بی توجهی سمنانی‌ها به کرونا/ کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها، محمد حسین عابدی: راننده تاکسی فریاد می‌زند راه آهن … آقا راه آهن؟ راه آهن دو نفر؛ صندلی عقب تاکسی یک زن و مرد نشسته‌اند کمی بعد دو مسافر دیگر می‌آیند تاکسی با پنج نفر راه می‌افتد آن هم در حالی که فقط یک نفر در آن ماسک به صورت دارد. این تصویری است که این روزها در شهرهای استان سمنان به وفور دیده می‌شود.

ساعتی به غروب میدان مرکزی شهر مملو از جمعیت است، برخی می‌روند و عده‌ای می‌آیند مقابل بستنی فروشی شهر صف طولانی بسته شده است کنار داروخانه است، روی شیشه داروخانه نوشته شده ماسک پارچه‌ای ۱,۵۰۰ تومان دو متر آن سو تر روی شیشه نوشته شده است بستنی قیفی ۳۰۰۰ تومان.

مرکز شهر شلوغ است

چند وقتی می‌شود که اولویت‌ها عوض شده‌اند. جگرکی‌ها و پیتزا و ساندویچی‌ها و باشگاه‌های ورزشی و گیم نت‌ها و … باز هستند اما کتابخانه تعطیل و داروخانه‌ها شلوغ؛ بیمارستان‌ها شلوغ اما صف‌های خرید ماسک و مواد شوینده و اسپری ضد عفونی کننده دست و سطوح خلوت… کرونا اما همچنان سرحال است.

ساعت از ۹ شب می‌گذرد میدان مرکزی شهر، زنی که تکدی‌گری می‌کند به وضوح تک سرفه‌های خشکی می‌زند مردم دو متری او ایستاده و بستنی قیفی می‌خورند. کودکان بین شأن فراوان هستند آنانی که تک و توک ماسک بر چهره داشتند هم به بهانه بستنی آن را به زیر چانه کشیده‌اند اینجا مرگ آزادانه می‌چرخد بین مردم...

کمی بالاتر یک پاساژ است مملو از جمعیت گروه گروه می‌روند داخل و بیرون می‌آیند. معلوم است که هدف خیلی‌هایشان هم وقت گذرانی است زیرا دست‌ها خالی است که چشم‌ها به ویترین مغازه‌هایی که مشتری ندارند و انتظار می‌کشند. پاساژها بیشتر پاتوق هستند این روزها نه مکانی برای کاسبی در این شرایط اقتصادی.

راکبان خودرو ماسک ندارند

افراد را به مثابه مشت نمونه خروار بررسی می‌کنیم از هر ده نفر خوش‌بینانه شش نفر ماسک دارند آن هم اگر با ارفاق به ماجرا نگاه کنیم. بیرون اما شرایط بدتر است راکبان خودروها که غالباً ماسک به چهره ندارند، شاید خوش‌بینانه ۴۰ درصد. کرونا بین خیابان‌ها جولان می‌دهد بیخ گوش مردم.

ماسک همه چیز نیست اما بازهم تا حد زیادی می‌تواند جلوی شیوع ویروس را بگیرد حداقل این است که احساس روانی برای عدم دست زدن به بینی و دهان را به انسان القا می‌کند حداقل خاصیتش این است که به شما یادآوری می‌کند هنوز کرونا وجود دارد و تمام نشده است به مردم دیگر هم...

صدای مسئولان هم درآمده، همین چند روز پیش بود که روحانی از کاهش اقبال ماسک در بین مردم از ۸۰ درصد به ۶۰ درصد خبر داد وضعیت در شهرستان‌های کوچک هم همین گونه است. مردم کم کم دارند کرونا را به دست فراموشی می‌سپارند.

کرونا عادی شده است

استاد دانشگاه و جامعه شناسی در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: دلایل زیادی می‌توان برای عدم استفاده از ماسک بین مردم متصور بود اما مهمترین آنها عادی شدن شرایط به دلیل طولانی شدن مدت شیوع کرونا است مردم مدت‌ها است که اخبار کرونا را می‌شوند و دیگر برایشان عادی شده است مانند جنگ، حوادث یا حتی همین تصادفات جاده‌ای و … که در ابتدای آن جان باختن ۵۰ نفر خیلی به چشم می‌آید اما بعد از چند سال عددها کم کم کوچک می‌شوند و گاهی ۲۰۰ هم با ۵۰ و حتی ۱۰ تفاوتی نمی‌کند.

علیرضا معصومی با بیان اینکه مردم از یک سو خسته شده‌اند و از سوی دیگر بار روانی جامعه است که تصورات اشتباه را بین مردم رایج می‌سازد، تاکید کرد: تفکر اشتباه رایج این روزها این است که ما در اوج کرونا بیمار نشدیم پس یا کرونا آنقدر که مسئولان می‌گویند جدی نیست یا من قوی هستم و کرونا نمی‌گیرم زیرا اگر قرار بود کرونا به من سرایت کند تا کنون می‌کرد که البته تفکر ی اشتباه محسوب می‌شود.

وی افزود: دولت عملکرد چندان خوبی نداشته است مطرح کردن رنگ‌ها برای شهرها و شیوع کرونا از ابتدا اشتباه بود این رنگ‌ها فقط شاخصی برای مطالعه و تصمیم سازی در سطوح بالا بود و انتقال آن به مردم اشتباهی استراتژیک بود زیرا مردم وقتی دیدند مسئولان از وضعیت سفید صحبت می‌کنند، یکباره همه چیز را کنار گذاشتند در نتیجه وقتی که حتی وضعیت قرمز هم شد دیگر نتوانستیم شاهد آن رعایت‌های اولیه باشیم.

مسئولان و تصمیم اشتباه

این استاد دانشگاه بیان کرد: در پیک نخست شیوع کرونا شاهد قرنطینه بودیم از سوی دیگر بسیج و سپاه و شهرداری‌ها و … همه با هم کار بزرگی را کردند و همه معابر را ضدعفونی می‌کردند در نتیجه مردم موضوع را جدی گرفته بودند و خطر را احساس می‌کردند اما وقتی دولت وضعیت را در استان سمنان سفید اعلام کرد یکباره همه چیز فروپاشید.

معصومی با بیان اینکه وقتی مردم می‌بینند که دیگر از پیشگیری‌های روزهای نخست خبری نیست هرچند اگر آمار تا اندازه اسفند ماه هم بالا برود دیگر آن رعایت‌های اولیه را انجام نخواهند داد زیرا ابتدا موضوع عادی سازی شده و سپس برنامه‌ای برای تداوم آن وجود نداشته است.

وی با بیان اینکه هر چه علوم پزشکی درباره کرونا بافته بود سیاسیون با یک تصمیم سازی اشتباه بر باد دادند، افزود: درست است که امروز مردم رعایت نمی‌کنند و مسئولان قصد دارند توپ را در زمین مردم بیندازند و شیوع کرونا را به آن ربط دهند اما از چه زمان مردم رعایت را کاهش دادند؟ جز این است که ابتدا مسئولان کرونا را عادی سازی کردند؟

اظهار نظرهای نادرست

یک کارشناس حوزه بهداشت نیز نظری کاملاً مشابه دارد علیرضا میراسماعیلی در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان می‌کند: فشار دولت به وزارت بهداشت از یک سو و از سوی دیگر اظهار نظرها و اتخاذ سیاست‌های نادرست متأسفانه شرایط را به گونه‌ای رقم زد که کرونا کم کم برای مردم عادی سازی شد.

میراسماعیلی با بیان اینکه اظهار نظرهای غیرکارشناسی حتی به جایی رسید که در تابستان به مردم می‌گفتند که کرونا به شکلی تضعیف شده که تنها دو روز حالت سستی به انسان دست می‌دهد و پس از آن بهبود می‌یابد و دیگر در پاییز راحت است!، گفت: از این دست اظهارنظرها سبب شد تا مردم کرونا را آسان بگیرند و یک بیماری ناشناخته کشنده تا حد یک اسهال ساده پایین آمد پس در نتیجه قبح آن برای مردم ریخت.

وی افزود: نتیجه این سهل انگاری‌ها و اظهارنظرهای نادرست سبب شد تا دوباره بیمارستان‌های ما مملو از بیمار شوند و کادر درمانی هفت ماه تمام با این بیماری درگیر باشد و حتی نتواند استراحت کند. از سوی دیگر مردم هم بیماری را آسان گرفتند پس نباید همه چیز را هم در زمین مردم انداخت.

عملکرد نادرست رسانه‌ها

این کارشناس می‌گوید: عملکرد رسانه‌ها به خصوص صدا و سیما نیز مناسب نبود زیرا علی رغم هشدارهایی که می‌داد بعضاً با دعوت از کارشناسان اظهار نظرهای نادرستی را رواج می‌داد که مردم را به ساده انگاری درباره کرونا دعوت می‌کرد برای مثال کارشناسی در تلویزیون از بو کردن پرتغال و نارنج به جای استفاده از ماسک خبر می‌داد و برخی دیگر هم از آب نمک به جای بهترین ماسک نام می‌بردند در نتیجه لزوم استفاده از ماسک کم کم کمرنگ شد.

وی افزود: به وضوح دیده می‌شد که برنامه‌ای برای مقابله با کرونا در کشور نیست زیرا در تمام کشورهای دنیا سیر نزولی این بیماری دیده می‌شود اما در کشورمان هر روز شاهد هستیم که کرونا بیشتر و بیشتر قربانی می‌گیرد در حالی که ما هفت ماه فرصت داشته‌ایم تا برنامه عملیاتی ارائه کنیم نمونه این امر مدارس ما هستند که ۱۵ روز از باز شدنشان می‌گذرد اما اگر از والدین بچه‌ها در استان سمنان بپرسید مدارس باز هستند یا نه هنوز خودشان هم نمی‌دانند.

آمارها صحبت می‌کنند

در نخستین روزها مهرماه ۹۹ آمارها نشان می‌دهد که کرونا کمی کاهش یافته اما همچنان شهرهای سمنان، دامغان، گرمسار و سرخه در وضعیت قرمز، شاهرود و میامی در وضعیت نارنجی و آرادان و مهدی شهر در وضعیت زرد هستند. طبق اعلام آمار دانشگاه علوم پزشکی شاهرود نزدیک به ۵۰ کرونایی قطعی در بیمارستان امام حسین (ع) شاهرود و ۷۰ نفر نیز در بیمارستان کوثر سمنان بستری هستند.

رئیس علوم پزشکی شاهرود با بیان اینکه از ابتدای دوره همه‌گیری تا سی ام شهریورماه ۹۹، هفت هزار و ۵۵۷ بیمار مشکوک به کرونا به مراکز درمانی ما مراجعه داشته‌اند که یک هزار و ۷۸۷ نفر از آنها بستری شدند، ابراز داشت: تا امروز بیش از شش هزار و ۴۰۰ نمونه آزمایشگاهی تهیه شده و یک هزار ۶۶۷ نفر مثبت بوده‌اند.

چمن با بیان اینکه تا آخرین روز تابستان نزدیک به ۵۰ نفر در بیمارستان امام حسین (ع) شاهرود با تشخیص ابتلای به کرونا بستری هستند، ابراز داشت: سیاست تبلیغی و فرهنگی برای هشدار شیوع کرونا ویروس و همچنین آنفلوانزا و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی با جدیت دنبال شود تا بتوانیم همراهی بیشتر مردم را شاهد باشیم.

وی افزود: اکنون شرایط شهرستان شاهرود بر اساس رنگ بندی نارنجی و وضعیت شهرستان میامی زرد است و مطابق معمول پایان هر هفته مجدداً شرایط ارزیابی و نتیجه اعلام می‌شود.

نوید دانایی رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان نیز با بیان اینکه تا روز بیستم شهریورماه ۹۹ آمار کل کرونایی های شهرهای تحت پوشش دانشگاه هزار و ۴۵۸ نفر بوده است، گفت: همچنان سمنان در وضعیت قرمز کرونایی قرار دارد و بیمارستان‌ها از بیماران کرونایی پذیرایی می‌کنند.

کرونا همچنان می تازد

این آمارها نشان می‌دهد که کرونا همچنین می‌تازد و آنطور که دکتر سعید اسماعیلی یکی از پزشکان سمنان می‌گوید: اینکه بیان می‌شود موج دوم و سوم کرونا اصلاً اشتباه است. موج زمانی بیان می‌شود که بیماری وارد شود، تضعیف شود، سپس به وضعیت صفر برسد سپس بعد از مدتی دوباره به شکل دیگری ظهور کند دوباره شیوع پیدا کند سپس قربانی بگیرد و دوباره تضعیف شود و به اتمام برسد در حالی که کرونا هرگز از بین نرفته و هنوز در همان موج اول هستیم که در سه مقطع سه پیک شیوع را داشته است.

اسماعیلی با بیان اینکه این باور که کرونا در دو مرحله کاهش یافته یا مثلاً سه موج از کرونا می‌گذرد اساساً اشتباه است زیرا کرونا اصلاً جایی نرفته که بخواهد بازگردد، گفت: در تمام این هفت ماه ما با بیماری کرونا دست و پنجه نرم می‌کنیم و فقط در دو مقطع کمی مبتلایان آن کاهش یافتند اما آنقدر رفتار این ویروس متغیر و غیر قابل پیش بینی است که هیچکس نمی‌تواند بگوید تا چه زمان شرایط برایمان امن می‌شود.

وی با بیان اینکه اگر مردم بدانند خطر ابتلای کرونا نسبت به دیگر بیماران هم خانواده مانند آنفولانزا چقدر جدی است از خانه بیرون نمی‌آیند، تاکید کرد: اینکه مردم به راحتی در میادین شهر بستنی می‌خورند آن هم بدون ماسک کاملاً معلوم است که اطلاع رسانی درباره جدی بودن کرونا اصلاً مناسب نبوده است.

قدرت شیوع کرونا

این پزشک با بیان اینکه ترسناک‌ترین بیماری سه دهه اخیر کرونا است اما مردم ما این را نمی‌دانند، گفت: مردم هنوز اگر کسی که ایدز دارد عطسه کند فرار می‌کنند در حالی که راه ابتلای آن خون است و این نشان از ناآگاهی دارد، می‌گوید: این موضوع در کرونا هم دیده می‌شود مردم ما آنقدر آگاهی ندارند که اصلاً آن را جدی هم نمی‌انگارند در حالی که این همان بیماری است که در ماه‌های متمادی سبب می‌شد تا بسیج و سپاه و شهرداری شهرهایمان را ضدعفونی کند.

اسماعیلی با بیان اینکه اگر مردم ترس از کرونا را به واقع احساس کنند لحظه‌ای اصلاً از خانه بیرون نمی‌آیند، می‌افزاید: میزان شیوع کرونا یک به چهار است یعنی هر یک نفر می‌تواند چهار نفر را بیمار کند این موضوع در یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های قرن بیست و یکم یعنی ابولا، چهار برابر بیشتر است زیرا ابولا قدرت شیوع یک به یک داشت یعنی هر یک نفر می‌توانست یک نفر را بیمار کند پس شیوع کرونا چهار برابر ابولا خطرناک‌ترین بیماری قرن بیست و یکم است اما چقدر راحت در مجاور خیابان بستنی می‌خوریم و ماسک هم نمی‌زنیم.

وی می‌افزاید: من اشکال و انتقاد را به علوم پزشکی شاهرود و سمنان نمی بی نم زیرا این سیاسی های استان سمنان هستند که نمی‌گذارند برخی اقدامات انجام شود. مدام این تفکر که نباید مردم را ترساند سبب شده تا واقعیت‌ها گفته نشود نمونه آن پنهان کاری اجباری آمار فوتی‌های کرونا توسط دانشگاه‌ها است که به وضوح دیده می‌شود این پنهان کاری مسئولان استان سمنان و در رأس آن استانداری به نوعی راحت انگاری مردم انجامیده و عجیب اینجا است که مسئولان از عاقبت و آخرت این تصمیم نمی‌ترسند زیرا چه کسی می‌تواند بگوید که از این ساده انگاری چند نفر در استان سمنان جان خود را از دست داده‌اند.

برنامه‌ای برای آینده

در نهایت باید گفت مردم استان سمنان این روزها کم کم ماسک‌ها را فراموش می‌کنند و مراکز تجمع دوباره رونق گرفته است این در حالی است که کرونا همچنان قربانی می‌گیرد و مسئولان استان سمنان تنها به مخفی کردن آمار فوتی‌ها مبادرت ورزیده‌اند.

اینکه چه عاملی باعث شده تا مردم ماسک را دست کم بگیرند جای بحث زیادی دارد اینکه مردم چقدر مقصر هستند و سهم مسئولان استان سمنان چقدر است، اهمیت بسزایی دارد اما به هرحال باید از کنارش گذشت و به آینده‌ای چشم دوخت که در این تغییر رفتار کرونا کمی پیش بینی اش دشوار به نظر می‌رسد.

در اظهار نظری از سوی یکی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، احتمالاً کرونا تا ۲۲ ماه دیگر در استان وجود داشته باشد حال باید دید در کنار واگذاری مسئولیت‌ها به ستادهای مقابله با کرونا به استان‌ها، مسئولان سمنان چه برنامه‌ای برای مقابله با این بیماری می‌اندیشند.