دیوان بین‌المللی کیفری چشم خود را بر جنایات صهیونیست‌ها بسته است

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: محمدمهدی سیدناصری، دکترای حقوق و مدرس دانشگاه طی یادداشتی به جنایت رژیم صهیونیستی علیه کودکان و سکوت سازمان‌های حقوقی بین‌المللی نسبت به این جریان پرداخته است. او نویسنده کتاب‌هایی چون «حمایت از حقوق کودکان در اسناد سازمان ملل متحد»، «مصونیت اجرایی دولت‌ها در حقوق بین‌الملل عمومی»، «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم: ۹۳ پرسش و پاسخ درباره سازمان ملل متحد به انضمام متن منشور سازمان ملل متحد»، «دیوان بین‌المللی کیفری را بهتر بشناسیم: ۴۸ پرسش و پاسخ درباره دیوان بین‌المللی کیفری»، «۴۸ پرسش و پاسخ درباره دیوان بین‌المللی دادگستری به انضمام متن اساسنامه‌ی دیوان بین‌المللی دادگستری»، «ضمانت اجرا در حقوق بین‌الملل عمومی نوین: حقوق بین‌الملل به زبان ساده»، «شورای امنیت سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم: ۵۵ پرسش و پاسخ درباره سازمان ملل متحد به انضمام متن منشور سازمان ملل متحد»، «قتل ناشی از اشتباه در حقوق کیفری: ماهیت و ضمانت اجرای قتل ناشی از اشتباه در حقوق کیفری ایران» و… است. این یادداشت را در ادامه بخوانید:

سیاست و اقدامات رژیم اشغالگر قدس از زمان تاسیس تاکنون، بویژه اقدامات اخیر این رژیم از جمله حمله گسترده و سیستماتیک علیه مردم غیرنظامی و مظلوم فلسطین و کشتار بی‌رحمانه زنان و کودکان، نقض جدی حقوق اساسی بشر و همچنین اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد است و جنایت علیه بشریت به حساب می‌آید. این اقدامات تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین المللی است و همه می‌دانیم که مهمترین هدف سازمان ملل متحد و فلسفه تشکیل آن نیز امن کردن جهان و ایجاد صلح بین‌المللی است.

زنان و کودکان در طول تاریخ، بیشترین صدمات جسمی و معنوی را در اثر وقوع مخاصمات مسلحانه و در اشکال مختلف پذیرا شده‌اند؛ آنان با اینکه نقش چندانی در شروع مخاصمات ندارند، اما بیشترین صدمات را از آثار و نتایج جنگ‌ها متحمل می‌شوند و گاهی مورد ناپسندترین اعمال قرار می‌گیرند. این میان، حقوق بشردوستانه حمایت‎‌های وسیعی را از زنان و کودکان به هنگام مخاصمات مسلحانه بشر به عمل آورده است. آنان از حمایت های عمومی مقرر شده برای غیرنظامیان در صورتی که در مخاصمه مشارکت مستقیم نداشته باشند، بهره می‌برند و ضمن اینکه از رفتارهای منطبق با حقوق بشر برخوردار می‌شوند تحت حمایت مقررات حقوقی ناظر بر رفتار با دشمن قرار می‌گیرند. بر همین اساس است که حقوق بشردوستانه از زمان آغاز منازعات مسلحانه تا پایان آن، سازوکارهایی حمایتی (عام و خاص) برای زنان و کودکان، لحاظ می‌کند که بهترین منفعت کودکان و زنان را باید در کاستن از تسلیحات کوچک و بزرگ جست‌وجو کرد.

حمایت از حقوق کودکان در معاهدات و پیمان‌نامه‌های بین‌المللی بسیاری منجمله کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد مصوب سال ۱۹۸۹ میلادی (سال ۱۳۶۸ هجری شمسی) مورد تأکید قرار گرفته است، تحولات بین المللی نشان می‌دهد که جنایات اسرائیل در این چند روز اخیر علیه مردم فلسطین و بخصوص کودکان فلسطینی همچنان در کانون توجهات جهانی قرار دارد. رژیم صهیونیستی از زمان تأسیس تاکنون جنایات زیادی را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین مرتکب شده است. اسرائیل از ابتدای پیدایش و حضور در فلسطین، در کنار تمام مسائل نظامی و خشونت‌های بکار گرفته در برابر مسلمانانِ سرزمین‌های اشغالی، به صورت گسترده به نقض فاحش حقوق بشر نیز پافشاری داشته است. اسرائیل بارها و بارها به دلیل نقض حقوق زنان و کودکان در رتبه نخست گزارش حقوق بشری سازمان ملل متحد قرار گرفته و در جایگاه نخست بزرگترین ناقض حقوق بشر جهان حضور دارد. قطعنامه هایی که علیه اسرائیل در زمینه نقض حقوق بشر صادر شده است، سرشار از «درخواست‌ها»، «محکومیت‌ها»، «ابراز نگرانی‌ها» و «ابراز تأسف‌ها» و همچنین دستور به پایان دادن فوری به نقض حقوق بشر بوده است ولی متاسفانه رژیم صهیونیستی کاملاً به سادگی این معاهدات و پیمان‌نامه‌های بین المللی را زیر پا می‌گذارد و در این روزها شاهدیم که چگونه بی رحمانه دست به کشتار و آوارگی زنان و کودکان بسیاری در فلسطین اشغالی زده است.

بدون تردید یکی از موارد رعایت حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه بین المللی، رعایت حقوق کودکان در خلال مخاصمات مسلحانه و مصون ماندن آنان از خطرات و بلایای ناشی از آن است. اصلی که امروزه افکار عمومی آن را تصدیق کرده و برای آن ضمانت‌های اجرایی قائل می‌شود. اگرچه نقض حقوق غیرنظامیان به ویژه حقوق کودک از چندین دهه قبل، یک جنایت بین المللی محسوب می‌شود، اما در حال حاضر علاوه بر ممنوعیت قراردادی و عرفی این حملات و قابل تعقیب بودن عامان آن بر پایه اسناد بین المللی موجود، محاکمی چون دیوان کیفری بین المللی نیز تأسیس شده‌اند تا براساس شمول صلاحیت خویش به این گونه جرایم رسیدگی کنند.

دیوان بین‌المللی کیفری به عنوان یکی از دادگاه بین المللی در سطح جهان تاکنون با استدلال‌های فراحقوقی، ورودی نه چندان جدی در موضوع فلسطین نداشته است، اما سابقه نشان می‌دهد به موارد با شدت کمتر ورود داشته و نیز سازمان‌های حقوق بشری برای اعمال و اجرای اصول و ارزش‌های مشترک بشری در موضوعات با شدت کمتر ورود داشته‌اند و این نشان می‌دهد که یک تفسیر دوگانه کودک‌کشی در مجامع جهانی نسبت به این موضوع وجود دارد.

در حالی جامعه بین المللی نسبت به کودکان فلسطینی بی‌تفاوت است که آسیب‌های ناشی از محاصره غزه و تحریم و رنج ناشی از اشغالگری تاکنون حق حیات، حق برخورداری از حداقل‌های رفاه اجتماعی، حق زندگی سالم و حق برخورداری از سلامت و حق برخورداری از آموزش، حق برخورداری از صلح و آرامش توسط کودکان غزه نقش شده است. این در صورتی است که کنوانسیون حقوق کودک و نیز اعلامیه جهانی حقوق بشر جز اسناد بالادستی بسیار مهم در حمایت از حقوق بشر و کودکان در جهان است.

انعکاس حمایت از حقوق کودکان را می‌توان در تمامی مراحل مخاصمه و قبل و بعد آن در اسناد بین المللی ملاحظه کرد. مع الوصف، نقض قواعد مندرج در این اسناد، امروزه موجبات مسئولیت کیفری مرتکبین را به عنوان مجرمان جنگی فراهم می‌آورد. در این بین، نباید از جایگاه و نقش سازمان‌ها و نهادی بین المللی همچون کمیته بین المللی صلیب سرخ، نهادهای ملی صلیب سرخ و هلال احمر، کمیته حقوق بشر، شورای امنیت و نهادهای امدادی در جهت گسترش، تحول و ترویج حقوق کودک غافل ماند.