اسماعیل براری در گفتگو با مهر: سینمای کودک به غنای مفهومی و جذابیت بصری نیاز دارد

اسماعیل براری که با فیلم سینمایی "روز باران" در بیست و یکمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان حضور دارد، در خصوص وضعیت این ژانر و برگزاری جشنواره فیلم کودک به خبرنگار مهر گفت: "همه دست اندرکاران سینمایی و فعالان ژانر کودکان و نوجوانان بر این اعتقادند که 15 سال پیش سینمای ایران در همه عرصه ها از رشد بسیار خوبی برخوردار شد. این موضوع موفقیت های جهانی در پی داشت و مخاطب عام در داخل کشور را نیز به خود جذب کرد. از آن دوره با وجود از بین رفتن بسیاری از نشانه ها، اندک یادگارهایی باقی مانده است. جشنواره کودک یکی از یادگارهای دوره رونق است که نباید به این بهانه رکود سینمای کودک، آن را از دست بدهیم."

وی خاطرنشان ساخت: "در آن دوره، دهه 60 و اوایل دهه 70، سینمای ما از محبوبیت و افتخار خاصی در داخل و خارج از کشور برخوردار بود. به دلیل ممیزی هایی که وجود داشت، فیلم های ایرانی عاری از هر گونه خشونت بود و به همین خاطر نفوذ خاصی در جشنواره های معتبر خارجی داشت؛ به گونه ای که هیچکدام از جشنواره ها معتبر سینمایی بدون حضور فیلم ایرانی برگزار نمی شد. به همین نسبت در زمینه اکران و فروش هم آثار داخلی از شرایط بسیار خوبی برخوردار بودند. اما این روند ادامه نیافت. شاید به این خاطر که در زمینه برنامه ریزی تداوم وجود نداشت و اهداف به صورت کوتاه مدت و میان مدت پیگیری شدند. این روند همچنان ادامه می یابد. به نظر می رسد مدیران سینمایی ما در خصوص نحوه برنامه ریزی باید آموزش ببینند. چون این شرایط طی سال های گذشته نامناسب تر شده، تا جایی که سهل انگاری های تبدیل به فرصت سوزی شده است."

این سینماگر با اشاره به اینکه زمانی رشد سینمای کودک موجب ورود فیلمسازان شناخته شده کشور در دوره اوج بوده، اظهار داشت: "بسیاری از کارگردان های ما که امروز سرشناس هستند، کار خود را از فعالیت در سینمای کودک شروع کرده و پس از شناخته شدن به عرصه های دیگر راه یافته اند. برای نمونه من با ساخت "شهر در دست بچه ها" به عنوان نخستین فیلم بلند سینمایی ام در این عرصه شناخته شدم و به سینمای بدنه راه پیدا کردم. اما متاسفانه این روند پس از چند سال به طور کلی تغییر کرد."

براری در پاسخ به اینکه سینماگران به نسبت گلایه از نحوه اکران تا چه اندازه برای جذاب سازی فیلم هایشان تلاش کرده اند، توضیح داد: "این بحث دوسویه است. یعنی باید از سینماداران پرسید که آنها برای ایجاد حس آسایش در مخاطبان سینماها چه کارهایی انجام داده اند. اینکه فکر کنیم فیلم ها همانند مواد غذایی هستند که باید به سالن های سینما داده شوند که همانند اژدها دهان خود را برای بلعیدن آثار باز کرده اند، فکری کوته بینانه است. مسئله اینجاست که اگر ممیزی های را بیش از این کاهش دهیم تا فیلم هایی برخوردار از جذابیت های کاذب تولید شود، مخاطبان بیشتری از سینماها استقبال می کنند، ولی در آن صورت باید از خود بپرسیم که ما چه چیزی را می فروشیم!"

این کارگردان ادامه داد: "در مورد ساخت فیلم های کودکان و نوجوانان می توان با برنامه ریزی ناگهانی و مقطعی تعدادی اثر در این ژانر تولید کرد که مخاطبان را به سینماها بکشاند. ولی باید بررسی کنیم با این اتفاق، اصولا چه تعداد از کودکان یا به تعبیری حجم پتانسیل مخاطب را می توان به سینماها جذب کرد. مهمتر اینکه، باید به این مسئله توجه کنیم با اتمام این موج از فیلم های مخاطب پسند، مخاطبان این ژانر تا چه اندازه به تماشای آثار شایسته و قابل قبول خواهند نشست. باید توجه داشته باشیم که کودکان و نوجوانان ما با در نظر گرفتن تمام مسائل تا چه اندازه فرصت سینما رفتن دارند. همچنین باید این مسئله مورد بررسی قرار بگیرد که بی توجهی نسبت به مسائل اخلاقی و اجتماعی چه تاثیرات منفی و نامناسب درازمدتی بر مخاطب می گذارد."

وی با توضیح اینکه جذاب سازی به هر قیمت در نهایت موجب فریب مخاطب می شود، اعلام کرد: "در سینمای بزرگسال نیز همین مسائل به نوعی دیده می شوند. اگر قرار باشد فیلم ها صرف جذاب سازی ساخته شوند و در خصوص رشد افکار و اندیشه های مخاطبان گامی برداشته نشود، قشر دانشجو و افرادی که به نوعی در پی تماشای آثار اندیشه ورز هستند، نادیده گرفته می شوند. این در حالی است که این افراد طیف وسیعی از مخاطبان را تشکیل می دهند. در سینمای ما شرایط به گونه ای است که ناگهان یک فیلم با فروش میلیاردی مواجه می شود و همه درباره آن صحبت می کنند. اما این مسئله کمتر مورد بررسی قرار می گیرد که این نوع آثار از نظر محتوایی چه جایگاهی دارند و به خاطر توجه افراطی این آثار به جذب مخاطب تا چه اندازه ذایقه مردم به مسایل سطحی معطوف می شود."

براری با اشاره به اهمیت توجه به ژانرهای مختلف به عنوان عامل جذاب سازی سینما تاکید کرد: "در همه کشورهای جهان مجموعه بسیار رنگارنگ و متنوعی از آثار سینمایی در ژانرهای مختلف تجاری، اکشن، خانوادگی، کودک، آموزشی، کمدی و ... تولید و اکران می شود. این موضوع باعث می شود آثار در سطوح مختلف از نمایش عمومی سود ببرند. اما برخی فیلم ها در کشور ما در چند کشور جهان به صورت جشنواره ای یا اکران محدود به نمایش درمی آیند، اما امکان نمایش عمومی در کشور را به دست نمی آورند. این موضوع تنوع را از آثار اکران شده می گیرد. در دنیا، هر کدام از فیلم های متعلق به ژانرهای مختلف سینمایی، سالن های نمایش و مخاطبان ویژه و مخصوص خود را دارند. به همین خاطر در برخی کشورهای جهان عنوان پخش کننده فیلم های سخت اکران شدنی وجود دارد. اصولا در کشورهای برخوردار از سینمای موفق همه چیز به سمت تخصصی شدن پیش می رود که همین مسئله باعث می شود وضعیت هر بخش بهبود یابد."