اعتکاف؛ بستری برای رسیدن به آرامش روحی

انسان این اشرف موجودات، در پی دستیابی به کمال، در پی انتخاب است و اعتکاف انتخابی نیکوست، انتخاب همنشینی با قدسیان و فرشته خویان.

معتکف، با پیوندی محکم و ناگستنی با مبدأ هستی، در پی قرابت با محبوب، با چشیدن طعم شیرین وصل، چشمه سار جان را از زلال حضور لبریز می سازد .

اعتکاف، آمیزه ای از چند عبادت با فضیلت است . روزه که خود عبادتی ارزشمند است از شروط اعتکاف محسوب می شود . حضور در مسجد و خواندن نماز هم شرط آن است. عاکف سه روز در مسجد مقیم می شود و جز برای ضروریات، کوی دوست را ترک نمی گوید. خود را از حرام  باز می دارد تا با تمرین بندگی، جهاد با نفس را بیازماید.

غفلت از"خود" و "خداى خود"، بستر مرگ ارزشهاى انسانى و نقطه سقوط از پایگاه بلند خردورزى و عشق عرفانى و عامل پیوستن به زندگى پست و حیوانى است.

اعتکاف زمینه توبه و بازگشت است. بازگشت‏ به قرآن و معنویت، بازگشت ‏به دعا و استمداد از عالم غیب، بازگشت از"خودمدارى‏" به‏ "خداگرایى‏" ، شک نیست آنها که مسئولیتهاى حساس ‏تر و بزرگترى دارند، بیش از دیگران به اعتکاف و خودسازى نیاز دارند.

اهداف اعتکاف

اعتکاف عملی است مرکب از چند عبادت، پس در یک نگاه اهداف این عبادات در اعتکاف هم منظور شده، بنابراین در اعتکاف اهدافی چون رسیدن به آرامش روحی، دستیابی به صبر، حضور در مسجد، دعا و توبه و استغفار همه و همه در  مورد توجه قرار گرفته است.

می توان از مجموعه این عبادات، هدفی دیگر ورای اهداف تک تک آنها، برای عبادت اعتکاف در نظر گرفت و آن تمرین انقطاع از غیر است. معتکف در طول مدت اعتکاف از همه تعلقات دنیایی بریده و تمام وقت، به حالت عبادت در آمده، از مسجد که خانه خداست به خانه خود و دیگران نمی رود. کلامی غیر از قرآن و دعا و نماز که کلام خداست بر زبان جاری نمی کند.

معتکف اراده خود را در مسیر اراده خدا قرار داده در طول روز به خاطر او از خوردن و آشامیدن امتناع کرده و به روزه داری قیام می کند .

پس هدف از عبادت اعتکاف، همان است که ائمه معصومین در دعای "مناجات شعبانیه" از خداوند خواسته اند "الهی هب لی کمال الانقطاع الیک؛ خدایا به من نهایت بریدگی وابستگی از غیر خودت را هدیه نما".

آثار اعتکاف

توبه در حال اعتکاف موجب جلب رضا و غفران الهی و ورود در صف نیکان است، اعتکاف، موجب نیل به قرب الهی است، یعنی همان فلاح و رستگاری که انسان به وسیله عبادت آن را می جوید. یکی دبگذ از آثار برجسته اعتکاف حب خداوند تبارک تعالی است .

بی شک اگر معتکف بتواند در ایام اعتکاف آن طور که باید و شاید رفتار نماید و رضایت حق تعالی را جلب کند به درجاتی که برای مؤمنان در نظر گرفته شده، خواهد رسید.

از آثار حتمی اعتکاف در زندگی فردی انسان، تقویت اراده آدمی است. کسی که مدتی بر خلاف خواست درونی خویش، در محلی قرار گرفته و از بسیاری از امور چون حرف زدن در غیر امور عبادی که به طور طبیعی تمایل به آنها دارد، پرهیز نماید، خود به خود تمرینی است برای اجتناب از بسیاری خواهشهای نفسانی دیگر، برخورداری انسان از اراده قوی نه تنها در مسائل اخلاقی و دینی بسیار مهم است بلکه نقش آن در امور روزمره نیز بر کسی پوشیده نیست.

در پرتو اعمالی چون اعتکاف، کم کم ارتباط روانی خاصی بین انسان و مسجد، قرآن، نماز، نماز شب و ادعیه به وجود می آید. به نحوی که انسان مشتاق ارتباط با این امور شده دوری از آنها برایش سخت می گردد.

حضور مؤمنین شهر در چند مسجد، فرصتی است که مؤمنان یکدیگر را بشناسند و ارتباط دوستانه ایجاد کرده و از آثار اخوت اسلامی برخوردار شوند. این اثر را به راحتی می توان از لابه لای خاطرات منتشر شده معتکفان دریافت .