به گزارش خبرنگار مهر، نشست «نسبت وضع کنونی ما در جهان با پدیده اربعین» در سرای هنر و اندیشه اصفهان برگزار شد. در این نشست محمود فروزبخش و حجت الاسلام سید محسن موسویان در این باره به ایراد سخن پرداختند.
اولین سخنران این نشست علمی محمود فروزبخش، معاون پژوهشی خانه مشروطه اصفهان بود که موضوع صحبت او «نقش و تأثیر اربعین برای ملت عراق» بود.
وی در ابتدای کلام خود خاطرنشان کرد: مراسم اربعین حقیقتی دارد که در سه ظرف متجلی شده است. این حقیقتی وجودی همان محبت امام حسین(ع) است. «عشیره»، «ملت عراق» و «سطح بین المللی» سطوحی هستند که آن حقیقت حسینی درآن سطوح ظهور کرده است و اگر یکی از آن سطوح را در تحلیل فراموش کنیم، نگاهمان به اربعین ناقص می ماند.
این نویسنده با بیان آن که معمولاً بعد ملت عراق در تحلیل ها مغفول می ماند، بیان کرد: مراسم اربعین به فرایند ملت سازی عراق کمک می کند و در ادامه این ملت سازی عراق هم به بهتر برگزار شدن اربعین کمک می رساند.
وی با بیان این که ملت جمع عددی عشیره ها نیست، بلکه حقیقتی فراتر از مجموع قبایل است، تصریح کرد: در سال های گذشته مشهود بود که عراق روح جمعی ملی ندارد، اما در حال حاضر این روحیه جمعی از پس تجمع اربعین تقویت شده است. این در حالی است که حزب بعث به واسطه عنصر ناسیونالیسم عربی سعی در ملت سازی داشت و این ملت سازی اخیر عراقی ها کاملاً با تلاش های مرسوم در جهان عرب متفاوت است.
فروزبخش با اشاره به مشهود بودن عکس های شهدای عراقی در مراسم اربعین ادامه داد: یکی از راه های ملت سازی تأکید بر مقاومت است. عراقی ها در سال های گذشته چندان به طور گسترده شهید ملی نداشتند، اما در چند سال گذشته مفهوم شهید ملی با مولفه های حسینی گره خورده است.
این پژوهشگر تاریخ تأکید کرد: عراقی وار بودن مراسم کاملا آشکار است، برای فهم این مطلب کافی است تصور کنیم که این مراسم توسط اصفهانی ها برگزار می شد! قطعاً دیگر چنین صورتی نداشت. حتی اگر عراق مانند گذشته جزئی از عثمانی بود باز هم اربعین چنین روندی را با این خصیصه ها طی نمی کرد و این نشان دهنده تأثیر ملت عراق بر شکل این پدیده است و این ملت سازی فرآیندی توقف ناپذیر هم دارد.
وی سخنان خود را این گونه جمع بندی کرد: ایرانی در خرد جمعی خود عاشورا را فهمیده است، اما یافت عراقی به شدت دلی و عشقی است و عراق عاقبت از دو طریق به صراط حسینی می رسند. یکی از راه عقل و خرد و دیگری از راه دلی و محبت.
سخنران دیگر این نشست حجت الاسلام سید محسن موسویان بود که در مورد «اربعین در افق تاریخی آینده ما» صحبت کرد.
موسویان در ابتدا تذکر داد که مبادا تحلیل های معمول ما را از حقیقت اربعین جدا کند و سپس تاکید کرد: بعد از انقلاب اسلامی تاریخ به طور کلی با صحنه ای دیگر روبه رو شد و از آن روز به بعد ما شاهد آن هستیم که هر بار تاریخ ورق می خورد. به طور مثال پس از جنگ ۳۳ روزه رهبری فرمودند تاریخ ورق خورد و دیگر شکستی در کار نیست.
وی با بیان این که اربعین نیز نشان از ورق خوردن تاریخ است افزود: انسان باید تمدن مطلوب خود را طلب کند و این طلب باید صورتی عینی داشته باشد. انقلاب اسلامی وجهی تمدنی داشته که در برابر تمدن غرب بود و این تقابل در وجه سیاسی به خوبی طلوع کرد اما در در بسیاری از جهات دیگر هنوز صفحات این انقلاب ورق نخورده است. اربعین همان صورت عینی از انقلاب اسلامی است که در دل تاریخ مدرن وورق خورده است.
این کارشناس دینی خاطرنشان کرد: من احساس می کنم عراقی ها در این زمینه وظیفه دارند و ایرانی ها هم وظیفه ای. آن ها میزبان هستند و ما هم می توانیم وجه معنابخشی اربعین را پربار کنیم. اربعین همان گمشده ای ست که بشر سال هاست به دنبال آن می گردد و حقیقت آن گمشده همان عشق است.
موسویان با بیان آن که عشق به امام حسین (ع) با عشق به زائران حسینی کامل می شود، ادامه داد: چنانچه وارد هر کشوری بشوید و شما را مورد تکریم و احترام قرار بدهند، تحت تاثیر قرار می گیرید. در اربعین وارد جهانی می شویم که همه انسان ها باهم هم صحبت می شوند. ما در این اجتماع حسین(ع) را در صورت تمام زائران می بینیم و انگار زیارت نه رفتن به حرم که همان در مسیربودن است.
وی سخنان خود را این گونه به پایان رساند: از صحبت کردن در مورد سطوح مختلف اربعین مانند آن که آقای فروزبخش گفتند، استقبال می کنم زیرا ما بیش از این باید در مورد این پدیده با یکدیگر صحبت کنیم تا گوشه ای از این حقیقت برای ما باز شود و ابعادش بیش از پیش مشخص شود.
نظر شما