به گزارش خبرنگار مهر، علی دهباشی - مدیر مجله بخارا، در ابتدای این مراسم گفت: هر چند تاریخ نگاری در زبان فارسی یادآور طبری و بیهقی و... است اما از تاریخ نگارانی که بعد از مشروطه آمدند و پیشگام این امر به شیوه امروزی لقب گرفتند و آثاری ماندگار برجای گذاشتند نباید چشم پوشید.
وی تصریح کرد: پرویز رجبی با وقف زندگی خود آثار گرانقدری در این باره تالیف و ترجمه کرد و در ارتقای زبان و تاریخ ایران جایگاهی ویژه یافت.
دهباشی به مجموعه هفت جلدی " سده های گمشده " رجبی اشاره کرد و ادامه داد: او نه تنها در حوزه تاریخ نگاری تالیفات ارزنده ای داشته بلکه در جهت غنا بخشیدن به منابع تاریخی آثاری مهم را هم ترجمه کرده است. رجبی را می توان دانشمندی جامع الاطراف دانست که سفرنامه و داستان و شعر هم در کارنامه اش دیده می شود.
پس از او دکتر توفیق سبحانی - مولوی پژوه و از همکاران و دوستان پرویز رجبی - از شیفتگی خود به شخصیت رجبی صحبت کرد و گفت: آنچه مرا به اینجا و این مراسم کشانیده ارادت به شخص پرویز رجبی است.
وی به تشریح ویژگی های کاری این مورخ پرداخت و اضافه کرد: آثار ترجمه ای او بوی ترجمه نمی دهد. برخی کتاب هایش مثل " هزاره های گمشده " اعتیادآور است و وقتی آنها را شروع می کنیم نمی توانیم تمامش نکنیم. آثار رجبی خواننده را گرفتار خود می کند.
سبحانی مولف کتاب " هزاره های گمشده " را فردی پرخوان نامید و گفت: تقریبا چیزی نیست که او نخوانده باشد. دیگر اینکه رجبی در آثارش جهت گیری فکری دارد؛ بر موضوع مورد بررسی خود محیط است و همواره دو روی سکه را می بیند. او داوری منصف است و همچون ساربان نیک می داند که شتر را کجا بخواباند. باید بگویم که رجبی آنقدر پرکار است که من هنوز از قافله قلم او عقب هستم.
این محقق با اشاره به روانی زبان آثار رجبی تصریح کرد: او زوایای تاریک تاریخ ایران را برای ما روشن کرد.
پس از دکتر سبحانی نوبت به دکتر روزبه زرین کوب همکار رجبی در مرکز دایره المعارف اسلامی رسید. وی با طرح این پرسش که چرا همگی در مراسم بزرگداشت پرویز رجبی شرکت کرده ایم، گفت: همه می دانیم که او رنج بسیار برده تا به این درجه رسیده است. رجبی علاوه بر تاریخ دوران اسلامی و باستانی ایران به تاریخ جدید و متاخر هم آگاه است. اما آنچه ما را به این مجلس کشانده هیچ کدام اینها نیست؛ چرا که کسانی بوده و هستند که به اندازه رجبی نوشته باشند و شاید حتی بیش از او نیز صاحب شهرت باشند.
زرین کوب تاکید کرد: اگر رجبی در تمام سال های عمر تلاش کرده، تنها برای یک چیز بوده و آن عشق مشترک همه ماست: ایران و تاریخ و فرهنگ و سرگذشت ایران.
وی افزود: سرگذشت ایران تنها متعلق به گذشته و حال نیست و به آینده هم مربوط می شود. نوشتن تاریخ به معنی دل بستن به گذشته نیست. تاریخ نویسی و تاریخ خوانی برای چاره اندیشی فرداست و دکتر رجبی این کار را صورت داده است. او خود در تمام عمر برای بزرگداشت ایران گام برداشته است.
در ادامه مراسم، رضا مرادی غیاث آبادی - محقق - گفت: رجبی نمونه ای کمیاب از یک مورخ مستقل است. زمانی که او قلمی را که همواره به حرمتش سوگند می خورد به دست می گیرد نه تنها از مصلحت های روزگار دوری می گزیند بلکه به دلبستگی های خود و عوامل شخصی هم اجازه سلب استقلال فکری را نمی دهد.
وی ادامه داد: استقلال فکری پژوهشگر در جامعه ای مطلق بین که فقط خیر و شرگونه می بیند بسیار دشوار است. هر روز از شمار خوانندگان علمی و واقع گرای تاریخ کم می شود و یکسویه نگرها با نگاه به منافع خود در لابلای متون تاریخی دنبال اهداف خویش می گردند.
مرادی غیاث آبادی، استقلال فکری و تاریخ نگاری واقع گرایانه را اصلی خدشه ناپذیر نزد پرویز رجبی دانست و اضافه کرد: او سوای حیطه به ظاهر خشک تاریخ، قصه هایی دارد که روحیه و عواطف وی را به عنوان یک نویسنده نشان می دهد. اینجاست که با دو رجبی متفاوت روبرو می شویم. از یکسو تاریخ نگاری دقیق ، مستقل و بی رحم و از دیگرسو، یک ادیب و شاعر پراحساس با توصیفات ادبی و حتی طنزپردازی چیره دست در گفتگوهای روزمره.
پس از آن فرید وحدت - منتقد و سازنده فیلم مستند از دکتر رجبی - به نقد و شرح کتاب " ترازوی هزار کفه " پرداخت و گفت: این کتاب می تواند برای همه مردم رهیافت و گره گشا باشد. این اثر نگاهی به تمامیت تاریخ و فرهنگ ایران است و می کوشد راهی تازه برای شناخت تاریخ ایران ارائه دهد.
وی توجه به چیستی و چگونگی وقایع تاریخی را از ویژگی های " ترازوی هزار کفه " برشمرد و سپس فصل های مختلف کتاب را برای حاضران تشریح کرد.
در پایان مراسم نیز پرویز رجبی که به دلیل مشکلات جسمی با کمک نزدیکانش پشت تریبون قرار گرفت طی سخنانی کوتاه و شوخ طبعانه ، بخش هایی از مسیر سخت طی شده و معضلات کاری و حرفه ای خود را بیان کرد و در میان خنده و تشویق های حضار گفت: نباید استانداردها را پائین بیاوریم. در ایران هفتاد میلیونی علی دهباشی مراسمی را برگزار می کند و مرا دعوت می کند. به نظرم می رسد هنوز مانده بود تا نوبت به من برسد و می توانم بگویم با آمدن من حق دیگران که شایسته تر از من هستند ضایع شده است. دهباشی استانداردها را پائین آورد که مرا برای نکوداشت انتخاب کرد.
دکتر پرویز رجبی ادامه داد: من بیماری هفت ساله خود را موهبتی دانسته ام که از بازیگوشی دست بردارم و در خانه بمانم و کار کنم. در این مملکت 36 سال جز آزار چیزی ندیدم و در تمام این مدت هفت جا کار کردم و هر هفت جا مرا اخراج کردند. این اتفاقات به راحتی می افتاد اما دیگر در این 2500 سال عادت کرده ایم.
به گزارش مهر، پرویز رجبی در سال های پیش از انقلاب نیز چند بار به دستور ساواک از دانشگاه اخراج شده بود. وی سال ها در آلمان تحصیل و زندگی کرد و تا امروز که 68 سال از عمرش می گذرد آثاری چون « کریم خان زند و زمان او » ، « جشن های ایرانی » ، « تخت جمشید بارگاه تاریخ » و مجموعه پنج جلدی « هزاره های گمشده » و چندین ترجمه از والتر هینتس ، پروفسور ماری کخ و ... را به جامعه فرهنگی ایران عرضه کرده است.
در مراسم نکوداشت دکتر رجبی ، اینانلو - سیاح و گوینده رادیو و تلویزیون - نیز سخن گفت و فیلمی مستند حاوی نظرات پروفسور ماری کخ درباره دکتر رجبی به نمایش درآمد.
نظر شما