نیروگاه هسته ای شناور ؛ اشتیاق جهانی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از یونایتدپرس و ریانووستی، "سرگئی کریسف"Sergei Krysov معاون دبیر کل شرکت دولتی "روس انرگو اتم" گفت که تصمیم به ساخت اولین نیروگاه شناور در روسیه، علاقمندی هایی را از سوی دیگر کشورها برای تاسیس مدل مشابه بوجود آورده است.

شرکت "روس انرگو اتم" امیدوار است که تا سال 2015، ناوگانی از 7 نیروگاه اتمی شناور احداث کند که هزینه احداث هفتمین آن از محل درآمد بهره برداری شش نیروگاه اول تامین خواهد شد. زمان جبران هزینه هر نیروگاه 10 سال می باشد.

"روس انرگو اتم" اعلام کرده که مدل صادراتی نیروگاه اتمی شناور در سال 2014 آماده خواهد شد.

اولین نیروگاه برق اتمی شناور به افتخار دانشمند بزرگ روس "میخائیل لامانوسف" (1711-1765) نام "آکادمیسین لامانوسف" را گرفت.

قابلیت جا بجایی فناوری جدید که می تواند در هر منطقه ساحلی قرار گیرد، توجه کشورهای خارجی ساحلی و جزیره ای را به خود جلب کرده است.

کریسف افزود : در حدود 20 کشور از جمله چین و اندونزی ، برای داشتن نیروگاه هسته ای شناور که علاوه بر تولید برق، قابلیت شیرین کردن آب دریا را نیز دارند ، از خود علاقه مندی نشان داده اند.

بازار تولید آب آشامیدنی (شیرین سازی آب) کاملاً رو به رشد است و اگر در سال 1995 حجم آن 3 میلیارد دلار در سال بود در سال 2015 بر اساس پیش بینی های آژانس بین المللی انرژی اتمی این رقم به 12 میلیارد دلار خواهد رسید. بر اساس گزارش های سازمان ملل متحد، جهان با کمبود روز افزون آب شیرین رو به رو است. در حال حاضر این شاخص 230 میلیارد متر مکعب در سال ارزیابی می شود که تا سال 2025 ممکن است به 2 تریلیون متر مکعب برسد.

همچنین هند، تایلند ، کشورهای حاشیه خلیج فارس و شمال آفریقا هم اکنون به این نوع نیروگاه علاقه نشان داده اند، اما بهره برداری از چنین نیروگاههایی با ریسک بالای زیست محیطی رو به رو است که از نظر کارشناسان محیط زیست، متخصصین اتمی آنها را در نظر نمی گیرند.

این مقام هسته ای روس گفت که پس از تکمیل نیروگاه شناور در سورودوینسک در خاک روسیه؛ ممکن است چین به خرید چنین نیروگاهی از روسیه اقدام نماید، یا در ساخت آن شریک شود.

وی همچنین ابراز امیدورای کرد که کشورهای غربی نیز آمادگی خود را برای توافق همکاری در پروژه های نیروگاه شناور اعلام کنند.

این نیروگاه به صورت دو واحد مجهز خواهد بود و در صورت لزوم می تواند هم گرما تولید کرده و هم آب دریا را به آب آشامیدنی تبدیل کند.

بهای این پروژه حدود 200 میلیون دلار برآورد می شود، اما پس از 7 سال آن را جبران می کند، درعین اینکه طول عمر آن 38 سال محاسبه شده است.

این پروژه در ماه آوریل در کارخانه کشتی سازی"سو ماش"(SevMash)  شهر سورودوینسک (یکی از نقاط شمالی بخش اروپایی روسیه) در استان آرخانگلسک آغاز شد و انتظار می رود ، طی سال های 2010 تا 2012 آن را  تکمیل کند، چرا که بر اساس پیش بینی های انجام شده  تا آن زمان در چوکوتیا به خاطر بهره برداری فعال از دو معدن طلا کمبود انرژی بوجود خواهد آمد.  

نیروگاه پس از تکمیل در آبهای دریای سفید و در نزدیکی مؤسسه "سو ماش" لنگر خواهد انداخت و تامین کننده برق لازم را برای دومین تامین انرژی برگزاری اجلاس کشورهای منطقه آسیا- اقیانوسیه در سال 2012 و خود کارخانه "سیوماش" خواهد بود.

موانع و محدودیت های موجود بر سر راه آن:

یکی از موانع موجود برای اجرای این برنامه بهای گزاف نیروگاه اتمی شناور می باشد، اما روس ها پیشتر اعلام کرده اند در صورتی که منابع مالی کافی برای ساخت این نیروگاه در روسیه را در اختیار نداشته باشند، برای جبران این نقیصه از کشور چین وام دریافت خواهند کرد.

در همین رابطه و در خصوص هزینه های ساخت این نوع نیروگاه یک منبع آگاه در "روس انرگو اتم" توضیح داد: "بهای تولید یک کیلو وات برق نیروگاه اتمی شناور به مراتب بیشتر از همین میزان توسط نیروگاه اتمی معمولی می باشد.

به عنوان مثال هزینه یک کیلووات برق اولین نیروگاه اتمی شناور 70 مگاواتی به میزان 5/4 تا 5 هزار دلار می باشد، در صورتی که هزینه تولید همین مقدار انرژی برای نیروگاه اتمی هزار مگا واتی معمولی 2 تا 5/2 هزار دلار می باشد. با تولید انبوه نیروگاه اتمی شناور این شاخص به 4 هزار دلار کاهش پیدا خواهد کرد".

شرکت روسی قصد دارد از جمله از حساب سرمایه گذاری، افرادی که آماده قراردادهای دراز مدت برای تحویل انرژی برق می باشند، تامین بودجه کند.

مسائل ایمنی:

یکی دیگر از مشکلات این نوع نیروگاه ها علاوه بر هزینه بالای آن آسیب پذیری بیشتر آن در قبال حملات تروریستی است. 

به گفته مدیر عامل این شرکت این نیروگاه ها پنج مرحله حفاظت رادیواکتیویته ای دارند که می توانند زمین لرزه به قدرت 7-8 ریشتر، سرعت باد تا 45 متر بر ثانیه، برف سنگین و حتی سقوط هواپیمایی مانند "یاک-40" را بر خود تحمل کنند.

"ناتلیا میرونووا" رئیس جنبش طرفدار امنیت هسته ای معتقد است : "برنامه توزیع نیروگاه های اتمی شناور به کشورهای دیگر جهان از نظر منع گسترش سلاح کشتار جمعی بسیار خطر ناک می باشد. اورانیوم غنی شده با درصد بالا که در دو راکتور این نیروگاهها بعنوان سوخت مصرف می شود برای تولید دهها بمب کافیست".

"رشید علیم اف" کارشناس روسی در مصاحبه ای با "آرگومنتی نیدلی" می گوید: " به عنوان سوخت هسته ای در این نیروگاهها اورانیوم نظامی (اورانیوم 40درصد غنی شده 235) مصرف می شود که ذخیره آن در حدود 960 کیلوگرم می باشد. این در حالی است که هیچ حراست ویژه ای برای این نیروگاه در نظر گرفته نشده است. نباید به خاطر منافعی که "روس اتم" قصد دارد از محل فروش نیروگاههای اتمی شناور به مناطق غیر پایدار بدست آورد، امنیت را نادیده گرفت".

اما کارشناسان بر این باورند که بعید به نظر می رسد که این موضوع  سفارش دهندگان را متوقف کند.

"سرگئی کرینکو" رئیس آژانس فدرال انرژی اتمی، "روس اتم"، در مراسم آغاز ساخت اولین نیروگاه اتمی شناور درجهان اعلام نمود که این نیروگاه بسیار ایمن تر از نیروگاه های برق اتمی زمینی می باشد، چرا که از چندین سطح محافظتی برخوردار است.

کرینکو در تائید سخنان خود، از حادثه غرق شدن زیردریایی اتمی "کورسک" نام برد که در سال 2000 میلادی در دریای بارنتس رخ داده بود.

کرینکو اشاره کرد: در آن زمان در اثر انفجاری مهیب، جریان الکتریکی در کشتی قطع شد و پر از آب شد. اما رآکتور اتمی مقاوم بود که به طور خودکار خاموش شده و فرمان سیستم ایمنی را کاملاًً اجرا کرد و پس از آن که کشتی را بیرون آوردند، متخصصین دیدند که رآکتور اتمی بطور کامل سالم و آماده کار است.

وی گفت : حقیقتاً بعید است که آزمونی دشوارتر و متقاعد کننده تر ازعملکرد در شرایط اضطراری وجود داشته باشد. از همین دستگاه های انرژی که شرایط دشوار نظامی و کار به عنوان یخ شکن قطبی را پشت سر گذاشته اند، پیشنهاد می شود که در نیروگاه های اتمی شناور استفاده شوند.

کرینکو اطمینان خاطر داد که "چرنوبیل شناور رخ نخواهد داد و تضمین آن نیز تجربه عظیم بهره برداری از رآکتورهای اتمی در نیروی دریایی یخ شکن روسیه است".

طراحان نیروگاه برق اتمی شناور، تائید می کنند که سطح اطمینان و ایمنی آن بالا بسیار بالا بوده و هیچ واکنش رادیواکتیویته ای با محیط زیست رخ نخواهد داد. زمانی که نیروگاه لنگر کشیده و محل را ترک کند، در محل استقرار آن هیچگونه آلودگی وجود نخواهد داشت.

در طراحی سیستم امنیتی این نیروگاه تهدیدات تروریستی نیز در نظر گرفته شده اند.

جلوگیری از دسترسی غیر مجاز به مواد موجود در عرشه به کمک دستاوردهای جدید علمی و فنی در این زمینه تامین می شود. به عنوان مثال از فن شناسایی فردی از طریق اثر انگشت و عنبیه چشم استفاده می شود. محافظت در برابر امکان حمله احتمالی گروه های تخریب گر تروریستی نیز در نظر گرفته شده است. همچنین هواپیمایی که روی نیروگاه اتمی شناور سقوط کند نیز نمی تواند رآکتور را ویران کند.

کارکرد و مزایای نیروگاه اتمی شناور:

گفته می شود که روسیه به علاقمندان، خود نیروگاه اتمی را نخواهد فروخت. بلکه تنها محصول آن، یعنی برق فروخته می شود. بدین ترتیب تمامی سوالات مربوط به اشاعه فناوری های هسته ای نیز از میان برداشته می شوند.

نیروگاه اتمی شناور با پرچم روسیه به ساحل کشوری می رود که قرارداد را امضا کرده است، در محل مناسب لنگر می اندازد، با سازمان های فنی محلی در ساحل ارتباط برقرار می کند. پس از آن راکتور آغاز به کار می کند و مشتری برق دریافت می کند.

در آبهای ساحلی، در نزدیک محلی که برق بدان منتقل خواهد شد (شهر، روستا، موسسه)، محدوده ای مناسب برای پهلو گرفتن انتخاب می شود. این واحد نیروگاهی به محل مربوطه یدک می شود. در آن 2 رآکتور و جایگاهی برای خدمات فنی و کاری وجود دارد. در ساحل باید زیرساختار کوچکی، شامل ترانسفورماتور، دستگاه مکش و غیره وجود داشته باشند. این نیروگاه توانایی برق رسانی به شهری 200 هزار نفری را دارد. اگر توان آن برای تصفیه آب دریایی استفاده شود، می تواند روزانه 240 هزار متر مکعب آب تصفیه شده تحویل دهد.

نیروگاه اتمی شناور سبب صرفه جویی 200 هزار تن ذغال سنگ و 100 هزار تن مازوت در سال می شود. چرخه حیاتی آن بطور کامل توسط زیرساختارهای مجتمع های هسته ای روسیه تامین می شود.