ترجمه قرآن در کنار تفسیر باشد/ ترجمه‌ها باید مرتب «نو» شوند

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور صبح امروز (شنبه) در آئین تکریم خادمان قرآن کریم با تبریک حلول ماه رجب، اظهار کرد: فهم، تفسیر و بیان قرآن برای نسل جوان ما که موجب هدایت خواهد بود، با قلم است اما زبان اثر دیگری دارد.

روحانی با بیان اینکه چشم می‌تواند به صحیفه قرآن دوخته شود که یک عبادت است، گفت: البته گاهی چشم دوختن به دیگران و دنبال کردن زندگی افراد و اینکه ببینیم فلانی کجا می‌رود، با چه کسی حرف می‌زند و چه کار می‌کند، وارد شدن و دخالت در زندگی مردم است.

وی تصریح کرد: بسیار خوشحالیم در ماه رجب در خدمت کسانی در خدمت و محضر قرآن هستند، هستیم. امروز در دوران غیبت آن ثمره و اثری که از اسلام و پیامبر و وحی برای ما باقی مانده، قرآن است. البته روایات پیامبر و ائمه اطهار اثر دیگر است ولی قرآن بعنوان کتابی که تمام کلمات و جملاتش از اراده حق و نزول آن توسط فرشته امین الهی بر قلب پیامبر انجام گرفته است، اثر بالاتری دارد.

رئیس‌جمهور گفت: وقتی قرآن بر قلب پیامبر نازل می‌شده است، ایشان با چشم معنوی خود متن قرآن را هم می‌دیده است. وقتی قرآن به پیامبر می‌گوید «اقراء» ظاهراً متنی در مقابل پیغمبر بوده است. یعنی هم متن نازل شده و هم بیان و صدای جبرائیل بوده است. در نهج البلاغه آمده که علی (ع) می‌فرماید من صدای جبرائیل را می‌شنیدم. پیامبر به علی (ع) می‌فرمودند که علی جان تو صدا را می‌شنوی اما نمی‌بینی زیرا تو نبی نیستی.

روحانی تاکید کرد: وقتی اسم این کتاب قرآن شده است، یعنی باید مرتب آن را بخوانیم یعنی این کتاب قرائت و خواندن است، البته خواندن با فهم و درک. البته نگاه به صفحه قرآن ثواب دارد. قرآن همانند دریای مواج و بیکران است، نگاه به دریا هم لذت دارد، اگر وارد دریا هم نشوید لذت بخش است. البته دریا فقط برای نگاه کردن نیست بلکه برای این است که از آن استفاده کنیم. استفاده از دریا هم به این است که در چه عمقی از دریا برویم.

وی گفت: در روایت آمده است که قرآن تا ۷۰ بطن دارد، البته قرآن ظاهر زیبایی دارد اما اگر بخواهیم بدانیم که این دریا چیست، باید به عمق آن برویم.

رئیس‌جمهور گفت: امام خمینی (ره) وقتی در قم بودند، یک تفسیری را شروع کردند و در جلساتی آن تفسیر را بیان کردند و ضبط و پخش شد اما وقتی ایشان به تهران آمدند، این جلسات متوقف شد. من در سال ۵۹ که به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی به سرپرستی صداوسیما انتخاب شدم، زیاد خدمت امام می‌رسیدم. من یکبار از ایشان خواهش کردم و گفتم شما این تفسیر را چرا قطع کردید؟ و اگر به هردلیلی نمی‌خواهید تفسیر قرآن شما پخش شود، اجازه بدهید تفسیرهای شما را ضبط کنیم تا برای آینده بماند.

روحانی گفت: ایشان در پاسخ به این درخواست فرمودند که به مصلحت نمی‌دانم و خیلی این حرف در روح من اثرگذاشت. دلیل مصلحت‌سنجی امام این بود که عده‌ای تفسیرهای ایشان را تحمل نمی‌کردند و نمی‌فهمیدند.

وی افزود: ما وظیفه داریم در حد توان خودمان قرآن را درک کنیم، بفهمیم و بیان کنیم. حیف است قرآن در میان ما باشد و مهجور باشد.

رئیس‌جمهور گفت: قرآن از قدیم تا امروز ترجمه‌های زیادی به فارسی شده است، اما وقتی ترجمه را می‌خوانیم، می‌بینیم که خیلی فاصله دارد. ما نیاز داریم به یک ترجمه‌ای که در کنار آن تفسیری هم باشد. قرآن باید از لحاظ ترجمه مرتب «نو» شود و یکی از کارهای وزارت ارشاد ما، این است که همه را به بهترین ترجمه‌ها تشویق کنیم.

روحانی گفت: مثلاً یک جزء قرآن را برای ترجمه به مسابقه بگذاریم، سپس انتخاب کنیم و به مولف و مترجم منتخب بگوئیم بقیه قرآن هم به همین سبک ترجمه کند. ولی ۲ تا ۵ سال بعد باید این کار را مجدداً بکنیم. باید قرآن را ترجمه روان و سلیسی کنیم که کمترین فاصله را با محتوای کلام خدا داشته باشد.

وی ادامه داد: تفسیر قران هم خیلی مهم است، یک تفسیر ساده و روان باید در اختیار نسل جوان ما قرار بگیرد. خیلی‌ها در این زمینه کارهای بزرگی کردند.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه حضور در مسابقات جهانی قرآن یکی از افتخارات ماست، گفت: جای ایران در مسابقات جهانی قرآن خالی بود. در دوره رژیم قبلی حافظان قرآن زیاد نبودند. بهترین دوره برای حفظ قرآن هم در دوران کودکی و نوجوانی است. ما باید نوجوان‌ها و جوانان‌مان را تشویق کنیم. حتی باید مهدکودک‌هایی ویژه حفظ قرآن داشته باشیم.  

روحانی اظهار کرد: در سنین مختلف باید حفظ قرآن را پیگیری کنیم. ما در مجامع قرآنی غایب بودیم. وقتی ما در دوره نوجوانی صدای برخی قاریان قرآن را می‌شنیدیم، آرزو می‌کردیم که آیا می‌شود در ایران هم چنین صدایی باشد. امروز می‌بینیم که ایران در این زمینه پا به پای دنیاست و گاهی ایرانی‌ها نفر اول می‌شوند و قواعد تجویدی را هم به خوبی مراعات می‌کنند.

وی با اشاره به مساله فضای مجازی، تاکید کرد: فضای مجازی هم می‌تواند برای ما مشکل‌آفرین باشد و هم می‌تواند یک فرصت بی‌نظیر باشد. مشکل‌آفرینی که برای خودش دارد ولی باید از فرصت آن حداکثر استفاده را بکنیم. امروز چند میلیون نفر در فضای مجازی کسب و کار می‌کنند. شرکت‌های دانش بنیان از فضای مجازی استفاده می‌کنند. شغل بیش از ۵۰۰ هزار نفر در این سال‌های اخیر به فضای مجازی وابسته است. رفاه و آسایش و ارتباطات مردم در سایه فضای مجازی است.

رئیس‌جمهور گفت: یکی از فرصت‌هایی که فضای مجازی می‌تواند داشته باشد، بیان احکام خدا و قرآن مجید است. وقتی به فضای مجازی می‌رویم، قرائت‌های مختلف و قرایان متعدد را می‌بیند.

روحانی با بیان اینکه قرائت قرآن با صوت حَسَن آرامش به آدم می‌دهد، گفت: من زمانی که نماینده مجلس بودم به هندوستان رفتم. نماینده مجلس هندوستان یک قرآنی به من هدیه داد و گفت این قرآن را یک هندو نوشته است، هنوز آن قرآن را دارم. تمام خطوط در این قرآن، در تمام صفحات به «الف» ختم می‌شود. یک غیرمسلمان با ذوق خودش کاری کرده و یک زیبایی به قرآن داده است.

وی گفت: بهره نبردن از دریای بیکران قرآن هم ظلم به خودمان و هم ظلم به این دریاست. یاد گرفتن زبان عربی، همان کشتی است که برای بهره بردن از دریا، استفاده می‌کنیم. یاد گرفتن نحوه تفسیر قرآن همان وسیله غواصی است، این خیلی پیچیده نیست. اگر برای مردم عادی هم پیچیده باشد، برای کسانی که اهل علم و دانش هستند، پیچیده نیست.  

رئیس‌جمهور گفت: فضای مجازی ما باید از آنچه که محققین و خادمین قرآن از بیان، صوت، ترجمه و تفسیر ارائه کردند، مملو باشد.