تاثیر ضعف ساختاری بر اقتصاد ایران بیش از تحریم‌ها است

به گزارش خبرنگار مهر، مینو کیانی راد، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سلسله نشست‌های هفتمین همایش سالانه اقتصادی مقاومتی که با موضوع مبادلات تحریم ناپذیر برگزار شد، با اشاره به کنترل و مهار نوسانات ارزی در روسیه گفت: اولین کار روسیه بعد تحریم استفاده از تجربیات ایران در این زمینه بود. پیام رسان مالی ایجاد کرد، به دنبال رمز ارز رفت و با پیمان‌های پولی وابستگی به دلار را قطع کرد.

وی افزود: بر این اساس روسیه می‌تواند یک مدلی باشد که اثبات می‌کند حتی در شرایط نوسان نرخ ارز هم می‌توان به سمت استفاده از ارزهای ملی در تجارت خارجی و در واقع حذف دلار حرکت کرد؛ این در شرایطی است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا اواخر دهه ۸۰ کشور با انواع و اقسام تحریم در حوزه مالی مواجه بوده که اسم آن بیشتر، فشار اقتصادی است.

کیانی راد گفت: آمار ده ساله نشان می‌دهد حجم مبادلات تجاری کوچک شده است، چراکه صادرات با نفت همراه است بخش عمده ای از کاهش تجاری ایران ناشی از تحریم نفت بوده است؛ ضمن اینکه با وجود حرکت کشورهایی همچون روسیه، ترکیه و هند به سمت مبادلات مالی تحریم ناپذیر، چین شاگرد اول چنین مبادلاتی محسوب می‌شود.

وی اظهار داشت: چین تحریم نشده؛ اما به مراتب تهدید شده است؛ به نحوی که از سال‌های قبل تحت فشار بوده که به دنبال تقویت پول ملی باشد؛ این در حالی است که در صندوق بین المللی پول نیز فشار زیادی به چین وارد می‌شد که پول ملی خود را تقویت کند که به همین خاطر، چین به سراغ بین المللی کردن یوآن رفته و پیام رسان و ارزهای دیجیتال ایجاد کرد.

به گفته کیانی راد، به تازگی هم بانک مرکزی چین با بانک‌های اروپایی بر سر معاملات یوانی توافق کرده‌اند؛ کشور در مبادلات مالی تحریم ناپذیر چند الگو را می‌تواند در پیش بگیرد که از جمله آن الگوی فعال موفق است، به این معنا که در الگو، در فرضی که حتی کشور اصلاً در مواجه با تحریم نباشد؛ فرض بر این است ثبات اقتصادی وجود دارد و صرفاً پیش بینی بر آن است تحریم تحمیل می‌شود؛ لذا سیاستگذاران به صورت فعالانه به سمت مقاوم سازی اقتصاد و تطبیق با تحریم می‌روند.

وی اظهار داشت: الگوی منفعل موفق یکی دیگر از الگوها است به این معنا که الگویی است که یک دور تحریم تجربه کرده است و با درس گرفتن از تجربیات قبلی به سمت بی اثرسازی می‌رود و در نهایت، الگوی منفعل ناموفق که باید منتظر رفع تحریم ماند؛ در واقع این الگو منتظر ثبات است و دنبال پیمان پولی نمی‌رود و در نتیجه توفیقی در مقاوم‌سازی اقتصاد نخواهد داشت.

کیانی راد گفت: بانک مرکزی از راهکارهای مدرن خنثی کردن تحریم‌ها استفاده نمی‌کند؛ به این معنا که ضعف ساختار اقتصادی به مراتب تأثیر بیشتری از تحریم دارد؛ چراکه ۷۰ درصد بیماری اقتصاد ایران و مشکلات در مبادلات تجارت خارجی، ناشی از ساختار آن است و تنها ۳۰ درصد از تحریم است. قبل از برجام زحمات زیادی در خصوص مواجهه با تحریم انجام شده بود؛ مانند سامانه سپام، پورتال ارزی، مرکز مبادلات ارزی، سامانه عوارض گمرکی، ظرفیت صرافی‌ها، مذاکرات پیمان‌های پولی، شیوه مداخله در بازار ارز و اقدامات دیگر، اما پس از برجام این اقدامات کنار گذاشته شد. در طول سال‌های اخیر ایران بیشترین صدمه را از نظام دلاری آمریکا متحمل شده است؛ اما در عین حال درحال حاضر با قدرت می‌توان گفت بانک مرکزی ایران از هیچکدام از راهکارهای مدرن خنثی کردن تحریم‌ها استفاده نمی‌کند.

وی تغییرات مکرر قانون، عدم وجود نقشه و راهبرد تجاری و تغییر مداوم طرف‌های تجاری ایران، تأخیر در تصمیم‌گیری‌ها و کم اهمیت انگاری تبادلات مالی با کشورهای هم مرز را از موانع بهبود وضعیت تجارت خارجی کشور عنوان کرد.

کیانی راد گفت: با ایجاد پیمان‌های پولی با کشورهای طرف تجاری عمده، انجام تبادلات از طریق واسطه‌ها، قطع و کاهش وابستگی به دلار، تجارت اقلام بشردوستانه که اغلب تحریم ناپذیرند، استفاده از واحد پول مشترک منطقه‌ای و یا بین دو یا چند کشور، استفاد از رمز ارز ملی، قیمت گذاری نفت و گاز انرزی بر حسب واحد پول تجاری و استفاده از سپام و پیام رسان مالی بومی و پیام رسان‌های منطقه‌ای می‌توان تحریم‌ها را بی‌اثر نمود.