احوال دنیاطلبان هنگام سکرات مرگ چگونه است؟

خبرگزاری مهر - گروه دین و آئین: یکی از دعاهایی که به خواندن آن بعد از هر نماز واجب در ماه مبارک رمضان سفارش شده است، دعایی است که با جمله «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَی أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ» آغاز می‌شود. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده هر که این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجب بخواند، گناهان او تا روز قیامت آمرزیده شود.

این دعا توسط حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران شرح داده شده است و امروز در بیستمین روز از ماه مبارک رمضان با اشاره به فرازی از این دعا که می‌فرماید «للَّهُمَّ فُکَّ کُلَّ أَسِیرٍ» که درباره رهایی انسان از بند ظاهری و باطنی دنیا مطالبی تقدیم مهمانان ماه ضیافت الهی می‌شود:

قرآن کریم می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آوردید چه می‌شود شما را که وقتی می‌گوئیم در راه خدا جهاد کنید بر روی زمین سنگینی می‌ورزید و فرمان خدا را اجرا نمی‌کنید! آیا به زندگی زودگذر دنیا راضی شده اید؟ به کم زندگی دنیا قانع هستید؟؛ دستاورد زندگی انسان در دنیا در مقابل با آخرت غیر از دستاورد فریب چیز دیگری نیست، متاع دنیا متاع فریب بوده و بسیاری از انسان‌ها فریب خوردگان دنیا هستند که به بند کشیده شده و در اسارت زندگی می‌کنند برای همین پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند اللهم فک کل اسیر بارالها؛ همه اسیران را از بند آزاد کن.

امیرمومنان علی (ع) درباره کسانی که اسیر زندگی دنیا و محبت‌های افسارگسیخته متاع دنیوی می‌شوند و در اسارت تجمل پرستی و چشم و هم چشمی عمر سپری می‌کنند، می‌فرمایند اگر آنچه را که مردگان شما دیدند مشاهده می‌کردید حتماً به شیون می‌نشستید و می‌ترسیدید، سخن حق را گوش می‌کردید و به اطاعت از خدا می‌پرداختید، اما آنچه را که مردگان شما دیدند از دید شما پوشیده است، ولی بدانید به زودی پرده‌ها برداشته می‌شود و چشمان شما بینا خواهد شد. اما اگر بخواهید بنگرید! شنوایی شما راه می‌افتد، عبرت‌ها برایتان آشکار می‌شود، اما زمان که آن چیزهایی که از آن نهی شدید و بازدارنده است را کنار بگذارید.

مرحوم سید رضی می‌فرماید این سخن امیرمومنان علی (ع) بعد از فرمایش خدا و رسول اگر با هر سخن دیگری سنجیده شود این کلام بر همه سخنان برتری خواهد داشت و از همه آنها پیشی خواهد گرفت؛ امام علی (ع) در ادامه می‌فرمایند این بارهایی که شما را به غل و زنجیر کشیده و به شما امکان پرواز نمی‌دهد را از خود جدا کنید تا بعد از سبک شدن به حضرت حق وصل شوید.

اگر انسان به این کلام مولا خوب توجه کند می بیند آن کسانی که بارهای زندگانی خود را کنار گذاشتند و از تعلقات زندگی فاصله گرفتند هنگام مرگ سبکبال پرواز می‌کنند و اما افرادی که به زندگی دنیا وابسته بودند و محصول عمرشان را اموال حلال و حرامی تشکیل داد تا روزی از آنها استفاده کنند هنگام مرگ همه دارایی‌های خودشان را زمین گذاشته و در حالی که سکرات مرگ را تجربه می‌کنند دست خالی به عالم دیگر می‌روند.

این افراد وقتی مرگ به سراغشان می‌آید می‌بینند که باید همه دارایی‌های خودشان را زمین بگذارند و دست خالی از دنیا بروند برای همین از یک طرف جاذبه‌های دنیا اجازه پرواز به آنان نمی‌دهد و از سوی دیگر فرصت باقی ماندن در عالم دنیا به اتمام رسیده و باید سریع بروند برای همین لحظه جان کندن لحظات سختی را تجربه می‌کنند.

بر همین اساس زمانی که امام علی (ع) می‌فرمایند بار خودتان را سبک کنید؛ بر این است که انسان قبل از آن که به اوج محور هستی برسد و با یک تلنگر از این عالم دنیا به برزخ منتقل شود باید خود را سبک کرده باشد تا هنگام مرگ نگران محبت‌های افسارگسیخته دنیا نشود؛ بنابراین زمانی که پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند اللهم فک کل اسیر، مقصود آن است که همه کسانی که اسیر مادیات و محبت‌هایی دنیوی هستند از اسارت آزاد شوند.

البته باید توجه داشت انسان در زندگی دنیوی باید ضروریات و مایحتاج زندگی خود را تهیه کند ولی نباید به آنها تعلق و دلبستگی داشته باشد. زمانی که که گفته می‌شود انسان باید اهل زهد باشد به این معنا نیست که آدمی وسایل زندگی خود را از اقلام خوب تهیه نکند و به رفاه خانواده بها ندهد بلکه مقصود آن است که انسان دلبسته داشته‌های مادی حلالی که به دست آورده نباشد.