازی در زمان ظهور است
۳ـ دو نگرش و دو نظریه مطرح است:
الف: نظریه وظیفه گرای مطلق: یعنی زمینه سازی ظهور مقید به ظهور نیست و تأثیری در زمان ظهور از نظر تقدم و تأخر ندارد.
ب: نظریه وظیفه گرای معطوف به ظهور: یعنی زمینه سازی ظهور معطوف به ظهور است، کارهای خیر و شر ما در زمان ظهور تأثیر دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: بر اساس نگرش اول کارهای خیر نظیر پیاده روی در اربعین و همه کارهای مثبتی که در اربعین شکل می گیرد نظیر اتحاد و همدلی، همکاری و همیاری، ولایت دوستی و ولایت محوری، عشق به نوع دوستی، برابری و برادری، اخلاص و فروتنی، ایثار و از خودگذشتگی، بصیرت و آگاهی، خودجوشی و مردمی، بی رنگی و بی نژادی، فرامذهبی و فرادینی، عبادت و زیارت، و... هیج تأثیری در ظهور از نظر تقدم بخشی ندارد و زمان ظهور ثابت بوده و تلاش و کوشش انسان تأثیر در زمان ظهور ندارد.بر اساس نگرش دوم؛ کارهای خیر و شر در زمان ظهور تأثیر دارد انسان با انجام کارهای خیر نظیر اربعین و مولفه های مثبت آن می تواند در تقدم بخشی ظهور نقش ایفا نماید و با کارهای شر نظیر بی معرفتی نسبت به امام زمان، قدرنشناسی نسبت به امام زمان، بی دینی، بی انصافی، بی ایمانی و خلاف همه مولفه های مثبت اربعین، می تواند در تأخر بخشی زمان ظهور نقش ایفا نماید. شایان ذکر است اربعین با دو نگرش موضوعی و طریقی در زمینه سازی ظهور نقش ایفا می کند در نگرش موضوعی اصل اربعین خودش یک معروف و خیر می باشد و در نگرش طریقی اربعین احیاء گر بسیاری از خوبی ها و معروف ها خواهد بود.
مدیر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی در پایان گفت: پس بطور کلی بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری ما مسلمانان بطور عموم و شیعیان بطور خاص با کارهای خیر و صلاح از جمله اربعین و پیاده روی در آن که به نوعی احیاء گر بسیاری از فضائل و خوبی ها است، می توان در مسیر احیای تمدن نوین اسلامی که همان تمدن مهدوی است گام برداشت و با این اعمال خوب و فضائل اخلاقی می توان در زمان ظهور تأثیر گذاشت و با جلب لطف الهی تحقق ظهور را زودتر شاهد بود.
نظر شما