مرده‌هایی که به خانه‌شان سر می‌زنند/ تحقیق از دل مردم لازم است

طالب رماوندی کارگردان مستند «بلوطک» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر که در دوازدهمین جشنواره فیلم «عمار» حضور داردو درباره شهید نوجوان علی لندی است، گفت: بیشتر کارهای مربوط به شهدا با تصویر و مصاحبه‌هایی از مسئولان شکل می‌گیرد و از نظر من، جذابیتی هم ندارد. من فکر کردم اگر قرار باشد در خصوص شهدا مستندی بسازم، باید برجستگی و تفاوت خاصی داشته باشد. بعد از مشورت، به این نتیجه رسیدیم که تمرکز را روی شهدای نوجوان بگذاریم. روستای بلوطک شهید نوجوانی دارد به‌نام بهروز محمدی لندی که در دوران دفاع مقدس راننده لودر بوده است. درباره این شهید هیچ کاری انجام نشده بود. ما هم می‌خواستیم کاری ارزشی و از نگاه هویت ملی انجام بدهیم. در پرس‌وجوها هم متوجه شدیم که پدرهای این شهید و شهید علی لندی با هم پسرعمو هستند و می‌شود آن‌ها را در داستان به هم پیوند زد.

وی افزود: در فرهنگ عامه زاگرس‌نشینان باوری وجود دارد که پنجشنبه‌ها مرده‌ها به خانه‌هایشان سر می‌زنند. قصه‌مان را با تکیه بر این باور ساختیم. داستانمان شد شهیدی که همراه دوستش، می‌خواهد به خانه سر بزند. در این سفر اتفاقاتی می‌افتد و مکالمه‌هایی که بین ۲ نوجوان صورت می‌گیرد و با شهید علی لندی آشنا می‌شوند. در این مستند ما دو نوجوان یکی از دهه چهل و دیگری از دهه هشتاد را به هم وصل کردیم و نشان دادیم هیچ فاصله‌ای بینشان نیست. از نظر معنایی و محتوایی یکی هستند و ارزش‌هایی که دنبال می‌کنند، یکسان است. یک نفر می‌شود بهروز محمدی لندی، یک نفر توکلی و دیگری علی لندی.

رماوندی اظهار کرد: زمان تولیدمان بسیار محدود بود و واقعاً محبت شهید بود که توانستیم این کار را به سرانجام برسانیم. برای ساخت مستند نیازمند اطلاعات زیادی از ایذه و بلوطک بودیم. خیلی زود با افرادی از ایذه ارتباط گرفتم و دوستانی پیدا کردم. به هر منطقه‌ای که می‌رفتم، اولین کارم شناسایی فرهنگ و سبک زندگی مردم بود. با قدیمی‌ها حرف می‌زدم. از گذشته می‌پرسیدم و در محله‌ها رفت‌وآمد می‌کردم. این کارها باعث شد تا مستند «بلوطک» به حقیقت نزدیک‌تر باشد و قضاوتی نکند.

وی مطرح کرد: ساخت مستند با موضوع اقوام گوناگون و فرهنگ و سبک زندگی متفاوت، نیازمند حضور کارشناسی فرهنگی از آن شهر در کنار مستندساز است. من از طریق میراث فرهنگی و فرمانداری و نهادهای اجتماعی دیگر پیگیری کردم ولی کسی نبود تا من را راهنمایی کند. تحقیق از دل مردم لازم است اما وجود چنین امکاناتی سرعت را افزایش می‌دهد. این مشکل فقط مختص به شهرستان ایذه و مستندسازی نیست. من برای موضوعات دیگر به شهرستان‌های مختلف رفته‌ام و همه‌جا این مشکل وجود دارد. حل این مسئله سبب کاهش مشکلات نویسندگان، عکاسان و فیلمسازان خواهد شد.

این مستندساز اظهار کرد: در جامعه امروز فضای مجازی بر افکار نسل جدید تسلط پیدا کرده و منبع اطلاعاتی بسیار گسترده‌ای برای همه ما شده است. محتوایی که ما سعی می‌کنیم به نوجوانانمان بدهیم یک درصد محتوایی است که از طریق فضای مجازی به‌دست می‌آورند. من در مستند «بلوطک» دنبال این بودم که دست‌کم روی بینندگان این مستند تأثیر بگذارد. می‌خواستم بیننده بداند که این کشور را چه افرادی حفظ می‌کنند. نوجوانانی مانند علی لندی در سرنوشت ملت تاثیرگذارند. جبهه امروز ما تغییر کرده است و به نوع دیگری از فداکاری نیاز دارد. اگر چنین ارزش‌هایی رشد داده شود جامعه پویا می‌ماند. نیاز است تا افرادی از جنس خود مردم به‌عنوان الگو معرفی شوند و جامعه مطالبه‌گر با دیدن این‌ها الگوبرداری کند.

وی در پایان گفت: این مستند قبل از اینکه به جشنواره «عمار» بیاید، برای چهلم شهید لندی در شبکه‌های استانی و ملی پخش شد. هرکسی این فیلم را می‌دید برای من پیغام می‌فرستاد. همه از شیوه پرداخت و نگاه تازه مستند «بلوطک» راضی بودند و قوت مستند را در کم‌بودن مصاحبه‌های آن می‌دانستند. برایشان جالب بود که من نوجوان دفاع مقدس را به نوجوان امروز وصل کرده‌ام و این را باعث تأثیرگذاری بیشتر می‌دیدند.