به گزارش خبرگزاری مهر، طرح استفاده از تابش سینکروترون برای علوم و کاربردهای تجربی در خاورمیانه یا همان «سزامی» ایده ای بین المللی است که برای نخستین بار در سال 1997 و از سوی هرمان وینیک از مرکز شتابده خطى الکترون در دانشگاه استنفورد آمریکا و گوستاف آدولف ووس از مرکز سینکروترون آلمان با هدف استفاده از تحقیقات علمی و پژوهشی برای همگرایی بیشتر ملت ها و گسترش صلح ارایه شد.
این ایده در جریان برگزاری دو سمینار سازمان یافته شده در سالهای 1997 در ایتالیا و 1998 در سوئد از سوی تورد اکلوف با همکاری گروه همکاریهای علمی خاورمیانه به سرپرستی سرجیو فابینی از آلمان مطرح شد و طی دهه گذشته بر گسترش همه جانبه آن تاکید شد.
این طرح با مشارکت نزدیک 8 کشور خاورمیانه به نام های اردن، رژیم اشغالگر قدس، ترکیه، قبرس، مصر، بحرین، پاکستان و فلسطین در نهایت راه اندازی مرکزی بین المللی موسموم به تابش «سینکروترون» در منطقه خاورمیانه مربوط می‌شود که از چندین سال پیش و تحت نظارت دقیق یونسکو آغاز شده است.
در این میان سازمان یونسکو به عنوان ناظر این طرح حضور دارد و بر اساس اعلام مقامات مسوول قرار است که در سال های آتی و در حوالی شهر امان، پایتخت اردن نخستین سیستم شتابدهنده خاورمیانه به بهره برداری برسد.
اهمیت این دستگاه آنجا پر رنگ تر می شود که با استفاده از پرتوهای تولیدی آن می توان تحولی بنیادین در تحقیقات و پروژه های علمی نظیر نانو، پزشکی، مکانیک، فیزیک، داروسازی و غیره ایجاد کرد.
پروژه سزامی در حال حاضر با هدف ساخت مهمترین مرکز تحقیقات بین المللی در خاورمیانه به عنوان ابتکاری همه جانبه و مشترک از سوی دانشمندان و دولت های منطقه است.
اساس موافقت جهانی برای راه اندازی چنین پروژه ای به برگزاری نشست برد اجرایی یونسکو در سی ام ماه مه سال 2002 باز می گردد.
پروژه سزامی هم اکنون در منطقه الان واقع در 30 کیلومتری امان واقع شده است. در حال حاضر کشورهای ایران و امارات در آستانه پیوستن به شورای دائمی این طرح هستند. در کنار این کشورها آلمان، یونان، ایتالیا، کویت، روسیه، سوئد، انگلیس و آمریکا به عنوان کشورهای ناظر حضور دارند. لیبی نیز در فرآیند ورود به جمع کشورهای ناظر قرار دارد و این درحالی است که برخی کشورهای دیگر منطقه نسبت به این موضوع ابراز علاقه کرده اند.
نشستهای این شورا هر دوسال یک بار برگزار می شود. نخستین نشست این طرح در ژانویه 2003 برگزار شد. البته پیش از برگزاری این نشست، 9 نشست دیگر در قالب نشست های خارج از برنامه ریزی و غیرمدون طی سال های 1999 تا 2003 برگزار شده بود.
رئیس سزامی چندی پیش طی نامه ای به نماینده ایران در پروژه از احتمال محرومیت محققان ایرانی از برنامه‌های علمی و آموزشی سزامی خبر داده بود که این امر ناشی از عدم عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در این طرح و عدم پرداخت بدهی‌های معوقه ایران به دلیل عدم تصویب است.
یادآوری می شود، دستگاه سینکروترون الکترون‌ها را با سرعت نور به حرکت درمی‌آورد که پرتو نوری که از آنها ساطع می‌شود زمینه بررسی ذرات بنیادی را فراهم می‌کند. از این پرتو علاوه بر تحقیقات بنیادی در پژوهش های کاربردی محیط زیست، شیمی، فیزیک، دارو سازی، زمین شناسی، زیست شناسی، نانومکانیک و حتی در بخش های مختلف پزشکی نظیر آنژیوگرافی استفاده می‌شود.
نظر شما